"Sultan Sofraları: 15. ve 16. Yüzyılda Osmanlı Saray Mutfağı" Başlıklı Kitap

Gastronomi Yayınlar Kitap

Yapı Kredi Yayınları’nın 2002 yılında tek baskısını yayımladığı, Belkıs Taşkeser’in desenlediği Sultan Sofraları: 15. ve 16. Yüzyılda Osmanlı Saray Mutfağı isimli eser, tarihçi Stefanos Yerasimos tarafından yazılmış bir araştırma kitabıdır. Araştırmanın amacı, belirli bir dönemin saray mutfağından çıkan yemekleri ve içeriklerini belirleyip tariflerini modernize ederken; Bağdadi’nin kitabında bulunan Arap Mutfağına ait yiyeceklerden hangilerinin Osmanlı Saray mutfağıyla ortak olduğunu ve Şirvani’nin eklediği tariflerden hangilerinin saray mutfağına özgü olduğunu, yanlış bilindiği düşünülen geleneksel mutfak kavramına açıklık getirecek bir yöntemle ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırma, saray muhasebe tutanaklarındaki gıda alış-veriş bilgileri, çeşitli halk şiirleri, saray sofralarına konuk olmuş devlet adamlarına ait anı yazıları ve ziyafet defter içeriklerinin; Bağdadi’nin Kitabü-t Tabih isimli eserinin Şirvani tarafından yeni tarifler eklenerek Osmanlıca‘ya çevrilmiş uyarlamasına, tersine mühendislik yöntemi ile eşleştirilmesi sayesinde gerçekleştirilmiştir. Osmanlı saray mutfağının XV ve XVI. yüzyıllarını derinlemesine inceleyen eser, Sultan Sofraları ve Tarifler olmak üzere iki ana bölümden oluşuyor. Birinci bölümde; çalışmanın önemi ve yöntemi, sarayda tüketilen gıda çeşitleri, Osmanlı coğrafyasındaki çok kültürlü mutfağın gelişimi, saray mutfağının anlamı, padişahların yemek zevkleri, sarayın verdiği şölenler ve halkın yiyecekleri konu edinilmiştir. İkinci bölümde ise 40 adet yemeğin iki farklı yazma esere göre karşılaştırmalı tariflerine, tariflerin günümüz Türkçesine uyarlanmış hallerine, yemek isimlerinin etimolojik kökenlerine dair bilgilere ve eserlerde geçen Arapça, Farsça, Türkçe, Yunanca sözcükler için hazırlanmış bir sözlüğe yer verilmiş. Dönemin saray mutfağı hakkında, bulunmadığından değil sınıflandırılmamış olduğundan yakınılan veri kaynaklarının eksikliğine rağmen, izlenilen yöntem sayesinde verimli kullanılan kaynaklar ile daha önce değinilmemiş birçok konunun açıklığa kavuşturulmasını sağlayan eser, gastronomi alanında özgün bir araştırma kitabı olarak değeri bulunmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

https://kasif.mkutup.gov.tr/SonucDetay.aspx?MakId=598814, (Erişim: 19.09.2020). Yerasimos, S. (2002). Sultan Sofraları: 15. ve 16. Yüzyılda Saray Mutfağı (Birinci baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Yerasimos, S. (2002). Sultan Sofraları: 15. ve 16. Yüzyılda Saray Mutfağı (Birinci baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.