İstanbul’un simge yapılarından biri olan eser Fatih ilçesinde, Sultanahmet semtinde yer almaktadır. Osmanlı İstanbul’unda semtler isimlerini genellikle külliyelerden, camilerden, sur kapılarından almaktadır. Caminin inşasından sonra zamanla bu bölge yapının ismini alarak Sultanahmet olarak anılmıştır. Sultanahmed Camii etrafında bulunan Topkapı Sarayı, Ayasofya, İbrahim Paşa Sarayı, At Meydanı, Büyük Saray gibi yoğun yapı yoğunluğuna rağmen semte ismini verecek ağırlıktadır. Caminin inşasına 08. 10. 1609 yılında başlanılmış, cami 09. 06. 1617 yılında ibadete açılmıştır.

Sultanahmed Camii, etrafında topografya, arsa durumu ve At Meydanı’ndaki anıtlar dikkate alınarak serbest bir şekilde dağılmış; hünkar kasrı, sıbyan mektebi, medrese, arasta, hamam, darüşşifa, imaret, tabhaneler, han, darülkurra, türbe, sebiller, çeşmeler, dükkanlar şeklinde bir külliye olarak inşa edilmiştir. Külliyenin, inşası 1620 tarihinde tamamlanmıştır. Külliyenin bazı yapıları günümüze ulaşamamıştır. Cami, merkezî planda yapılmış olup klasik Osmanlı mimarisinde yaygın olan revaklı avlulu şemayı devam ettirmiştir. 64x72 metre ölçülerinde kareye yakın dikdörtgen bir alanı kaplayan camide beş metre çapında dört büyük fil ayağı üzerinde sivri kemerlere oturan 22,40 metre çapında ana kubbe dört yönde yarım kubbe ile yanlara genişletilmiştir. Yarım kubbeler mihrap yönünde iki, diğer yönlerde üçer eksedra (yarım kubbeden daha küçük örtü birimi) ile örtülerek daha geniş alan elde edilerek toplu ibadet edilmesi için mekan bütünlüğü sağlanmaya çalışılmıştır. Yapı ayrıca altı minaresi ile o zamana kadar denenmemiş bir düzenlemeye de sahiptir.

Camide zengin çini, kalem işi, ahşap, taş ve madeni süslemeler görülmektedir. Topkapı Sarayı’ndan sonra en zengin çini koleksiyonunu bünyesinde barındıran bir yapıdır. Camide alt sıra pencere üstlerinden başlayarak üçüncü sıra pencerelere kadar çiniler ile kaplıdır. Bu çiniler, XVI. yüzyılın ikinci yarısı ile XVII. yüzyılın ilk çeyreğine tarihlenmektedir. Sır altı tekniğinde yapılmış olup İznik ve Kütahya’da imal edilmişlerdir. Yapıda yer alan çiniler mekân içinde gözü yormayacak bir şekilde yerleştirilmiştir. Hakim renkler beyaz bordürler içinde değişik tonlarda mavi ve firuzedir.

Yapının içerisinde çini ve kalem işlerindeki mavi rengin yoğunluğundan dolayı Batılılar tarafından Blue Mosque (Mavi Camii) olarak adlandırılmıştır. 1934 yılında Ayasofya müzeye çevrilince bölgede bulunan en büyük cami olma özelliğine sahip olmuş, ancak 2020 yılında Ayasofya’nın yeniden cami statüsüne getirilmesiyle birlikte yeniden ikinci en büyük cami olmuştur. İstanbul’da turistler tarafından en çok ziyaret edilen birinci cami durumundadır. Bunun nedeni, Sultanahmed Camii’nin Topkapı Sarayı ile Ayasofya’ya daha yakın olması ve daha merkezî bir konumda bulunmasıdır.