Turist davranışlarının açıklanmasında önemli bir yer tutan motivasyon, yalnızca tatil satın alma nedeni ya da tatile çıkma nedeni olarak sınırlandırılabilecek bir kavram değildir. Motivasyon nedensellikten farklı olarak her zaman rasyonel olmayabilir. Bunun temel nedeni motivasyonun bireyin zevk, tercih, tutum ve kişiliğinden etkilenen, insanların ruhsal yönünü gösteren içsel ve psikolojik bir durumu yansıtmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle motivasyonlar bir ya da birkaç bileşik motivasyon faktörünü bünyesinde barındırabilir. Motivasyonlar kişilikten, zevk ve tercihlerinden etkilendiğinden her kişinin kendine has motivasyon kaynağı bulunmaktadır.

Motivasyon güdü, dürtü, istek, ihtiyaç ve tutku kavramlarını bünyesinde barındırabilen ve bu isteklerin gerçekleştirilebilmesi için bir gerekli kanalları hareketlendiren ve davranışın ortaya çıkmasını sağlayan psikolojik bir süreçtir. Motivasyon çalışmalarında Dann ve Plog gibi yazarlar motivasyonun psikolojik bir süreç olduğunu belirtirken, Iso-Ahola motivasyonun sosyo-psikolojik yapısına vurgu yaparak toplumda kişilerarası etkileşimlerle şekillendiğini belirtmektedir. Motivasyon süreci bireyde bilişsel süreçlerin uyarılmasını, yönlendirilmesini ve denetlenmesini sağlar. Bu süreçlerin sonunda insan bir eylemi yapmaya bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde yönelmektedir. Bireyi belirli bir davranışı gerçekleştirmeye sevkeden motivasyon sonucu organizmada ortaya çıkan değişim ya da rahatsızlık durumu eylemin gerçekleştirilmesi ile sona ermektedir.

Turist motivasyonları konusundaki ilk çalışma Grinstein tarafından yapıldı. Grinstein turistlerin tatil satın almadaki temel motivasyon kaynağının olağanlıktan kaçma, kaçış olarak belirledi. Turist motivasyonları konusunda geliştirilen birçok model bulunmaktadır. Bu modellerin en çok bilinenleri Leiper, Gray, Dann, Mill ve Morrison, Cohen, Crompton, MacIntosh ce Cupta, Krippendorf, Iso-Ahola ve Maslow’un modelleridir. Turist motivasyonları teorilerinin birçoğu itme-çekme yaklaşımı çerçevesinde şekillenen kuramlardan oluşmaktadır. İtme faktörleri turistler için sosyo-psikolojik unsurların yer aldığı tatile çıkma ve turistik ürün alma kararını etkileyen “Sıradanlıktan uzaklaşma, kendini tanıma ve keşfetme, dinlenme, sosyalleşme, fiziksel ve ruhsal olarak rahatlama, monotonluktan kaçma, sosyalleşme, saygınlık kazanma” gibi güdülerden oluşmaktadır. Çekme faktörleri ise destinasyon ya da turizm ürünü ile bütünleşen “doğal ve tarihi kaynaklar, eğlence ve rekreasyonel olanaklar, çevresel unsurlar ve bütçe” gibi faktörlerden meydana gelmektedir.

Turist motivasyonlarının sınıflandırılmasında kullanılan bir diğer sınıflandırma fiziksel, kültürel, duygusal, kişisel ve durumsal motivasyonlardır. Rahatlama, sağlık, güneş tutkusu gibi güdüler fiziksel; macera, kaçış, kendini gerçekleştirme gibi güdüler duygusal; akraba ve arkadaş ziyaretleri, yeni arkadaşlıklar edinme gibi güdüler kişisel; yeni yerler keşfetme gibi güdüler kültürel, özgürleşme ve modaya uyma gibi güdüler durumsal motivasyonlara örnek gösterilebilir.

Turistlerin bir destinasyon ile ilgili izlenimleri ya da bir turizm ürünü hakkındaki düşünceleri ve algıları o ürünü satın alma kararında önemli rol oynamaktadır. Turist motivasyonları bu yönüyle turistik ürünün çeşitlendirilmesinde, imaj geliştirilmesinde, hizmet kalitesinin algılanmasında, tutundurma çalışmalarında ve pazar bölümlendirme ve konumlandırma çalışmalarında pazarlama araştırmalarında kullanılan bir ölçüttür.