Tibeti Kilisesi
Doğal ve Kültürel Miras Kilise
-
2019
Şavşat ilçesine 14 kilometre uzaklıkta ve Cevizli Köyü sınırlarında bulunmaktadır. Kitabesi yoktur. Buna rağmen, bazı kaynaklarda kilisenin 899-914 yılları arasında Bagratlı prensi Aşud Koh’un (Aşot Koukhi) yaptırdığı yazmaktadır. Diğer bir kaynak ise kilisenin 918 yılında inşa edildiğini ileri sürmektedir. Manastırın kilise ve şapeli günümüzde hala ayaktadır. Kilise 26x25 metre ölçülerinde ve serbest haç planındadır. Bu şeklini günümüze kadar korumuştur. Dikdörtgen plandaki güney haç kolu 7.20x5 ebatlarında doğu-batı yönünde uzanmaktadır. Kilisenin dış cephesi plastik süslemelerle zenginleştirilmiştir. İç alanlar ise fresklerle süslenmiştir. Böylece iç ve dış cephe dengesi gözetilmiştir. Plastik süslemelerin daha çok bitkisel motiflerden oluştuğu görülmektedir. Apsis penceresinin etrafına sepet örgüsü ve yer yer kalp motifleri şeklinde süslemeler işlenmiştir. Dış cepheye benzer bir biçimde iç sahanın sütün altlıkları ve başlıkları da plastik motiflerle süslenmiştir. Bu yapı bir dönem Gürcü Ortodoks Piskoposluk Dairesi Merkezi olarak faaliyet göstermiştir. Bu nedenle de döneminin önemli bir dini merkezi konumundadır. Daha sonra İslamiyet’in kabul edilmesi ile camiye dönüştürüldü. 1885 yılında yıldırım düşmesi sonucu kubbe haç kolları zarar görmüştür. Bu olaydan sonra onarım görmeyen yapı 1953 yılında kubbesinin çökmesi ile harabeye dönmüştür. Bundan sonra ise bilinçsiz kişilerce (define avcıları) yapıya büyük zararlar verilmiştir. Tüm bu tahribatlara rağmen taş oymacılığı, süslemeciliği ve değişik bir şekilde çizilen freksleri ile kilise tarihi ve turistik yönden önemli bir kültür varlığıdır.
Referanslar
Artvin Valiliği (2012). Artvin Kültür Envanteri. Artvin: Öncü Basımevi Ltd. Şti.; Orhan, F. (2015). Şavşat’ın Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası. Artvin: Eflal Ajans Matbaacılık.