Mersin’in Mezitli ilçesinin iki kilometre güneyinde, Viranşehir Mahallesi’nde yer almaktadır. Antik dönemde Soli (Solei) olarak da bilinen Soli Pompeiopolis’in ilk olarak 1978 yılında belirli kısımları birinci ve üçüncü derece arkeolojik sit alanı ilan edilmiş, 1982 yılında ise arkeolojik alanın tamamı birinci derece arkeolojik sit alanı olarak yeniden tescillenmiştir. Antik kentteki kazı çalışmaları 1999 yılında Mersin Müzesi’nin başkanlığında ve Mersin Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi (o dönemde) Prof. Dr. Remzi Yağcı’nın bilimsel başkanlığında başlatılmış olup, 2021 yılı itibariyle halen Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Müzecilik Bölümünde öğretim üyeliğini sürdüren aynı araştırmacının başkanlığında devam etmektedir.

Soli’nin (Soloi) bu ismi, antik kentin kurucusu olup buraya Atinalıları yerleştirdiği düşünülen önemli devlet yöneticisi Solon’dan aldığı düşünülmektedir. Soli, Kilikya’nın en önemli şehirlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Antik Çağ’daki önemli coğrafyacılardan Strabon (MÖ 64 - MS 2), Soli Pompeiopolis’in, Ovalık ve Dağlık Kilikya bölgelerini birbirinden ayıran bir sınır teşkil ettiğinden bahsetmiştir. Büyük İskender’in ölümünden sonra Seleukoslar’ın hakimiyetine giren bölgede MÖ I. yüzyılda Roma, General Pompeius Magnus’u, artan korsanlık faaliyetlerine son vermek üzere görevlendirmiş; Kilikya bölgesini ele geçiren Pompeius, korsan faaliyetlerini sonlandırıp Solei’ye ulaşıp buraya Pompeius’un kenti anlamındaki Pompeiopolis adını vermiştir.

Soli Pompeiopolis antik kenti Sütunlu Cadde (Cardo Maximus), Soli Höyük, Antik Liman ve Roma Hamamı kısımlarından oluşmaktadır. Bunun yanında şehir surları, nekropol ve su kemeri, antik kentteki kalıntılar arasındadır. Sütunlu Cadde’de yer alan sütun başlıkları çift portikolu ve Korinth düzeninde olup, günümüzde 200 sütundan yalnız 33’ü ayaktadır. Sütunlu Cadde’nin uzunluğu 350 metre genişliği 14,5 metredir. Soli Höyük ise, 22 metre yüksekliğe ve 300 metre çapa sahiptir. Soli’ye 1812 yılında gelip, kent planı çıkaran F. Beaufort, 1800’lerin ilk yarısında antik kentin gravürünü resmeden W. H. Bartlett ve 1875 yılında antik kenti ziyaret eden gezgin E. J. Davis, Soli Hoyük’ün batısında yer alan bir antik tiyatronun varlığından bahsetmektedirler.

Soli-Pompeiopolis’te yerleşim Neolitik dönem, Kalkolitik dönem, Tunç Çağı, Hitit dönemi ve Erken Demir Çağı’na tarihlenmekte olup Helenistik, Arkaik ve Geometrik dönemler, antik kentin parlak dönemleridir. MÖ 2000’li yıllara kadar dayanan buluntular, o dönemde buranın önemli bir ticaret limanı ve maden işleme merkezi olduğunu ortaya koymaktadır. MÖ 525 yılında meydana gelen büyük deprem, antik kentte büyük yıkıma sebep olmuştur. Önemli astronom, matematikçi, filozof ve şair Aratos’un da MÖ III. yüzyılda burada yaşadığı bilinmektedir. Aratos’un anıt mezarı olduğu bilinen noktada kazı çalışmaları devam etmekte olup, Helenistik döneme dayanan anıt mezarın iç duvarı açığa çıkarılmış durumdadır. Antik kentte ortaya çıkarılan eserlerin bazıları Mersin Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir. Ayrıca, Orta Tunç Çağı’na ait silah ve Luwice yazıtlı mühürlerin, antik kentten Berlin Staatliche Museen’e götürüldüğü öne sürülmektedir. Soli Pompeiopolis’in, 21. 05. 1938 tarihinde Mustafa Kemâl Atatürk’ün son ziyaret ettiği örenyeri olduğu bilinmektedir.