Uludağ Büyük Otel
Konaklama Tesisi Otel Turizm Çeşitleri
(Uludağ, Bursa, 1931 - 2018)
Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
-
2019
1930’larda hem Uludağ’da hem de Türkiye’de kış turizminin başlamasında önemli rol oynadı. Uludağ´da bir dönemin en iyi tesislerinden biri olan otel, 1961 yılında milli park ilan edilen Uludağ’ın en eski tesisidir. Bursa-Uludağ yolu 33. kilometrede ve deniz seviyesinden 1.965 metre yukarıda yer alan oteller bölgesinde; Kızpınarı Yaylası’ndaki Mühendis Suyu mevkiinde konumlanmaktaydı. Doğal milli parkın (Uludağ Birinci Gelişim Bölgesi) içinde; kayak, telesiyej, teleski, kampçılık, dağ yürüyüşü ve günübirlik piknik etkinliklerinden oluşan kış ve yaz turizmi açısından çekim noktası oluşturdu. Türkiye’nin en modern kayak tesislerinden birine sahip olan otel, çevresindeki otellerden (Grand Yazıcı Otel, Beceren Otel ve Otel Fahri) İl Özel İdaresine ait tapulu tek tesis olması ile farklılaştı. Uludağ Otel, Büyük Otel, Uludağ Büyük Otel ve Tesisleri, Panorama Otel Turistik Tesisleri, Panorama Büyük Otel, Fergana Büyük Otel adlarıyla da anılan tesis, 2018 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne devrinin ardından yıkıldı. Uludağ Büyük Otel, tüm yıl turizm konaklama işletmesi olarak faaliyette bulunan bir oberj otel olarak tanımlanabilir. Konaklama ve onu destekleyen yeme-içme-eğlence fonksiyonlarında, konaklama üniteleri, servis birimleri ve sosyal donatıları içeren mahallere sahip tekil bir yapı ile hizmet verdi. Uludağ Otel, 1931 yılında 15 oda ve 32 yatak kapasiteli ve iki banyolu bir oberj otel olarak hizmete açıldı. İlk projenin mimarı Kemal Arû’dur. 1939 yılında yenilenen otelin işletmesi 1940’ların sonunda Kayakevi’ni de işleten Yol Yapı Şirketi’ne devredildi. 1950’lerin başında yapılan ek ve yenilenme sonrasında 70 odalı ve dört yıldızlı olarak faaliyet gösteren otel, 1961 yılına kadar Yol Yapı Şirketi tarafından işletildi. Mimar Ertem Ertunga tarafından 1959 yılında gerçekleştirilen yenileme ile TUSAN m/otelleri zincir işletmesinin bir parçası olarak uzun yıllar hizmet verdi. Haluk Baysal ve Melih Birsel Mimarlık Bürosu tarafından 1971 yılında yapılan yenilemenin ardından Panorama Otel ve Turistik Tesisler Anonim Şirketi’ne devredildi. Bu yenilenme sonrasında otel; 1.200 metrekarelik taban alanına sahip, iki, üç ve altı kişilik toplamda 93 odalı konaklama birimleri ile 300 kişilik restoran, 150 kişilik disko, 70 kişilik Amerikan bar, yemekli dans salonu, rustik/şömineli bar, gece kulübü, TV ve oyun odaları, çarşı, personel yemekhanesi ve yatakhanesi vb. kapalı sosyal donatıları içeren tekil yapı ile 1.500 metrekarelik açık alan düzenlemeleri ve otopark, havuz, tenis kortu vb. spor alanlarıyla hizmet verdi. 1986 yılından sonra farklı işletmelerce hizmet verilen otelin; yıkılmadan önce standart, süit ve aile gibi farklı tip ve metrekarelerde 100 odaya sahip otelin, şömine salonu, bilardo, oyun odası, TV odası, Türk hamamı, masaj, sauna, market, kuaför, kafe, restoran, lobi bar, disko, gece kulübü, kayak odası, telesiyej ve teleski ile hizmet verdiği bilinmektedir.
Referanslar
http://buyukoteluludag.com/sayfalar-1-2-biz-hizmetlerimiz.html, (Erişim tarihi: 14.08.2013); https://emlakkulisi.com/uludag-buyuk-otel-yikildi-arsasi-otopark-oldu/562062, (Erişim tarihi: 30.07.2019); Milliyet Gazetesi (26.01.1972), http://www.milliyeom.tr, (Erişim tarihi: 28.07.2013).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Tuna Ultav, Z. ve Savaşır, G. (2014). Uludağ Büyük Otel. İçinde; N. Kozak ve O. E. Çolakoğlu (Editörler), III. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 1049-1088). Ankara: Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi; Tuna Ultav, Z. ve Savaşır, G. (2016). 50 Yılın Ardından Türkiye’nin İlk Otel-Motel Zinciri TUSAN. İzmir: Yaşar Üniversitesi yayınları.
-
2019
Uludağ Büyük Otel, Bursa’da kayak etkinliklerinin başladığı yıllarda Vali Fatin Güvendiren zamanında (15.12.1926-17.06.1933) İl özel idaresi tarafından yapılmış ilk konaklama tesisidir. Bursa-Uludağ Yolu 33. kilometresinde ve deniz seviyesinden 1965 metre yukarıda yer alan Oteller Bölgesi’nde, Birinci Gelişim Bölgesi olarak adlandırılan doğal millî parkın içinde kurulmuştur. Mimar Kemal Arû tarafından tasarlanmış olduğu söylenmektedir. 1928 yılında temeli atılmış olup, bina hava koşulları nedeniyle ancak 1930 yılında tamamlanabildi. Tefriş ve mefruşatının bir yıl sonra tamamlanmasıyla 1931 yılı Ağustos ayında tamamen bitirilip, 17 odayla hizmete açıldı. Açıldığı ilk yıl (1931), yaklaşık 11.800 metrekarelik yapılaşma alanı içerisinde, giriş katında bir yemek salonu ve 50 metrekarelik bir dans salonu, üst katta hepsinde birer şömine bulunan 32 yataklı 17 oda, beş balkon, iki banyo, dış mekânda ise spor sahası ve bir havuz bulunmaktaydı. İlk olarak kış döneminde kapalı olan otel, sadece yaz aylarında hizmet vermekteydi. 1933 yılında Bursa Dağcılık Kulübü’nün girişimleriyle yaz-kış hizmet verecek şekilde hizmet vermiştir. 1939 yılına kadar Uludağ Otel olarak anılan otel, olumsuz koşulları iyileştirmek için gerçekleştirilen yenileme çalışmalarından sonra 1939 yılında Büyük Otel adını aldı.
Batı ülkelerindeki turizm gelişimine paralel olarak, Türkiye turizminin Batıya açılacak kapısı olarak görülen Uludağ’da kış turizmine hizmet vermek üzere kurulan otel, Türkiye’de turizmin kurumsallaşması sürecinin bir parçası olarak kabul edilmektedir.
Mülkiyeti Bursa Valiliği Özel İdare’ye ait olan tesis, 1940’tan sonra şirketler tarafından kiralanarak faaliyetlerine devam etti. 1950’lerin başında, Yol Yapı Şirketi, “yap-işlet-devret” şeklindeki bir anlaşmayla var olan Büyük Otel’e ek yapı inşa ederek, oteli 99 yıllığına kiraladı. 1959 yılında otelin yenilemesinde Mimar Ertunga (2011) görev almıştır. Otelde gerçekleştirilen yenileme sonrasında, günün her saatindeki sıcak su, telefon servisi ve mevsime göre ayarlanmış ısıtma sistemi, lobide yer alan Avrupa ve Amerika’da çıkan dergi ve gazeteler, eğlence için pavyon ve “rustik bar”, oteli o dönemdeki otellerden farklı ve modern hale getirildi. Otelin işletmesi 1971 yılı Nisan ayında Panorama Otel ve Turistik Tesisler Anonim Şirketi’ne devredildi. 1971 yılı sonunda Bülent Garan, Nihat Çavuşoğlu ve Ted Rohr oteli devraldı. Otele yenileme, yeniden tefriş ve ek yapı inşaatı gerçekleştirildi. Daha sonra Bülent Garan ve Nihat Çavuşoğlu, Türkiye’deki ilk telesiyej hattını yaptılar. Yapılan işlemlerden sonra otelin yeniden açılışı gerçekleştirildi. 1971 yılında Haluk Baysal-Melih Birsel Mimarlık Bürosu tarafından Otel’in restoranının üstüne denk gelecek şekilde, iki katlı konaklama bloğu eklendi. 1984 yılında otelin 10 yıllığına Siral Şirketi’ne kiraya verildiği görülmektedir, fakat süre dolmadan 1986 yılından sonra Sultan, Alkoçlar ve Yazıcı tarafından işletildi. 2010-2012 yılları arasında Fergana Büyük Otel adıyla işletilmiş olan otel, 2012 kış sezonundan bu yana tekrar eski adıyla Büyük Otel olarak hizmet verdi.
Otelin son hali 11.800 metrekarelik yapılaşma alanında, farklı tip (standart, suit ve aile) ve metrekarelerdeki 100 oda, şömine salonu, bilardo, oyun odası, TV odası, Türk hamamı, masaj, sauna, market, kuaför, kafe, restoran, lobi bar, disko, gece kulübü, kayak odası, telesiyej ve teleski ile hizmet verdi. Kanun değişikliğiyle özel idarelerin tüm varlıklarının büyükşehir belediyelerine devredilmesiyle Bursa Büyükşehir Belediyesi´ne devredildi. Büyükşehir Belediyesi içinde var olan kiracıyı tahliye ederek, yeniden yapmak üzere 2018 yılı kış başında yıkmıştır. Otelin yıkımıyla ortaya çıkan arazi düzeltilerek otopark olarak kullanılmaktadır.
Referanslar
Inal, O. (2019). Mount Uludağ: The Making of Turkey’s St. Moritz. İçinde; Leisure Cultures and the Making of Modern Ski Resorts (ss. 71-92). Londra: Palgrave Macmillan; Kuşku, S. (2013). Bir Zamanlar Uludağ 1929-1963. İçinde; Bursa’nın Doğal Değerleri Yayın Dizisi-4. Bursa: Bursa Kent Konseyi; Tuna Ultav, Z. ve Savaşır, G. (2014). Uludağ Büyük Otel. İçinde; N. Kozak ve O. E. Çolakoğlu (Editörler), III. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 1049-1088). Ankara: Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Altınok, A. (2012). Uludağ ve Unutulan Kulüp Bursa Dağcılık Kulübü. Bursa: Bursa Dağcılık Kulübü; Büyük Hotel-Panorama’nın Tevsii. (1974). Arkitekt: Mimarlık, Şehircilik ve Süsleme Sanatları Dergisi, 355: 101-105; Ergün, S. (1939). Turizm Bakımından Bursa Bölgesi Hakkında Notlar. İçinde; Turizm Hakkında Raporlar (ss. 52-53). Ankara: Ankara Ticaret Vekâleti.