Ahmet Kutsi Tecer Kültür Evi

Müze Etnografya Müzesi

(Kemaliye, Erzincan, 2003 - )

Erzincan’ın Kemaliye (Eğin) ilçesine bağlı olan Apçağa Köyü'nde yer almaktadır. Anne ve babası Apçağalı olan ünlü Türk şairi Ahmet Kutsi Tecer’in Orda Bir Köy Var Uzakta isimli şiirini Apçağa Köyü'ne ithafen yazdığı belirtilmektedir. Yerel halk köy meydanının girişine konumlandırılan müzeye Ahmet Kutsi Tecer Kültür Evi adını vermişlerdir. Kırsal kültür mirasının özgün haliyle korunması, köy arşivinin kurulması, köy kütüğüne bağlı önemli bilim ve devlet insanlarının anılarını yaşatacak eser ve eşyalarının sergilenmesi amaçlarını taşıyarak faaliyete geçirilen Ahmet Kutsi Tecer Kültür Evi, planlanma aşamasında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı bir müze olarak Apçağa Köy ü tüzel kişiliğine bağlanarak kültür evi adını aldı. Apçağa Köyü, zengin kültür mirası ve özgün mimari dokusu bozulmadan günümüze ulaşan köylerden biridir. 2003 yılında Apçağa Köyü'nün geleneksel Eğin mimari dokusunun korunması ve sürdürülmesi için köy “sit alanı” olarak ilan edildi. 2006 yılında temeli atılan Kültür Evi Projesi geleneksel Eğin mimari yapısına uygun olarak projelendirildi.

Apçağa köylülerinin tamamen kendi imkânlarıyla yaptırdıkları Ahmet Kutsi Tecer Kültür Evi, 2014 yılında faaliyete geçti. İki katlı olarak inşa edilen Kültür Evi’nin giriş katı, 180 metrekarelik alan üzerinde yaşam mahali olarak tasarlandı. Eski fotoğrafların sergilendiği, Eğin halıları ve sedirleriyle donatılmış alanda iki oda, bir mutfak ve günümüzde üretilen geleneksel ürünler ile kitapların sergilendiği bir alan bulunmaktadır. Apçağa Köyü yaşamının yansıtılması için bir tandır odası ve bir Eğin odası tasarlandı. Kültür Evi’nin üst katı müze olarak tasarlandı. 207 metrekarelik alana sahip olan katta, ev ve tarım üretim araçları, oyuncaklar, fotoğraf makineleri ve geleneksel kıyafetler gibi köyün kültürünün parçası olan pek çok etnografik obje bulunuyor. Bunun yanı sıra, Ahmet Kutsi Tecer’in ailesi tarafından Kültür Evi’ne bağışlanan eşyalar, kitaplar, çeşitli belgeler, soy kütüğü ve mektubu sergilenmektedir. Eskiden medreselerde okutulan eski el yazması Muhammediyeler, kitaplar ve Kuran-ı Kerim de Kültür Evi’nde sergilenen önemli eserlerdendir. Anadolu’da köy müzelerinin ilk örneklerinden biri olan Ahmet Kutsi Tecer Kültür Evi, Apçağa Köyü'nün kültürel değişim sürecini ve kırsal kültür mirasını geleceğe taşıması açısından bir rol üstlenmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Altun, A.O. (2019). Kırsal Mirasın Hafıza Mekanları: Köy Müzeleri, Yerel Kimlik Dergisi, 59:18-21; Özgünaydın, L. (2006). Orda bir kültür evi var Apçağa’da, https://www.milliyet.com.tr/pazar/orda-bir-koy-var-uzakta-o-koy-apcaga-1904193, (Erişim tarihi: 08.02.2019); Yurdakul, H. ile 21.12.2019 tarihinde yapılan telefon görüşmesi. (Görüşen: N. İmre).