Ahmed-i Hani Kent Müzesi ve Eski Beyazıt Evi

Müze Etnografya Müzesi Müze Ev

(Doğubayazıt, Ağrı, 2017 - )

Yapımına Ağrı ili Doğubayazıt Kaymakamlığı’nın girişimleri ve Serhat Kalkınma Ajansı’nın finansal destekleri ile 2014 yılında başlandı. Tanzim ve teşhir çalışmalarının Ağustos 2017 tarihinde tamamlanmasıyla birlikte her iki yapı hizmete açıldı. Doğubayazıt ilçe sınırlarında yer alan müze, adını, yörede yaşamış önemli şair, filozof ve mutasavvıf Ahmed-i Hani’den (Ehmedê Xanî) almaktadır. Yöre yaşamına ait tarihi gelenek ve göreneklerin yaşatılması ile kültürel değerlerin korunması adına Ahmed-i Hani’nin yaşamına dair ipuçlarının bulunabileceği müze, Doğubayazıt Kaymakamlığı’na bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Bölgenin mimari yapısına uygun olarak Ağrı Dağı’ndan getirilen bazalt ve andezit taşlarla taş yapı biçiminde inşa edilen müze, üç bölümden oluşmaktadır. Küçüklerin ilkbaharı anlamına gelen 'nubihara biçukan' adlı bölümde, İslam âliminden tedrisat gören talebeler heykellerle canlandırılmaktadır. İmanın esasları adıyla düzenlenen ikinci bölümde ise Ahmed-i Hani’ye ait eserler, objeler ve tanıtım bilgileri yer almaktadır. Mem-u Zin adlı üçüncü bölümde de Mem’in Zin’e kavuşması için Mir tarafından şart koşulan satranç oyunu sahnesi heykellerle gösterilmektedir.

Kerpiçten yapılan iki katlı Eski Doğubayazıt Evi’nde ise eski gelenekler ve kültürel birikimler yeniden hayat bulmaktadır. Eski Doğubayazıt Evi’nde yöresel kıyafetler ve yemekler, tandır yapımı, kına gecesi merasimi ve dengbej divanının tanıtıldığı bölümlerin yanı sıra bölge köylerinde eskiden günlük yaşamda kullanılan eşyalar yer almaktadır. Ayrıca, taş bina ve kerpiç yapı içerisinde Doğubayazıt ilçesine bağlı köylerden getirilen eski eşyalar (radyo, kandil, gaz lambası, kofi, el örmesi çoraplar, patikler, çeşitli el yapımı takılar, eski mutfak eşyaları, tabaklar, kaşıklar, çatallar vb.) sergilenmekte ve yörenin eski fotoğrafları sunulmaktadır. Müze yerleşkesine ait bahçede ise eski sabanlar ile Beyazıt merkezinden geçen tren yoluna ait tren rayları ve makaslar yer almaktadır. Bütün bunlara ek olarak müzede, kitre bebek figürleri ile yöre yaşantısına ait çeşitli içerikler de sergilenmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

https://www.serka.gov.tr/slider-alt/basarili-projeler/agri/dogubayazit-kent-muzesi-projesi, (Erişim tarihi: 31.01.2020); Z. Evren ile 29. 01. 2020 tarihinde yapılan görüşme (Görüşen: İ. Akça).