Aladağlar Milli Parkı

Doğal ve Kültürel Miras Ulusal Park

(Aladağlar, Niğde, 1995 - )

Kayseri, Niğde ve Adana il sınırları içinde kalan ve 1995 yılında ilan edilen Aladağlar Milli Parkı, 54.524 hektar büyüklüğündedir. Milli park; dağcıların tırmanış, yürüyüş ve spor aktivitelerinin için kullandıkları alanların başında gelen Demirkazık ve çevresi, Yedigöller bölgesi, Kartalkaya yöresi, Kapuzbaşı Şelaleleri, Aksu Kanyonu, Hacer Ormanları ile Emli Vadisi, Zamantı Vadisi ve Acısu gibi doğal kaynak değerlere sahiptir.

Aladağlar, Toros sıradağlarının en yüksek zirveleri olup, en yüksek yeri olan Demirkazık Tepesi (3756 metre) dışında, üç yük¬selti grubu daha bulunmaktadır. Bunlar; Kızılkaya (3725 metre), Kaldı gru-bunda Kaldı dağı (3688 metre) ve Torasan grubunda Vayvay dağıdır (3565 metre). Yüksek rakımlarda buzullar ve buzul gölleri bulunmaktadır. Ayrıca; derin vadi ve kanyonlar, sivri ve dik yamaçlar, mağaralar, yüksek platolar ve taşlık yamaçlar bulunmaktadır. Aladağlar’ın önemli vadi sistemleri; Hacer Boğazı, Karagöl Deresi Vadisi (Kemikli Boğaz), Susuz Deresi Vadisi, Aksu Deresi Vadisi, Emli Boğazı’dır.

Demirkazık Tepesi’nde (3756 metre) tırmanma ve yamaç paraşütü uçuşları yapılmaktadır. İrilik ufaklı yedi adet gölü barındıran Yedigöller (3500 metre); yağmur, kar ve buzul sularıyla beslenmektedir. Hacer Ormanı (2750 ha.); karaçam ağırlıklı kızılçam, köknar, sedir, titrek kavak ve ardıç gibi ağaç türleri barındırmaktadır. Ayrıca burada soğuk pınar mevkiinde kamp ve mola sahası mevcuttur. Yükseklikleri 30-86 metre arasında değişen yedi şelalelin olduğu Kapuzbaşı Şelalesi’nde yer alan düzlüklerde doğa yürüyüşü yapanlar için kamp alanı bulunmaktadır. Alanda, günübirlik kullanım alanı mevcuttur. Su üzerinde yapılmış olan kemerin yöre halkı tarafından 300-400 sene öncesine ait olduğu görüşü yaygındır.

Milli parkın kuzeydoğu sınırındaki Aksu Deresi’nin oluşturduğu Aksu Vadisi’nde genellikle doğa fotoğrafçılığı ve doğa yürüyüşü yapılmaktadır. İlkbaharın sonlarına doğru ziyaret edilen kanyonda zaman zaman oldukça dar geçitler bulunmaktadır. 1500 metreden 3000 metreye kadar yükselen kanyonun etrafındaki dağlardan düşen kar kütleleri her yıl buz tünellerinin oluşmasını sağlamaktadır.

Zamantı Irmağı’nda yaklaşık 15 kilometrelik bir güzergahta nisan- eylül ayları arasında rafting yapılabilmektedir. Güzergâh Milli Parkı içine girmemektedir. Milli parkta; foto safari, jeep safari, bisiklet safari, mağara turizmi, tur kayağı, yamaç paraşütü, rafting, kano gibi faaliyetler de yapılmaktadır.

Aladağlar, 3000 metrelik yükseklik farkı (730-3756 metre) olması ve bir yüzünün İç Anadolu, diğer yüzünün ise Akdeniz’e bakması nedeniyle zengin bitki ve hayvan çeşitliliğine sahiptir. Aladağlar Milli Parkı orman açısından çok zengin olmamakla birlikte, orman örtüsüne Emli Vadisi ve Hacer Boğazının aşağı kesimlerinde rastlanmaktadır. Aladağların Akdeniz’e bakan yamaçlarında Toros sediri ve Göknar karışık ormanı, alçak kesimlerde makiler hakimdir. Ağaç sınırından sonraki yerlerde Akdeniz’e özgü yüksek dağ çayırları, İç Anadolu’ya bakan yamaçlarda ise dağ bozkırları görülür. Alanda Aladağlara özgü dokuz endemik bitki türü yaşamaktadır.

Milli parkta yaban keçisi, kar faresi, saz kedisi, su samuru ve bataklık faresi gibi memeli hayvanlar ile kaya kartalı, sakallı akbaba, kızıl akbaba, küçük akbaba, küçük kartal, gökdoğan, puhu, kırmızı gagalı dağ kargası, ur kekliği gibi kuş türleri bulunmaktadır. Aladağlar çok sayıda kelebek türüne de ev sahipliği yapmakta, bu türler arasında nesli küresel ölçekte tehlike altında olan Apollo ile endemik Aladağ zıpzıpı da Türkiye’de bulunmaktadır.

Ulupınar Köyü'nün güneybatısında Meryem Ana ismiyle anılan iki katlı mağarada, Hz. Meryem’in Hz. İsa’yı dünyaya getirdiğine inanılmaktadır. Mağaranın birinci katında insan şeklinde oyma resimler bulunmaktadır. İkinci katına 200 senelik olduğu tahmin edilen katran ağacından yapılmış bir merdiven ile çıkılmaktadır. Aladağlar’a yapılacak gezi ve tırmanışların yapıldığı bölümler; Demirkazık, Yedigöller, Kaldı ve Turasan’dır. Aladağların yalnız Demirkazık doruğuna, Demirkazık batı ve kuzey yamaçlardan tırmanışı ve Çımbar Vadisi’nde gezi yapacak olanlar, Demirkazık Köyü'nden dağlara giriş yaparlar. Demirkazık Köyü'nde 100 yataklı dağ oteli yıl boyu açık bulunmakta olup, aynı bölgede Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından işletilen bir otel daha bulunmaktadır. Aladağlar üzerinde yapılacak gezi ve tırmanışları için en uygun zaman haziran, temmuz ve ağustos aylarıdır. Aladağlar Milli Parkı, Yahyalı ilçesine (Kayseri) 30 kilometre, Çamardı (Niğde) ilçesine 15 kilometre, Aladağ (Adana) ilçesine 26 kilometre uzaklıktadır. Milli park bölgesine stabilize yollar ve patika yollarla ulaşılmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Aklıbaşında, M., Bulut, Y. ve Akpınar Külekçi, E. (2012). Aladağlar’da (Kayseri-Yahyalı) Yetişen Doğal Bitkilerin Flora Turizmi Açısından Değerlendirilmesi. İçinde; I. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu (ss. 8-15). Türkiye; http://aladaglar.tabiat.gov.tr/, (Erişim tarihi: 12.10.2019); https://kayseri.ktb.gov.tr/TR-55120/aladaglar-milli-parki.html, (Erişim tarihi:12.10.2019); Eser Ünaldı, Ü. ve Toroğlu, E. (2007). Aladağlar’da Bitki Formasyonları ve Dağılışları, GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (2): 227-240; Tüfekçi, S., Savran, A., Bağcı, Y. ve Özkurt, N. (2002). Aladağlar Milli Parkının Florası. Orman Bakanlığı Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü. Orman Bakanlığı Yayın No: 206, DOA Yayın No:27.