Erzurum kent merkezine 84 kilometre mesafede yer almaktadır. İlçe, coğrafi konum olarak Erzurum-Artvin Karayolu’nda, Tortum Çayı vadisi üzerinde yer almaktadır. 840 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahip olan ilçenin denizden yüksekliği 1050 metredir. Yukarı mahallelerde ise bu yüksekliğin 2100 metreye kadar çıktığı belirtilmektedir. Doğu Anadolu Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölgesi’yle olan sınır bölgelerinden birini oluşturan Uzundere ilçesi; doğuda Oltu, batıda İspir, kuzeyde Yusufeli ve güneyde Tortum ilçeleri ile komşudur.

On altı adet mahallesiyle birlikte derin ve uzun bir vadi içerisinde kurulan Uzundere ilçesi, 19 adet yerleşik, 19 adet ise sadece yaz dönemlerinde konaklama yapılabilen yayla tipi mezralar olmak üzere toplamda 38 adet mezraya sahiptir. Uzundere ilçesinin nüfusu 2019 yılı itibarıyla 8.153 olarak kaydedildi.

Uzundere’nin 3.000 yıllık bir tarihi geçmişe sahip olduğu ve tarihi boyunca çeşitli devletlerin egemenliği altında bulunduğu belirtilmektedir. Uzundere tarihsel süreç içerisinde Etiler, İskitler, Sakalar, Persler, Çoruh Bulgarları, Doğu Romalılar, Suvarlar, Abbasiler, Sasaniler, Ardahan–Artvin Bağratlı Devleti, Vaspurakan Krallığı, Selçuklular, Ata Beyler, Saltukoğulları, Moğollar, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Osmanlı Devleti gibi çeşitli devlet ve milletlerin egemenliğinde kaldı. MS 1018-1036 yılları arasında Türklerin eline geçmiş olan Uzundere, 1071 Malazgirt Savaşı’nın ardından Türklerin Anadolu’ya girmesiyle Saltukoğulları Beyliği’ne katıldı. Uzundere, 1549’da Vezir Ahmet Paşa döneminde Gürcistan seferi esnasında Ağcakale ve Tortumkale’nin fethedilmesiyle Osmanlı egemenliğine geçti ve Erzurum Beylerbeyliği’ne katıldı. İlçe, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı Devleti'nin hâkimiyetine girdi.

Birinci Dünya Savaşı esnasında Rus işgali altına giren Uzundere halkı, 1916’da Ruslar ve Ruslar tarafından silahlandırılan Ermeni Taşnak çetelerinin saldırılarından korunmak amacıyla Anadolu’nun daha batısında yer alan Sivas, Malatya, Çorum, Tokat gibi illere göç ettiler. Tarihte bu olay “muhacirlik” olarak adlandırılmaktadır. İlçe, 16. 03. 1918’de Rus ve Ermeni çetelerinin gerçekleştirdiği işgalden kurtarıldı.

Uzundere ilçesi coğrafi konumuyla, doğasıyla, geleneksel kırsal yaşam kültürüyle, doğa sporları ve tarihi eserleriyle doğa, tarih, spor ve kültürün en güzel örneklerini bünyesinde barındırmaktadır. İlçenin Akdeniz ikliminin özelliklerine sahip olması nedeniyle yaz mevsimleri oldukça sıcak ve nemli geçerken, kış mevsimleri ise serin ve yağışlı geçmektedir. Birbirinden farklı meyve ve sebzelerin yetiştiği ilçede yaz-kış yeşil kalan alanlar mevcuttur. Yöre halkının temel geçim kaynağını tarım ve hayvancılık oluşturmaktadır.

Uzundere, yelken, rafting ve kano gibi su sporlarına yönelik etkinliklerin gerçekleştirildiği Tortum Gölü ve Çayı, Öşk Manastırı gibi tarihi ve kültürel değerlere sahip olmasının yanında biyoçeşitlilik bağlamında da önem taşıyan bir ilçedir. Dünya üzerindeki en zengin biyoçeşitliliğe sahip bölgelerden biri olan Kafkasya Ekolojik Bölgesi’nin batısında, Çoruh Vadisi üzerinde bulunan Uzundere, birçok endemik bitkinin, memelinin, kuş ve kelebek türünün yuvasıdır.

Türkiye sınırlarındaki en yüksek şelalenin, konuksever insanların, otantik yöresel sivil mimarinin, temiz ve bol oksijenli havanın, ekolojik yaşam merkezinin, gençlik ve enerji veren döğmesinin ve 20 çeşit elmanın bulunduğu Uzundere, Mart 2016 yılında İtalya Greve in Chianti’de organize edilen Cittaslow Uluslararası Koordinasyon Komitesi tarafından Cittaslow ilan edildi ve Türkiye’nin 11. sakin şehri unvanını kazandı. Sakin Şehir-Cittaslow unvanını alabilmek için; ilgili destinasyonun nüfusunun 50 binden az olması, geleneksel yapıları korumaya özen gösterilmesi, trafik sorununun minimize edilmesi, fast-food dükkânlarından ziyade yerel yemekler sunan restoranlara destek verilmesi, tarihi yapıların restorasyonunun yapılması, gürültü kirliliğinin önlenmesi, el sanatlarının korunması gibi 70 kritere sahip olmak gerekmektedir. Sakin Şehir-Cittaslow'un sembolü ise, doğanın acelesi en az canlılarından biri olan salyangozdur. Uzundere, yukarıda sayılan kriterleri taşıdığından dolayı Türkiye’nin sayılı sakin şehirlerinden biri unvanına sahip bulunmaktadır.