Behramkale

Yerleşim Merkezi / Destinasyon Kültürel Miras Destinasyonu

Çanakkale’nin 87 kilometre güneyinde, Ayvacık ilçesinin 14 kilometre güneybatısında bulunan Behramkale (Assos) bir sahil köyü olup, kıyıya paralel tepelerin deniz gören kesimlerine doğru konumlanıyor. Köye ulaşım İstanbul ve İzmir yönlerinden olmak üzere karayolu ile gerçekleşmektedir. Bölgeye en yakın havalimanları 60 kilometre mesafedeki Edremit ve 90 kilometre mesafedeki Çanakkale havalimanlarıdır.

Behramkale isminin kökeni Bizans döneminde bölgeyi yöneten Makhram isimli komutana dayanıyor. Bu isim zaman içerisinde Türk ağzına uygun hale gelerek Behram şeklinde telaffuz edilmeye başlandı. 238 metre yükseklikteki sönmüş volkanik kaya üzerinde bulunan köy, Osmanlı döneminde kurulmuş olup antik Assos kentinin de içerisindedir. Köy antik kentin dört kilometre uzunluğundaki surları içinde bulunuyor. 2018 yılı nüfus verilerine göre toplam nüfusun 707 olduğu köyde 150 hane vardır. Bu sayı bölgenin 1989 yılında sit alanı ilan edilmesi ile daha fazla artmayarak sabit kaldı.

Bölgede 1981 yılında kazıların başlaması ve antik kent üzerine çalışmaların yoğunlaşması ile turizm faaliyetleri arttı, ziyaretçi sayısı giderek yükseldi. Antik kenti 2018 yılında 151.101 kişi ziyaret ederken zaman içinde artan bu yoğunluk bölgede turizm işletmelerinin de fazlalaşmasına sebebiyet verdi. Konaklama tesisleri özellikle butik otel ve pansiyon işletmeciliği yönlüdür. Köyün bağlı olduğu Ayvacık beldesi sınırları içinde belediye belgeli 63 tesiste 1.475 oda ve 3.777 yatak kapasitesi mevcuttur. Toplamda 83 adet pansiyon 786 oda ve 1.969 yatak ile hizmet veriyor. Turizm işletme belgeli otel sayısı ise 18 olup toplamda 764 oda ve 1.589 yatak ile hizmet sağlanıyor. 2017 yılında 258 bin girişin sağlandığı tesislerde yaklaşık 368 bin geceleme gerçekleşerek ortalama geceleme süresi 1,43 olarak belirlendi. Behramkale/Assos liman bölgesi ayrıca kamp alanları ile de hizmet veriyor.

Bölge halkı turizm dışında zeytincilik ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ile uğraşıyor, kendi kullanımlarına yönelik tarımsal faaliyetler yürütüyor. Ilıman Akdeniz ikliminin yaşandığı bölge, yüksek konumu sebebi ile rüzgar alıyor ve aşırı sıcaklık yaşanmıyor. Bölgede yüzülebilecek pek çok koy ve kumsal bulunması sebebi ile kıyı turizmine elverişlidir. Ayrıca yazları turizm sezonu ile birlikte günübirlik olarak düzenlenen tekne turlarının da uğrak yeri konumundadır. Dolayısı ile günübirlik turizm faaliyetlerinin de yoğun şekilde gerçekleştiği bir bölgedir. Fakat bölge özellikle Assos antik kenti ile kültür turizm faaliyetleri odaklı bir destinasyon görüntüsü veriyor.

Hüdavendigar Camii Çanakkale ili inanç turizmi noktalarından biridir. Akropolün kuzeyindeki yüksek bir kaya kütlesinin tepesine yerleştirilen yapının inşa tarihi kitâbesi yerinde bulunmadığı için belli değildir. Ancak bölgede kesin Osmanlı hâkimiyetinin I. Murad zamanında sağlandığı ve buradaki imar faaliyetlerine Sırp Sındığı Savaşı’nda (1365) elde edilen ganimetlerle başlandığı göz önüne alınarak 1365’i takip eden yıllarda yapıldığı biliniyor. Hüdavendigar Camii Assos antik kenti taşları ile yapıldı; minaresi olmayan tek kubbeli bir yapıdır. Kesme taş duvarlı, sekiz köşeli kasnak üzerine tek kubbeli yapı şeklinde inşa edilen cami bölgedeki inanç turizmi değerlerinden biridir. Yine aynı dönemde I. Murad tarafından inşa ettirilen Hüdavendigar Köprüsü, Ayvacık’tan Behramkale’ye giden eski yol üzerinde, Tuzla Çayı üzerinde olup hala ayakta duran biri yapıdır. Köprü sivri kemerli ve üç gözlüdür.

Yararlanılan Kaynaklar

Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). İnanç Turizmi, http://canakkale.ktb.gov.tr/TR-70495/inanc-turizmi.html, (Erişim tarihi: 18.07.2019); Çanakkale Kaymakamlığı (2019). Assos (Behramkale), http://www.canakkale-ayvacik.gov.tr/assosbehramkale, (Erişim tarihi: 18.07.2019); Çanakkale Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Derneği (2019). 2017 Yılına Ait Çanakkale İli Turizm İstatistikleri, http://www.catod.org/tr/2017-yilina-ait-canakkale-ili-turizm-istatislikleri.html, (Erişim tarihi: 18.07.2019); Çanakkale Valiliği (2019). Sit Alanları, http://www.canakkale.gov.tr/sit-alanlari, (Erişim tarihi: 18.07.2019); TDV İslam Ansiklopedisi (2019). Hüdavendigar Camii, Hüdavendigar Köprüsü, https://islamansiklopedisi.org.tr, (Erişim Tarihi 17.07.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Umar, B. (2002). Troia. İstanbul: İnkılap Yayınları.