Bergama'nın bereketli toprakları ve iklimi, yüzyıllardır lezzetli ürünlerin yetişmesine olanak sağlamıştır. Patlıcan da bu ürünlerden biridir ve Bergama'da patlıcanla yapılan yemekler oldukça ünlüdür. Patlıcan çığırtması da bu yemeklerden biridir ve yörenin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. İsmini, yapım aşamasında patlıcanların kızarırken çıkardığı "çığırtı" sesinden alan bu yemek, hem pratik hem de doyurucu olmasıyla sofraların vazgeçilmezidir.

Bergama Çığırtması'nın Standart Yemek Tarifi (Beş porsiyon)

Malzemeleri: Beş adet kırçıllı veya mor ince uzun patlıcan (600 gram), beş adet yeşil sivri biber (250 gram), beş büyük diş sarımsak (50 gram), beş orta boy domates (500 gram), beş çay bardağı zeytinyağı (100 gram), beş çay kaşığı tuz (dört gram). Ayrıca patlıcanların bekletileceği suya katılacak bir tatlı kaşığı (sekiz gram) tuz.

İşlem Sırası: Patlıcanlar alacalı soyulur (şerit halinde), baş ve uç kısmı kesilir ve çok derin olmayacak şekilde spiral (verev) olarak kesilir (gerekli süre 10 dakika), patlıcanlar acılığı gidermek için tuzlu suda bekletilir (15 dakika), biberler uzunlamasına ikiye ayrılır, çekirdeği çıkartılıp baş ve uç kısmı kesilir (3 dakika), kabuğu soyulan sarımsaklar küçük doğranır (üç dakika), kabuğu soyulan domatesler iri yemeklik doğranır (beş dakika), tavaya konulan zeytinyağı kızınca, tuzlu sudan arındırılan ve kurulanan patlıcanlar kızartılır ve bir tepsiye alınır (20 dakika), aynı kızartma işlemi biberlere de uygulanır ve patlıcanların yanına çıkartılır (üç dakika), aynı tavaya alınan sarımsaklarda bir iki kez çevrilerek pişirilir. Üzerine domates ve tuz eklenir (iki dakika), kapağı kapalı bir şekilde domatesler yumuşayıncaya kadar pişirilip, ılık veya soğuk servis edilir (8-10 dakika).

Bergama Patlıcan Çığırtması'nın yapımı oldukça basittir.  Fakat bazı püf noktalarına dikkat etmek gerekir. Bunlar; kırçıllı ya da mor patlıcanların yumuşak ve ince olanları seçilmelidir, patlıcanların acılığını gidermek için tuzlu suda bekletmek önemlidir, patlıcanların bir ucundan diğer ucuna spiral şeklinde sürekli döndürülerek bıçakla fazla derin olmayacak şekilde çizikler atılır. Bu işlemin amacı patlıcanın eşit bir şekilde pişmesi ve sarımsaklı domates sosunu içine çekmesidir, isteğe göre karabiber, pul biber gibi baharatlar da eklenebilir, lezzet açısından kullanılan yağ kesinlikle zeytinyağı olmalıdır.

Bergama Patlıcan Çığırtması, genellikle ılık veya soğuk olarak servis edilir. Sağlıklı ve besleyici bir yemektir. İçeriğinde lif, vitamin ve mineraller bulunur. Patlıcan, sindirim sistemini düzenlerken, domates ve biberler antioksidan içeriğiyle vücudu korur. Zeytinyağı ise kalp sağlığına yararlıdır.

Sonuç olarak; Bergama Patlıcan Çığırtması, Bergama'nın yöresel lezzetlerinden biridir ve Ege mutfağının zenginliğini gözler önüne serer. Hem lezzetli hem de sağlıklı olan bu yemek, sofralara farklı bir tat katmaktadır. Bu ürün 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 01.06.2022 tarihinden itibaren korunmak üzere 09.05.2024 tarihinde Bergama Ticaret Odası tarafından tescil ettirilmiştir (Mahreç İşareti No: 1588).

Referanslar

Bergama’dan Yöresel Bir Lezzet: Çığırtma. İzmir Kültür ve Turizm Dergisi, 38(7): 104; https://www.izmirdergisi.com/tr/izmir-mutfagi/1424-bergama-dan-yoresel-bir-lezzet-cigirtma, (Erişim tarihi: 05.04.2025); Türk Patent ve Marka Kurumu. Bergama Çığırtması. https://www.ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/6825, (Erişim tarihi: 06.04.2025) ; İzmir Kalkınma Ajansı. Bergama Patlıcan Çığırtması. https://www.m.youtube.com/watch?v=dyj91UREtUQ&pp=ygULI3PEsXnEsXJ0bWE%3D, (Erişim tarihi: 08.04.2025); Vikipedi. Patlıcan Çığırtması, https://tr.wikipedia.org/wiki/Patl%C4%B1can_%C3%A7%C4%B1%C4%9F%C4%B1rtmas%C4%B1, (Erişim tarihi: 01.04.2025).