Turist Akışı

Kavram Sosyoloji Psikoloji

Akış deneyiminin yaşanabilmesi için öncelikle yapılan işin veya etkinliğin turizm faaliyetleri altında birey için mücadeleye davet edici bir meydan okuma niteliği taşıması gerekmekte ve bireyin yeteneklerinin de bu mücadele ile başa çıkabilecek düzeyde olması gerekmektedir. Zihinsel olarak akış durumuna ulaşma, bireyin belirli bir koşul altında algıladığı meydan okumalar ile bireyin o koşulda ortaya koyduğu yetkinlikler arasında bir dengenin mevcut olmasını gerektirmektedir. Yetkinlik bireyin aktiviteler esnasında karşılaştığı görevler ile başa çıkması için gereken beceriler olarak isimlendirilirken, meydan okuma ise bireyin içinde bulunduğu belirli bir görev ile baş edebilmeyi ne derece zorlu bir mücadeleye davet edici nitelikte bulduğu anlamına gelmektedir. Zihnin yaşadığı bu akış hali, bireyin kendisi için gerçekleştirdiği bir aktivitenin bütünüyle meşgul olmasıdır. Bu nedenle turist akışından söz edebilmek için, akışın turizm aktiviteleri veya faaliyetleriyle alakalı olması gerekmektedir. Bireyin yaşadığı bu deneyimlemede zaman kavramını ortadan kaldırarak yaşadığı her eylemi, her hareketi ve her düşüncesi birbirlerini takip etmektedir.

Turist akış yoğunluğunun kişiden kişiye göre değişiklik göstermekte ve bu değişimin temelinde katılımcıların belirgin bir biçimde bu faaliyetlere katılma güdülerinin günlük hayatlarında karşılaştıkları deneyimlerden farklılık göstermesinden kaynaklanmaktadır. Turist konumunda olan birey bir iş veya görevle karşılaştığı zaman belirgin davranışları içeren net hedefleri ve bu hedefleri karşılayacak becerileri kullanması ile akış deneyimini başarılabilmektedir. Turist akışının gerçekleştirmesindeki en önemli etken katıldığı aktivitede karşılaştığı zorluğun üstesinden gelebilmek için bütün becerilerini kullanarak gerçekleştirmesidir. Bu turizm aktiviteleri için zorluk derecesi çok düşük ise turist akışta kalabilmek için zorluk derecesini arttırabilmekte, zorluk derecesi yüksek olan aktivitede ise turist akışta kalabilmek için yeni beceriler edinebilmektedir. Birden fazla katılımcıdan oluşan turizm aktivitelerde, turistlerin tamamıyla yaptıkları işe yoğunlaştıklarında ortak bir turist akışı yaşamaktadırlar. Bu farkındalık odağının tamamıyla başarıya yöneldiği, bu nedenle konu dışı algıların ve düşüncelerin filtrelendiği, öz farkındalığın kaybolduğu, açık hedeflerin var olduğu ve geribildirimlere karşı cevap verme yeteneği ve ortam üzerinde kontrol duygusunun hissedildiği bir deneyimleme olarak nitelendirilmektedir.

Referanslar

Clarke, S. G., ve Haworth, J. T. (1994). ‘Flow’experience İn The Daily Lives of SixthForm College Students, British Journal of Psychology, 85(4): 511-523; Csikszentmihalyi M. (1988). Optimal Experience: Psychological Studies of Flow Consciousness. New York: Cambridge University Press; Csikszentmihalyi, M. (1977). Beyond Boredom And Anxiety, Second Printing. San Francisco: Jossey-Bass; Çeşmeci, N. (2018). Yürüyüş Deneyimine Yönelik Akış Durumunun Algılanan Değere ve Davranışsal Niyete Etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin: Mersin Üniversitesi; Özkara, B. Y., ve Özmen, M. (2016). Akış Deneyimine İlişkin Kavramsal Bir Model Önerisi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(3): 71-100.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experience. New York: Harper and Row.