Aksaray şehri 1142 yılında kesin olarak Türklerin yönetimine girdikten sonra birçok eserle imar edildi. Dinî yönden sağlanan gelişmeleri ifade için şehre değişik isimler ve lakaplar verildi. Anadolu Selçukluları devrinde Daru’z-zafer, Daru’l- cihad ve Daru’s-suleha unvanlarını alan şehrin XII. yüzyıldan itibaren Aksaray şeklinde ifade edildiği görülüyor. Nevşehir de Aksaray’la aynı özellikleri taşıyor. 1071’de Türklerin Anadolu’ya girmelerinin ardından 1072’de bölgeye birçok Oğuz Boyu yerleşmiş ve yerli Rum köyleriyle birlikte Türk yerleşimleri de oluşmaya başlamıştı. Damat İbrahim Paşa’nın Osmanlı Sadrazamı olmasıyla bölgede önemli bir canlanma ve yenilenme yaşandı.

Aksaray ili ve ilçeleri Anadolu dinî tarihi için çok önemli eserleri sınırları içinde barındırmaktadır. Aynı şekilde, Nevşehir de Türkler tarafından ele geçirildiği ilk dönemden itibaren birçok eserle donatıldı. Özellikle Nevşehir’e bağlı Ürgüp-Göreme bölgeleriyle Aksaray’a bağlı Ihlara Vadisi, Türkiye turizminde önemli bir yere sahiptir. Fakat Aksaray-Ortaköy ve Hacıbektaş Tasavvuf Yolu bu hattın dışında kaldı. Aksaray-Nevşehir Kültürel Tasavvuf Yolu, Aksaray-Nevşehir/Hacıbektaş arasında şu yolu takip etmektedir:

• Cemaleddin Aksarayî Türbesi: Cemaleddin Aksarayî (ö. 1389) Aksaray’ın en önemli tarihî ve âlim kişiliklerden birisidir. Mezarı ve Türbesi Aksaray-Ervah Mezarlığının girişindeki Kanlı Pelit’in hemen yakınındadır.
• Somuncu Baba Türbesi: Somuncu Baba (ö. 1412) Aksaray’ın en önemli manevî önderlerinden birisidir. Mezarı ve Türbesi Aksaray-Ervah Mezarlığı’ndadır.
• Yusuf Hakikî Baba Türbesi: Yusuf Hakikî Baba (ö. 1487) Aksaray’ın en önemli manevi önderlerinden birisidir. Mezarı Aksaray-Uluırmak ve eski Darphane yakınındadır.
• Taptuk Emre Türbesi: Aksaray’ın önemli manevi önderlerinden olan Taptuk Emre’nin mezarı Aksaray-Ekecik-Ortaköy yolunun yaklaşık 20. kilometresindedir.
• Borucu Zaviyesi: Aksaray’ın Ortaköy-Kırşehir’e geçiş yolu üzerinde Borucu köyünde olup Aksaray’a yaklaşık 25 kilometre uzaklıktadır.
• Satansarı Zaviyesi: Ortaköy’e bağlı Satansarı köyü yakınlarında bulunup ilginç mimarisi ve kubbesi ile dikkat çekmektedir
• Yunus Emre Türbesi: Tarihimizin en önemli manevi önderlerinden olan Yunus Emre’nin (ö. 1320?) mezarı olarak düşünülen yerlerden biridir. Bizce Yunus Emre’nin yaşadığı düşünülen ortama en uygun mekândır. Ortaköy’e bağlı Sarı Karaman Kasabasına yakın bir tepede bulunmaktadır. Aksaray’a yaklaşık 70 kilometre uzaklıktadır.
• Hacıbektaş Türbesi: Anadolu’nun en önemli manevi önderlerinden Hacı Bektaş Veli’nin (ö. 1270?) mezarının ve türbesinin bulunduğu yerdir. Nevşehir-Hacıbektaş’da bulunmaktadır.