Ziyafet kelimesinin kökeni Arapça olup müşteri ağırlama, konukseverlik anlamına gelmektedir. Türk Dil Kurumu sözlük anlamı ise “Eğlenmek veya bir olayı kutlamak amacıyla birçok kimsenin bir araya gelerek yedikleri yemek, şölen”dir.

Günümüzde ziyafet belirli bir amaç ve etkinlik kapsamında bir araya gelen kişilere sunulan zamanlaması, katılımcı sayısı, menüsü ve fiyatı belirlenmiş özel hizmet faaliyetleri olarak tanımlanır. Türkiye’de ziyafet Fransızca bir kelime olan banquette (banket) adı ile de anılmaktadır. Ziyafetin antik medeniyetlere kadar uzanan uzun bir tarihi vardır. Tarihte her topluluk kendi kültürüne özgü geleneklerini yansıtan ziyafetler düzenledi. Geçmişte ziyafet, bayram veya törenlerde çok sayıda müşteri için verilen görkemli bir yemeği ya da aynı sosyal statüye sahip ortak din, siyasi fikir veya sanatsal zevklere sahip kişileri bir araya getirmek için verilen yemeği ifade ederdi. Modern ziyafet organizasyonlarının tarihi, antik Yunan ve Roma geleneklerine dayanırken modern ziyafet menüsünün kökleri, Avrupa tarihinin Ortaçağ dönemine kadar gitmektedir. Ortaçağın geleneksel üç aşamalı menü düzenlemesi, her aşamada 25 çeşit farklı yemek servisini içermekteydi. Rönesans zamanında ziyafetlerde, eğlence ve servis daha önemli hâle geldi ve masa düzenleri eğlenceye ve servise alan bırakılarak planlanmaya başladı.

Fransa’da 1550’li yıllarda ilk yazılı ziyafet menüsü hazırlandı. XVIII. ve XIX. yüzyılda ziyafet menü öğelerinde ciddi oranda bir azalma oldu ve değişiklik Avrupa ve Amerika’daki ziyafet menüsü formatlarında de etkisini gösterdi. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, imparatorluğun kuruluşundan itibaren bazen katılımları binlerce kişiyi bulan çok sayıda ziyafet düzenlendi. Osmanlı’nın sosyal hayatında ziyafetlerin önemi büyüktür. Ziyafeti veren kişi adına büyük kazanlarda hazırlanan çeşitli yemekler müşterilere sunulurdu. Bazen bu ziyafetler bir günden uzun sürerdi. Sarayda yabancı elçilerin kabul törenleri için ihtişamlı hazırlıklar yapılır ve müşterilere kimi zaman sayısı yüzü bulan çeşitte yemek ikram edilirdi. Cumhuriyet’in ilan edildiği ilk zamanlarda çoğunlukla devlet erkanı tarafınca protokol amaçlı ziyafet organizasyonları düzenlenirdi. Günümüzde otellerde bulunan ziyafet alanları, restoranlar, kongre merkezleri ve etkinlik alanları ziyafet faaliyetleri için sıklıkla tercih edilen mekanlardır. Ziyafet hizmetleri otellerde ve restoranlarda yiyecek ve içecek faaliyetlerinin bir parçası olmasının yanı sıra sadece ziyafet alanında hizmet veren işletmeler de bulunmaktadır. Bunun yanı sıra işletmeler müşteriler tarafından özel olarak talep edilen alanlarda lojistik anlamda uygun olması durumunda ziyafet servisi sunabilmektedir.

Konaklama işletmelerinde toplam gelir içinde önemli bir paya sahip olan ziyafet organizasyonları, aynı zamanda yiyecek ve içecek işletmeleri için de kabiliyetleri doğrultusunda karlılık oranı yüksek bir gelir fırsatıdır. Ziyafet organizasyonları, aynı anda garantili olarak çoğu zaman yüksek sayıda kişiye servis veriliyor olması sayesinde yiyecek ve içecek gelirine yüksek oranda katkı sağlar. Ziyafet salonları aynı zamanda yiyecek ve içecek hizmeti sunulmadan sadece salon kirası karşılığında tahsis edilebilir. Ziyafet organizasyonlarının işletmeler için gelir anlamında öneminin yanı sıra tanıtım anlamında da önemi büyüktür. Her organizasyon bir sonraki organizasyon için referans niteliğindedir. Ayrıca ziyafet organizasyonuna katılan müşterilerin memnuniyetleri ya da memnuniyetsizlikleri işletmenin itibarına dolayısı ile gelecek iş fırsatlarının yaratılmasına ya da iş kaybedilmesine doğrudan etkendir.

Ziyafet organizasyonları çeşitli amaçlara yönelik olarak düzenlenir. Sosyal etkinlikler (düğün, nişan, mezuniyet vb.), resmi davetler, kongre, konferans, sempozyum organizasyonları ve iş amaçlı etkinlikler (toplantı, lansman, kutlamalar vb.) ziyafetlerin ana amaçlarındandır. Ziyafet organizasyonları esnasında organizasyonun niteliğine, zamanlamasına ve müşteri taleplerine istinaden kahve molası, akşam yemeği, öğle yemeği, kokteyl, kahvaltı, brunch ve özel gün menüleri servis edilir. Mönünün içeriğine ve organizasyonun niteliğine istinaden menü açık büfe, set menü veya tepside servis olarak sunulur. Ziyafet organizasyonlarında salon, organizasyonun niteliğine istinaden oturmalı ya da ayakta düzen olarak hazırlanabilir. Ziyafetin niteliklerine uygun salon, salon düzeni, davetli sayısı, menü seçimi, servis zamanlaması, kişi başı fiyat, ödeme şekli ve ek hizmetler (dekorasyon, eğlence, teknik donanım, vestiyer hizmeti vb.) organizasyon öncesinde müşteri ile mutabık kalınarak ziyafet sözleşmesi hazırlanır.

Ziyafet departmanı genellikle müşteri tarafından organizasyonu yürüten tek departman olarak görülür. Ancak ziyafet organizasyonlarının planlanmasında ve operasyonun yürütülmesinde, iş tanımları ve alanları birbirinden farklı birçok personel görev alır. Bu nedenle ziyafet organizasyonlarının başarısında takım çalışmasının ve koordinasyonun önemi büyüktür. Organizasyonların başarısı için ziyafet ekibi, ziyafet organizasyonun gereksinimleri doğrultusunda diğer departmanlar ile koordineli ve işbirliği içinde çalışmalıdır.