Araştırıcı Turist (Explorer)

Kavram Sosyoloji

Cohen’in, turizm deneyimlerini sınıflandırdığı, turistin gittiği yerin ortamında kurduğu ilişkilerin nitelik ve niceliklerini tanımlayan ilişkisel-etkileşimsel boyuttaki turist çeşitlerinden biridir. Cohen’in ilişki boyutundaki sınıflandırma esasına göre ise, başıboş turist ile birlikte kurumsallaşmamış turist grubuna girer. Araştırıcı turist, yaşadığı yerin yaşam koşullarını, temel kalıp ve rahatlığını içeren “çevresel balon” sınırlarının dışına çıkmaya cesaret eden ancak korkutucu bir durumla karşılaştığında hemen bu balonun içine ve güvenlik sınırlarına çekilme gereksinimi duyan turisttir. 

 

Şekil: Cohen’in (1972) Turist Sınıflandırması

 Kaynak: Yazar tarafından oluşturulmuştur. 

Çevreye karşı nispeten ilgili bu turist çeşidi, Cohen’in eski alışkanlıkların güvenlik öğelerini içeren alışıklık ve değişim heyecanı öğelerini içeren yenilik kutupları arasında tanımladığı düzeylerde, yenilik ekseninin en ucunda yer alan başıboş turist çeşidine göre biraz daha fazla alışıklık yönelimleri kapsar; alışıklık kutbuna başıboş turistten daha yakındır. Kısa ifadeyle, alışık olduğu koşullar ve rahatlık çerçevesinde yenilikleri keşfetmeyi seven, mümkün olduğunca gelişmiş ve bilinen turizm yerlerine gitmekten kaçınan turistleri ifade eder. Araştırıcı turist, olanaklarının sınırları dâhilinde kalıplaşmış düzenlemelerin dışına çıkar, yerel ortama tamamen dalmaz ve kendi yaşam şeklinin temel düzen ve rahatlığını korur. 

Araştırıcı turist, kitle turizmi olanaklarının sunduğundan daha geniş bir kapsamda ve derinlikte yerel ortam, kültür ve halkla etkileşime girer. Yerel topluluğa tam olarak dalmasa da, ziyaret ettiği yerlerde bireylerle bir araya gelme ve kısmen onların dilini konuşma eğilimdedir. Ziyaret ettiği alanların estetik özelliklerini fark etme, yerel toplumu entelektüel düzeyde anlama gibi yönelimlerle, yerel ortamdan kısmen kopmuş durumdadır; onlarla duygusal ilişkiler geliştirme ya da seyahati sırasında onların bir parçası olma amacı taşımaz. Bunun yanında araştırıcı turist, kitle turizmine yönelik alanlar ve deneyimlerden kaçış sürecinde, yeni alanlar ve deneyimleri de turizme kazandırıcı bir yol oynar. Çoğunlukla turizme yeni gelişim alanları konusunda bilgilendiricidir; bu anlamda görüşleri ve deneyimleri önemlidir. Sonradan ticarileşebilecek yeni ilgi alanları keşfeder. Bu özellikleriyle araştırıcı turist, eski dönemlerin gezginlerinin özelliklerini taşıyan başıboş turistlere göre daha modern bir turizm anlayışını temsil eder.  

Yararlanılan Kaynaklar

Avcıkurt, C. (2009). Turizm Sosyolojisi. Ankara: Detay Yayıncılık; Cohen, E. (1972). Toward a Sociology of International Tourism. Social Research, 39(1): 164-182; Doğan, H. Z. (2004). Turizmin Sosyo-Kültürel Temelleri. Ankara: Detay Yayıncılık; Rızaoğlu, B. (2012). Turizm Davranışı. Ankara: Detay Yayıncılık.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Cohen, E. (1972). Toward a Sociology of International Tourism. Social Research, 39(1): 164-182.