Zofia Rizi Anı Evi (Zosia Teyze'nin Anı Evi)
Doğal ve Kültürel Miras Müze Etnografya Müzesi Bina Müze Ev
-
2024
Zofia Rizi Anı Evi (Zosia Teyze'nin Anı Evi) köyün karakteristik mekanları olarak nitelendirilmiştir (Topaktaş Üstüner 2022). Polonezköy'ün en eski konut yapısına örnek teşkil eden yapı 1982 yılında inşa edilmiştir. Burada Polonya kültürü ve Polonezköy'ün tarihçesini anlatan pek çok evrak, kitap, fotoğraf ve tablo bulunmaktadır. Zofia Rizi Anı Evi (Zosia Teyze'nin Anı Evi) her yıl yerli ve yabancı pek çok turistin ziyaret mekanıdır. Yapının ön kısmında oldukça geniş yeşilliklerle kaplı ağaçlıklı bir bahçesi vardır.
Giriş kapısının hemen yanında sağ duvarda yapıya ait plan ve Polonezköy evlerinin tarihsel süreçte gelişimini anlatan Lehçe ve Türkçe bir yazı bulunmaktadır. Bu yazıda Polonezköy evleri ile ilgili ilk yerleşimlerin sade bir planı olduğu, toprak üzerine temelsiz olarak inşa edildiği ve genellikle kestane ağaçlarının kütüklerinden tek odalı olarak yapıldığı belirtilmektedir. Evlerde oturmak için kesilmiş kestane ağaçlarından ve kütüklerinden yapılan sekilerin kullanıldığı ifade edilmektedir. İlerleyen yıllarda evlerin yapımında farklı bir yapım tekniği uygulanmış, iskelet çapraz, boyuna ve enine yerleştirilen merteklerle güçlendirilmiş, köşelerde toprağa çakılan direkler oluşturulmuş ve duvarlar kille kaplanmış dallardan örülmüştür. Çatılar genellikle dört yöne eğimliydi. Uzun yıllar samanla kaplanan tavanlar, saman ve kille kaplanmış çubuklarla yapılmış; zemin malzemesi olarak kırmızı kil kullanılmıştır. Polonezköy evlerindeki pencereler küçüktür ve dört camdan oluşur. Evlerin dış ve iç duvarları Polonya'da olduğu gibi beyaza boyanmış, yerden yarım metre yüksekliğe kadar olan iç duvarlar ise kırmızı kil ile boyanmıştır. şeklinde evler tanımlanmıştır.
Polonya-Türkiye ilişkilerindeki dostluğun sembolü olan bu ev, Polonya-Türkiye hükümeti temsilcileri tarafından ziyaret edilmektedir. Ayrıca araştırmacılar, akademisyenler ve öğrenciler tarafından tarihsel, kültürel, siyasal ve turistik pek çok bilginin bulunabildiği ve paylaşıldığı bir mekan olduğunu söylemek mümkündür.
Referanslar
Adamska, J. (2004). Polonezköy Adampol Zofia Rızı Hatıra Evi, İşbirliği: (Antoni Dohoda, Leslaf Rızı, Miroslaw Stawski, Türkçeye Çeviren: Beata Uzunkaya İşbirliği: İroslaw Stawski), Savaşlar ve Savaş Acıları Hatıratını Koruma Kurumu, Varşova; Belgin Demı̇rsar Demıṙ sar Arli, V. ve Kaya, Ş. (2017). An evaluation of the architecture, culture and history of the Polonezköy/Adampol settlement in Istanbul, Art of the Orient, 6: 180-199; Burkut, E. B., (2024). Polonezköy, Kişisel Arşiv. İstanbul; https://beykoz.bel.tr/medya/Content/dokumanlar/POLONEZKOY_KITABI_TEKSAYFA.pdf, (Erişim tarihi: 28. 10. 2024); Topaktaş Üstüner, H. (2022). 180 lat historii-Polonezköy-180 Yıllık Mazi, Beykoz Kitaplığı:20, Akademi:7. İstanbul: Beykoz Belediyesi Kültür Yayınları No: 52.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
https://www.beykozrehberi.com.tr/2024/09/zofia-rizi-ani-evi.html, (Erişim tarihi: 28. 10. 2024).