Van Gölü’nde yer alan en büyük ada olup, Van’ın Gevaş ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Akdamar Adası, Van-Tatvan karayolunun 50. kilometresinde yer alan iskeleden uzaklığı dört kilometredir. Ada, jeoloji haritalarında Bitlis masifi mermeleri olarak ifade ediliyor ve adayı Ofiyolitik seriye ait kırmızımsı pembe kayaçlar oluşturmaktadır. Akdamar Adası, Van Gölü’nün eşsiz maviliği ortasındaki doğal güzelliği yanında Vaspurakan krallığı tarafından adanın güneydoğusuna yaptırılan kilise ve yapılar ile taşınmaz kültür varlıkları açısında da oldukça zengindir. Akdamar (Ahtamar) Adası, halk arasında Tamara efsanesi ile özdeşleştirilmektedir.

Efsaneye göre, adada yaşayan Ermeni rahibinin genç kızı, Gevaş ilçesinde yaşayan fakir bir Müslüman gence âşık oluyor. Delikanlı her akşam gizlice Tamara’nın tuttuğu fenere doğru yüzerek sevgilisiyle buluşuyor ve tekrardan yüzerek evine geri dönüyor. Bu durumun farkına varan rahip, başka bir dine mensup biriyle kızının bu muhabbetini hoş karşılamıyor, fırtınalı bir gecede kızından habersiz feneri alarak kıyıya gidiyor. Delikanlı, tamamen bundan habersiz bir şekilde fener ışığına doğru yüzmeye başlıyor, ancak rahip kıyı boyunca genci bir o tarafa bir bu tarafa yüzdürerek yanıltıyor. Dalgalarla boğuşan delikanlı kollarındaki son gücü de tüketiyor. Rahibin bulunduğu yerde gölün derin sularına gömülürken en son Ahh, Tamaraaa! dediği duyuluyor. Böylece halk arasında Akdamar Adası, Ah Tamara olarak da biliniyor.

Akdamar Adası üzerine kilise, şapel, kule ve benzeri birçok yapı inşaa edilmiştir. Akdamar Adası’nda yer alan kilisenin ilk yapıları, kutsal haç adına Vaspurakan kralı I. Gagik tarafından MS 915-921 yılları arasında Keşiş Manuel’e yaptırılmıştır. Kaynaklara göre, kilise, saray, hizmetli odaları, teraslı bahçeler ve limandan oluşan bir yapı olarak bizzat kral tarafından tasarlanmıştır. Kilise, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen bir alana yayılmıştır. Ermeni eserlerinde olduğu gibi, kilisede tamamen taş malzeme kullanılmıştır. Düzgün kesme taş kullanılan kilisenin dış yüzeyini süsleyen mimari plastik, kiliseye etkileyici bir görüntü kazandırmıştır. Kilisenin içini günümüze kadar birçok defa tahribata maruz kalan freskler süslemektedir. Plan bakımından merkezi kubbeli, dört yapraklı yonca biçimli haç plana sahiptir. Vaspurakan kralının tarih sahnesinden silinmesiyle 1113 yılında adada yer alan yapılar manastıra dönüştürüldmüştür. Kilisenin kuzeydoğusuna 1296-1336 yılları arasında bir şapel, batısına 1763 yıllında jamaton, güneyine ise XVIII. yüzyılın sonlarına doğru ise çan kulesi ilave edilmiştir. Ermeni Patrikliği 1895 yılına kadar burayı merkez olarak kabul etmiştir. İlk yapıldığında saray kilisesi olarak inşaa edilen yapı, daha sonra manastıra dönüştürülmüştür. Duvarlarda yer alan figürler repartuarı açısından oldukça geniştir. Kilise duvarlarında, İncil ve Tevrat’tan alınan çok sayıda sahne yer almaktadır. Yunus peygamberin denize atılma hadisesi, Hz. Meryem’in İsa’yı kucağına alması, Adem ve Havva’nın cennetten yeryüzüne kovulması bunların başlıcalarıdır.

Akdamar Adası’ndaki tarihi yapılar, 1979 yılında Birinci Derece Sit Alanı olarak kabul edilerek koruma altına alınmıştır. Ermeni halkı için hac merkezi olarak kabul edilen Akdamar Kilisesi, 2007 yılında restorasyona girmiş, 2010 yılı itibarıyla 95 yıl aradan sonra ayine açılarak anıt müze olarak hizmete girmiştir. Ermeni Patrikliği tarafından 2010 yılından beri her sene Eylül ayında ayin düzenlenmiştir. Ayine, ortalama b5-10 bin arasında aktif bir katılım sağlanmaktadır. Akdamar Adası’nda yer alan kilise, Ermeni halkı tarafından inanç merkezi olarak görülmesi ve ziyaretçiler açısından farklılık arz eden bir kültürel değer olarak kabul edilmesi nedeniyle her sene çok sayıda yerli ve yabancı turist tarafında rağbet görülmektedir. Van ve çevresine yapılan tur ve ziyaretlerin içerisinde yer alan Akdamar Adası, inanç ve kültür turizmi açısından önemli bir cazibe merkezidir. Ada, son yıllarda görsel çekiciliğinden dolayı doğa fotoğrafçıları tarafından ilgi görmektedirr. Kuş gözlemciliği için kuş göçleri güzergahı üzerinde yer alan ada, kuş varlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca Akdamar Adası’ndan Van Gölü’ne dalışlar yapılmaktadır. Bunun yanında bilhassa yaz aylarında il merkezinden ve çevre illerden günübirlik ziyaretçi akınına uğramaktadır. Akdamar Adası, 2018 yılının sonu itibarıyla 157.560 kişi tarafından ziyaret edilmiştir.

Van ilinin merkezine mesafesi 50 kilometre olan Akdamar Adası’na, karayolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Ayrıca iskele ve ada arasındaki dört kilometrelik ulaşımın sağlanması için vapur hizmeti verilmektedir. En yakın havaalanı, merkezde yer alan Van Ferit Melen Havaalanı’dır. Ada içerisinde yaz sezonunda ziyaretçilerin yeme, içme ihtiyaçlarına cevap verecek birkaç tesis bulunmaktadır. Ada ve yakın çevresinde konaklama alanları mevcut olmadığından dolayı ziyaretçiler merkezde konaklama yapımaktadır. Ada, yaz döneminde artan turizm talebine yönelik sağlanan altyapı hizmetleri açısından yetersiz kalmaktadır.