Yat Turizmi Projesi
Plan ve Proje Proje Yat İşletmesi
-
2020
Türkiye üç tarafı denizlerle çevrili bir ülke olarak dünyada deniz turizmi için tercih edilen önemli destinayonların başında gelmektedir. 1960’lı yılların başlarında yatların Türkiye’ye gelişi ile başlayan yat turizmi 1980 ve 1990’lı yıllarda büyük gelişme kaydetti. Artan teknolojik gelişmeler sayesinde üretilen yeni yatlar yüzen lüks oteller gibi düşünülmektedir. Konumu gereği, yat turizmi için oldukça önemli avantaja sahip ülkeler arasında yer alan Türkiye temiz denizleri, sahil ve koyları, teknolojik açıdan donanımlı marinaları ile yat turizmine uygun imkânlara sahiptir. Türkiye’de turizmin çeşitlendirilmesi ve turizmden elde edilen gelirin artırılmasında yat turizmi de öne çıkmaktadır. Bu nedenle, Türkiye’de çeşitli destinasyonlarda yat limanı fizibilite ve uygulama projeleri geliştirilmektedir. Bu noktada amaç destinasyonlarda yat limanlarının geliştirilmesi için gerekli olan kaynakların yanı sıra sahip oldukları doğal ve kültürel özelliklerin de ön plana çıkarılmasıdır.
2009 yılında Marmara ve Karadeniz’de bulunan balıkçı barınaklarının yat turizmine kazandırılmasına yönelik eylem planı ve gerekli yasal düzenlemeler oluşturularak yaklaşık 27 balıkçı barınağının yat limanına dönüştürülmesi hedeflendi. Samandağ Yat Limanı, Anamur Yat Limanı, Dalaman Yat Limanı, Ören Yat Limanı, Datça Yat Limanı, Geyikli Yat Limanı, Bozcaada Yat Limanı, Gökçeada Yat Limanı, Saros Körfezi Yat limanlarının yat turizmine kazandırılması Türkiye Turizmi 2023 hedefleri arasında yer almaktadır. Türkiye’de 2018 yılı itibari yat limanları Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli 41 adet, bakanlıktan belgesiz ve diğer yat limanı, iskele, rıhtım vb. limanlar statüsünde 42 adet toplam da ise 83 adet yat bağlama yeri bulunmaktadır. Bunla birlikte yap-işlet-devret modeli ile ihale edilerek inşaatı süren yat limanları: İzmir Karaburun Yat Limanı, Silivri Yat Limanı, Tekirdağ Yat Limanı, İzmir Çeşme Şifne Yat Limanı, İzmir Seferihisar Ürkmez Yat Limanı, İzmir Yeni Foça Yat Limanı, Balıkesir Avşa Adası Türkeli Yat Limanı, Antalya Gazipaşa Yat Limanı, Muğla Datça Yat Limanı, Muğla Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri, Karasu Yat Limanı, Tekirdağ Yat Limanı, Haliç Yat Limanı’dır. Ayrıca mega yatlar ve bu yatlara hizmet verecek mega yat limanları deniz turizminde gittikçe önem kazanmaktadır. Özellikle, İzmir, İstanbul ve Antalya da bulunan yat limanlarında yapılacak yeni düzenlemeler ile Türkiye’nin dünyadaki yat turizminden alacağı payın artması hedeflenmektedir.
“Türkiye 2023 Turizm Stratejisi” kapsamında, yat turizminin geliştirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca birtakım kararlar alındı. Denizde hareket kabiliyetleri ağırlıklı olarak yelkene bağlı ve spor amaçlı yatların vergiden muaf tutulması, motorlu yatlardan ise sigorta poliçelerindeki değer üzerinden vergi alınması yönünde düzenlemelere gidilmesi kararlaştırıldı. Yabancı bayraklı yatlara liman girişlerinde uygulanacak işlemlerinin bir kurum tarafından yürütülmesinin sağlanması, deniz turizmi ve yat turizminden elde edilen gelirlerin yine aynı şekilde sektörün altyapısını geliştirmek için kullanılması ve gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında düzenlenecek fuarlara katılmak için sektöre aktarılması amaçlandı. Yat Turizmi Yönetmeliği’nin deniz turizminin sahip olduğu bütün bileşenlerini kapsayacak şekilde düzenlenmesi ve adının Deniz Turizmi Yönetmeliği olarak değiştirilmesi hedeflendi. Devre mülk yat sisteminin (birden fazla sahibi olan yatlar) oluşturulması sağlandı. Yatların sıvı ve katı atıklarının toplanacağı kabul tesisleri ve yüzer toplama sistemlerine yönelik standartlar belirlenmesi kararlaştırıldı. Deniz turizmi potansiyelinin yüksek olduğu destinasyonlarda turizmin gelişimini olumsuz olarak etkileyen unsurlar tespit edilmesi ve bu olumsuzlukların giderilmesi için önlemlerin alınması kararlaştırıldı. Türkiye’de bulunan bankaların, sipariş sırasında peşin ödenen para miktarı için teminat vermelerine yönelik düzenlemeler yapması kararlaştırıldı. Yat turizmi için ihtiyaç duyulan kalifiye personelin eğitimini sağlayacak kursların açılması teşvik edilecektir. Turizm meslek liseleri ve yüksekokullarda deniz turizmine yönelik derslerin konulması, öğrencilere yat limanları ve yat işletme şirketlerinde staj imkânlarının sağlanması, staj ve eğitim alan öğrencilere ise gemi adamı belgesinin verilmesi sağlanması planlandı. Balıkçı barınaklarında yatlara hizmet verebilmesi amacıyla yasal ve idari düzenlemeler yapılması kararlaştırıldı. Reklam ve pazarlama faaliyetleri geliştirilerek, Akdeniz çanağındaki ve dünyada ki yat turizm potansiyelinden daha fazla pay elde etmek için ve yatırımcılar için cazibe merkezi olmak için gerekli adımların atılması sağlanması planlandı.
Referanslar
Yılmaz, D. Ö. (2007). Turizm Sektörünün tanımı, yapısı ve Özellikleri. İçinde; O. İçöz (Editör), Genel Turizm (s:1-19),. Ankara: Turhan Kitapevi; Yat Turizmi Yönetmeliği (04. 08. 1983) https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.836708.pdf, (Erişim tarihi: 12 .01. 2020.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Türkiye Turizm Stratejisi 2023, https://www.ktb.gov.tr/Eklenti/906,ttstratejisi2023pdf.pdf?0, (Erişim tarihi: 12. 01. 2020).