Davranış, varlıkların olaylar, olgular ve diğer varlıklarla etkileşime girmesi sonucu ortaya çıkan tepkilerin tümü olarak adlandırılmaktadır. Davranış üzerine yapılan çalışmalar zamanla tüketici davranışı üzerine yoğunlaştı ve bir müddet sonra turist davranışını inceleme alanına dahil etti. Zira turist davranışı ve tüketici davranışının birbirinden farklı olduğunu ortaya koyan araştırmalar 1960’lı yıllardan itibaren ortaya çıkmaya başladı. Önceleri tüketici, müşteri, ziyaretçi vb. kavramlarla seyahat sürecindeki insanların davranışları incelenmeye çalışılsa da ilerleyen dönemlerde turist davranışının farklı özellikleri olan kendine özgü bir kavram olduğu ve spesifik olarak diğerlerinden ayrışabildiği anlaşıldı. Tüketicilerin ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılamak için malları ve hizmetleri seçmeleri, satın almaları ve kullanmaları sürecini bir bütün olarak açıklayan kavrama tüketici davranışı denilmektedir. Buradan yola çıkarak turist davranışını “Turist motivasyonu, demografik özellikler, yaşam tarzı, kültür, destinasyon algısı ve seçimi, sosyal etkileşim ve seyahat deneyimi gibi faktörlerden etkilenen tüketici davranışı” olarak tanımlamak mümkündür.

Turist davranışı genellikle, seyahat öncesi, seyahat sırası ve seyahat sonrası olmak üzere üç farklı aşamada ele alınmaktadır. Turistlerin tipik davranışları bahse konu süreçlerin her birinde farklılık göstermektedir. Bu durum turizm hizmetinin tüketim aşamaları ile ilgilidir. Turistler tarafından tüketim öncesinde, arama, planlama, beklentileri belirleme, karar verme, bekleme ve hazırlık, tüketim esnasında deneyimleme, eğlenme, gezinme, araştırma, kısa dönem karar verme, yerinde satın alma, yerinde değerlendirme, tüketim sonrasında ise paylaşma, hatıra biriktirme, değerlendirme, sadakat kurma, savunma davranışları görülmektedir.

Turizm hizmeti sunan tarafların, turistleri seyahat etme, destinasyonu, tesisi ve etkinlikleri seçme davranışına iten motivasyonları tespit etmesi önemli bir bulgudur. Bu kapsamda araştırmacılar turist ve seyahat motivasyonuyla ilgili çalışmalar yaptı ve Seyahat Kariyer Örüntüsü (TCP – Travel Carrier Pattern) adını verdikleri bir model geliştirdi. Modele göre, sık seyahat edenler, yüksek seyahat kariyerine sahip kişiler olarak adlandırıldı, az seyahat edenler ise düşük seyahat kariyerine sahip kişiler olarak belirlendi. İzolasyon ve nostalji az ve sık seyahat edenler tarafından daha az öneme sahip faktörler olarak belirlendi. Doğa, kendini geliştirme sık seyahat edenler tarafından, kendini geliştirme ve kendini gerçekleştirme az seyahat edenler tarafından orta düzeyde önemli faktörler olarak ayrıldı. Yenilik, rahatlama, ilişki ise az ve sık seyahat edenler tarafından çok önemli temel motivasyon ögeleri olarak nitelendirildi. Böylece turistlerin seyahat etme statüleri farklılaştıkça motivasyonlarının değişebileceği ve bu motivasyonların davranışlarını etkilediği sonucu ortaya çıktı.

Motivasyona ek olarak uzun yıllar boyunca turistlerin davranışını yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim gibi faktörlerin etkilediği düşünüldü. İlerleyen yıllarda kültürün turist davranışına etkisinin sanıldığından daha fazla olduğu anlaşıldı. Yapılan çalışmalarda farklı milliyet ve kültürlere ait insanların birbirlerinden farklı davranışlar sergileyebileceği gözlemlendi. Ayrıca kişilik özellikleri, yaşam tarzı gibi psikolojik, sosyo-psikolojik etkenlerin turist davranışını önemli ölçüde etkilediği tespit edildi. Seyahat davranışı üzerine odaklanan çalışmalarda ise sosyal etkileşimin turist davranışına turist-turist, turist-yerel halk olmak üzere iki farklı boyutta tesir ettiği belirtildi. Bu çalışmalarda turistlerin diğer turistlerle veya turistlerin yerel halkla karşılaşmalarının davranışlarını etkilediği ifade edildi. Pazarlama çalışmalarının turizm konularını daha çok ele almaya başlamasıyla, turizm hizmeti sunan kurum ve kuruluşların potansiyel turistlerin davranışlarını keşfetmek ve yönlendirebilmek için neler yaptıkları incelendi.

Turist davranışı birçok yönüyle ele alınmış bir kavram olmasına rağmen, temelde insan davranışına odaklanması sebebiyle araştırılmaya açık dinamik bir kavram olarak önemini yitirmeyecektir. Turist davranışını daha anlaşılır kılmak, süreç ve örüntülerini izlemek turizm hizmeti sunan ve alan tüm tarafların yararına olacaktır.