Başıboş Turist (Drifter)

Kavram Sosyoloji

Cohen’in, turizm deneyimlerini sınıflandırdığı, turistin gittiği yerin ortamında kurduğu ilişkilerin nitelik ve niceliklerini tanımlayan ilişkisel-etkileşimsel boyuttaki turist çeşitlerinden biridir. Cohen’in ilişki boyutundaki sınıflandırma esasına göre ise, araştırıcı turist ile birlikte kurumsallaşmamış turist grubuna girer. Çevreye karşı ilgisi en üst düzeyde olan başıboş turist, yaşadığı ülkede alışık olduğu yaşam koşullarını, rahatlık ve kalıplarını içeren “çevresel balon” sınırlarından en fazla uzaklaşan ve bir bakıma turizm yerinin yaşam biçimiyle bütünleşen turisttir. Bir başka deyişle, Cohen’in eski alışkanlıkların güvenlik öğelerini içeren alışıklık ve değişimin heyecanı öğelerini içeren yenilik kutupları arasında tanımladığı düzeylerde, yenilik ekseninin en ucunda yer alan turisttir. 

Cohen’in (1972) Turist Sınıflandırmasın

Kaynak: Yazar tarafından oluşturulmuştur.  

Bu turistler için yenilik en üst ve alışıklık yok denecek derecede en alt düzeydedir. Bu özelliklerdeki turist, turizm örgütleri ve kurumlarından bağımsız olarak, tüm geziyi kendi çabasıyla düzenler; en temel ve gerekli alışkanlıklarını sürdürerek gittiği yerdeki yerel halkla birlikte ve onların koşulları kapsamında, onların evlerini, yemeklerini, alışkanlıklarını, kısacası gündelik yaşamlarını paylaşarak zaman geçirmeyi tercih eder. Turizm örgütleriyle her türlü bağlantıdan kaçınır ve sıradan turist deneyimini sahte bulur.  Turizm deneyimini tamamen kendisi oluşturur ve bazı zamanlar ufak tefek işlerle bu deneyim sırasında kendisine geçinme fırsatları yaratır. Bu bağlamda, önceden net olarak belirlenmiş turizm amaçları yoktur; yerel ortama ve topluluğa derin bir şekilde dalarlar. 

Başıboş turistler, eski dönemlerin gezginlerinin çağımızdaki yansımalarıdır. Bu bireyler çoğunlukla “refahın çocukları” olarak ona tepki duyanlardır. Henüz çalışmaya başlamamış mezun ya da hala öğrenci olan, kendi orta sınıf alışkanlıklarının ötesine yeni deneyimler arayışında olan gençler bu turist tipini oluştururlar. Tam bir yabancılık hissi ve yeni, farklı bireylerle doğrudan temas kurma, olaylar, deneyimler, değişimler peşinde olma, seyahatin şeklinin bu bağlamdaki amaçlara göre şekillenmesi, başıboş turistin turizm faaliyetlerinin özünü oluşturur. Deneyimin anlık ve tazelik özelliklerini korumak için, belirli bir programı uygulamaktan, hatta seyahate kesin bir amaç tanımlamaktan kaçınır. Seyahatini sınırlı yollarla gerçekleştirme ve bu sınırlar el verdiğince seyahatini uzatma yönelimindedir. Rahatlık endişesinden uzak, mümkün olan en basit düzeyde, en ucuz konaklama, yeme-içme ve ulaşım olanakları çerçevesinde seyahat eder; otostop çeker, balıkçı teknelerine biner, bisiklet ya da motosiklet kullanır, gerektiğinde açık havada uyur, yemeklerini kendi pişirir ya da restoran yerine sokak satıcılarından satın alarak karnını doyurur. Tutumlu gitmesine rağmen parasının bittiği noktada seyahatini devam ettirebilmek için ufak tefek işlerle uğraşarak para kazanma yollarını dener. Bu deneyimler kapsamında başıboş turist, genellikle gittiği alanda daha düşük toplumsal sınıftan pek çok bireyle temas etme ve tanışma fırsatı bulur, hatta akrabalık derecesinde ilişkiler kurar. 

 

Yararlanılan Kaynaklar

Avcıkurt, C. (2009). Turizm Sosyolojisi. Ankara: Detay Yayıncılık; Cohen, E. (1972). Toward a Sociology of International Tourism. Social Research, 39(1): 164-182; Doğan, H. Z. (2004). Turizmin Sosyo-Kültürel Temelleri. Ankara: Detay Yayıncılık; Rızaoğlu, B. (2012). Turizm Davranışı. Ankara: Detay Yayıncılık.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Cohen, E. (1972). Toward a Sociology of International Tourism. Social Research, 39(1): 164-182.