Yer Hizmetleri

Havayolu İşletmeciliği Havalimanı Yer Hizmet Sağlayıcısı

Hava aracının kalkışından önce ve inişinden sonra yolcu, yük ve hava aracına yönelik olarak bazı hizmetlerin sağlanması gereklidir. Bu hizmetler, ulusal ve uluslararası havacılık otoritelerinin belirlediği kurallara uygun olarak, belli standartlarda, uluslararası seviyede, sivil havacılık otoritesi tarafından yetkilendirilmiş ve çalışma ruhsatı verilmiş yer hizmeti işletmeleri tarafından yerine getirilmektedir. Bu çalışma ruhsatları A, B ve C grubu olarak sınıflandırılmakta; yerli ve yabancı işletmelere göre, yerine getirilecek yer hizmetleri türlerini ve kapsamlarını belirlemektedir.

İşletmeler, ruhsat alarak yetkilendirildikleri hizmet türlerine göre, hizmetlerinde referans alacakları, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Havaalanı El Kitabına uygun şekilde bir yer hizmetleri el kitabı oluştururlar. Bu el kitabı, hizmet sağlanan havayollarının özel kurallarını, prosedürlerini ve emniyet uygulamalarını da içermektedir.

Detayları Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından belirlenen yer hizmetleri türleri; temsil hizmeti, yüklerin kontrol edilmesi, haberleşme sağlanması, yolcu hizmetleri, kargo ve postalara yönelik hizmetler, ulaşım servisleri, uçuş operasyona yönelik hizmetler ve gözetim yönetim hizmetleri, uçağın hat bakım işlemleri, ikram hizmetleri, özel güvenlik hizmetleri yanında uçakların park yerinde bulundukları süreçte aldıkları hizmetleri ifade eden ramp hizmetleri olarak sıralanabilir.

Türkiye’de havayolu taşıma faaliyetlerinin başladığı yıllarda operasyonla ilgili birçok işlev aynı kurum içerisinde yürütülürken, yaşanan gelişmelerle hizmetlerin farklı yönetim birimlerine ayrılmasına karar verildi, böylece ikram ve yer hizmetleri işletmesi Uçak Servisi Anonim Şirketi (USAŞ), Türkiye’nin kamuya ait ilk yer hizmetleri işletmesi olarak kuruldu. İlk özel yer hizmetleri işletmesi olarak Çelebi Hava Servisi ise, 1958’de faaliyete başladı.

2018 yılının verilerine göre, SHGM tarafından yer hizmetlerini sağlamak üzere yetkilendirilmiş ve çalışma ruhsatı verilmiş A,B ve C grubu işletme sayısı toplam 39 adettir.

Yararlanılan Kaynaklar

Gerede, E. ve Orhan, G. (2015). Türk Havayolu Taşımacılığındaki Ekonomik Düzenlemelerin Gelişim Süreci. İçinde; E. Gerede (Editör), Havayolu Taşımacılığı ve Ekonomik Düzenlemeler Teori ve Türkiye Uygulaması (ss. 164-208). Ankara: SHGM Kurumsal Yayınlar; IATA (2015). Ground Operations Manual (IGOM) Supplement to Airport Handling Manual (Dördüncü baskı). Montreal: IATA Yayıncılık; SHGM (2006). Havaalanı Yer Hizmetleri El Kitabı, Havaalanları Daire Başkanlığı. Ankara: Kurumsal Yayınlar; SHGM (2014). Apron Operasyonları Emniyet Kılavuzu. Havaalanları Daire Başkanlığı. Ankara: Kurumsal Yayınlar

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Havalimanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği (2016). Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete, Sayı 29810. 23/08/2016.