Bartın Mutfağı

GASTRONOMİ Türk Mutfağı Anadolu Mutfağı

Bartın mutfak kültürü geçmişte gelenek göreneklerine sıkı sıkıya bağlıyken günümüzde birçoğu terk edilmeye başlanmıştır. Mutfak alet ve ekipmanlarında ise teknolojik gelişimlere bağlı olarak değişimler meydana gelmiştir. Karadeniz Bölgesi'nde bitki çeşitliliğinin fazla olması nedeniyle mutfaklarda yapılan yemeklerinde diğer bölgelerden farklı özellik kazanmasına sebep olmuştur. Ayrıca bölge nüfusunun genelde kıyı kesimlerinde toplanmasından dolayı yörede balık yemeklerininde çeşitlenmesine yol açmıştır. Bartın mutfağına ait 100’den fazla yemek çeşidi bulunmaktadır. Bartın mutfağında geleneksel olarak hamur işleri, sebze yemekleri ve balık beslenmenin temel ürünlerini oluşturur. Özellikle, kışlık ve yazlık yiyeceklerden yazdan hazırlanan kışlık yiyecekler arasında kavurma, sucuk, bulgur, domates ve fasulye kurusu, erişte, kuru yufka, keşkek, tarhana, pekmez, reçel, turşu, marmelat ve komposto ile sebze konserveleri önemli yer tutar.

Bartın’a ait en önemli yöresel yemeklerden “Çöven Ekmeği,” “Ağda Tatlısı,” “Pirinçli Bartın Mantısı,” “Pum Pum Çorbası,” “Bartın Yumurtalı Ispıt Yemeği,” “İncir Dondurması,” “Kabak Burma Tatlısı,” “Su Böreği,” “Beyaz Baklava,” Gelin Teli,” “Tatlı Börek,” “Bartın Gözlemesi” ve “Amasra Salatası” kendine has pişirme usulleriyle günümüzde yapımını devam ettirmektedir. 

Bartın yemeklerinin büyük bir çoğunluğu etli, sebzeli, sütlü, hamur işli, zeytinyağlı yemekler ile pilav, çorba ve tatlı çeşitlerinden oluştuğu görülmektedir. Özellikle aynı türe ait yiyeceklerden fazlaca çeşit vardır. Yörede en sık tüketilen ve bol çeşidi olan yemek mancar (karalahana) yemeğidir. Et yemeklerinden ise şap şap köfte, maydanoz köftesi, salçalı köfte ve balık yemekleri öne çıkar. Bölgede en fazla şerbetli tatlıların hâkim olduğu görülmektedir. Örneğin, gelin teli baklava, beyaz baklava, merdane baklavası, ıslama tatlısı, delioğlan sarığı, incir doldurması ve saç baklavası en çok bilinen tatlılardır. Ekmek yapımında en çok mısır unu ve buğday unu kullanılır. En meşhur ekmeği çöven ekmeğidir. İsmini pişirildiği kaptan alır. Yörede balığın yanında Amasra salatası ikram edilir. Gerek görünümü gerek lezzeti bakımından diğer salatalardan farklıdır. En bilinen özelliği görünümünün çiçek bahçesini andırmasıdır.

Referanslar

Çoşan, D. (2020). Bartın Mutfak Kültürü ve Yemekleri. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü; https://bartin.ktb.gov.tr, (Erişim tarihi, 26.02.2025); http://www.bartin.gov.tr, (Erişim tarihi, 26.02.2025); https://bakkakutuphane.org, (Erişim tarihi, 26.02.2025).