Adana Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi

Müze Edebiyat Müzesi

(Seyhan, Adana, 2011 - )

Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
Yazar: Hülya YÜCEER (2019) (Madde metni için tıklayınız)
Yazar: HÜSREM ÇELİK (2021) (Madde metni için tıklayınız)
1 / 2

Kültür varlığı niteliğindeki Dişçi Ethem Konağı’nın müzeye dönüştürülmesiyle oluşturuldu. 2019 yılı itibariyle sayıları yediye ulaşan Türkiye’deki benzer müze kütüphanelerin ilklerindendir. Bulundukları illerin kültürel dokusunu ve mimari özelliklerini temsil eden bağımsız binalarda kurulan müze kütüphaneler, okuyucu ve araştırmacılar için çeşitli sanatsal etkinlikler, söyleşi ve bilimsel toplantıların yapıldığı interaktif bir ortam sağlamak amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2010 yılında tasarlandı. 2011 yılında Ankara, İstanbul ve Adana’da ilk örnekleri açıldı. Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi Adana’nın Seyhan ilçesinde yer alıyor. Yapı 1992 yılında korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillendi ve 2007 yılında Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından kamulaştırıldı. Yapıldıktan sonra uzun süre sahibi tarafından kullanıldığı için mimari detayları ve tarihi yapı malzemeleri korundu. Bu nedenle özgün bir sivil mimari örneğidir. 1998 depreminde hasar gören yapının çatı ve bacası yıkıldı, duvarlarda yapısal çatlaklar oluştu. Özgün durumu gözetilerek restorasyon projeleri hazırlanan Dişçi Ethem Konağı Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis edilerek 27. 03. 2011 tarihinde dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay tarafından müze kütüphane olarak hizmete açıldı. Müze, ziyaretçilerine kitapları incelerken okuma olanağı da sunuyor. İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü’ne bağlı Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi’nde 96 adet süreli yayın ve 5.000 kadar materyal derlenmiş olup, koleksiyona yeni eserler ekleniyor. Çukurova Bölgesi ve Adana’da doğmuş ve/veya yaşamış yazarlara ait yazma eserlerin birebir benzer baskıları, bu yazarların fotoğrafları, Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Muzaffer İzgü, İpek Ongun, Yılmaz Güney, Ümit Yaşar Oğuzcan gibi pek çok yazar ve sanatçıya ait eserlerinin yanı sıra Karacaoğlan hakkında kitaplar da bulunuyor. Hattat Etem Çalışkan tarafından yazılmış Karacaoğlan şiirlerinden oluşan tablolar, Yaşar Kemal ve Muzaffer İzgü’nün kullanılmış oldukları daktilolar, Muzaffer İzgü’ye ayrılan bölümde yazarın kalem, gözlük ve saati de müzede sergileniyor.

Yararlanılan Kaynaklar

Adana İl Kültür Turizm Müdürlüğü (2019). Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi, https://adana.ktb.gov.tr/TR-236009/karacaoglan-edebiyat- muze-kutuphanesi.html, (Erişim tarihi: 20.09.2019); Adana Valiliği (2006). Adana Kentsel Kültür Envanteri. Adana: Adana Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü Envanterler Dizisi 1: 388; Seyhan Belediyesi (2019). Seyhanın Tarihi Yapıları. Adana: Seyhan Belediyesi KUDEB Kitaplığı: 58.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kültür ve Turizm Bakanlığı (2019). Adana Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi, http://ahtem.kutuphane.gov.tr/TR-245908/adana-karacaoglan-edebiyat-muze kutuphanesi.html, (Erişim tarihi: 21.09.2019).

2 / 2

Adana’nın Seyhan ilçesi Mestanzade Mahallesi’nde yer alan Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi, Dişçi Ethem Konağı ismiyle de bilinmektedir. Dişçi Kamil Ethem tarafından kentin iklim koşulları dikkate alınarak 1920-1924 yılları arasında yaptırılan ve uzun süre konut olarak kullanılan bu yapı, aynı zamanda muayenehane olarak da hizmet verdi. Konak, 1992 tarihinde Adana Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tarafından tescillendikten sonra Adana Büyükşehir Belediyesi’nce 2007 tarihinde kamulaştırılıp Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis edildi. Çukurova Bölgesi’nde doğan ve ünü tüm Anadolu’ya yayılan Karacaoğlan’ın ismi, bu müze kütüphaneye verilmek koşuluyla 27. 03. 2011 tarihinde dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay tarafından hizmete açıldı. Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi’nde, Adana ve çevresinde doğmuş veya yaşamış çok sayıda önemli ismin fotoğrafları ve yine bu bölgenin yazarlarına ait eserlerin tıpkıbasımları, Muzaffer İzgü’ye ve Yaşar Kemal’e ait saat, gözlük ve daktilo gibi objelerle; Orhan Kemal, Yılmaz Güney gibi birçok sanatçıya ve yazara ait kitaplar bulunmaktadır. Ayrıca XVII. yüzyıl itibariyle aşık edebiyatının en önemli temsilcilerinden biri olan Karacaoğlan ile ilgili yazılmış kitaplar ve yine ona ithafen kaleme alınmış şiirler, kütüphanenin en önde gelen materyalleri arasındadır. 5000 civarında bir dermenin muhafaza edildiği koleksiyon, zaman içerisinde yeni kitaplar eklenerek sürekli zenginleştirilmektedir. Adana Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi isminden anlaşılacağı üzere bölgenin edebiyat hafızasını oluşturmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Atıç, S. ve Ş. Karadeniz (2011). Yeni Bir Kültürel Konsept: Edebiyat Müze Kütüphaneleri, Türk Kütüphaneciliği, 25 (4): 519-530; Doğan, F. (2013). Adana Karacaoğlan Edebiyat Müze Kütüphanesi, Türk Kütüphaneciliği, 27 (3): 528-529.