-
2020
Bilecik’in kent merkezinde yer almaktadır. Kapladığı alan bakımından küçük bir kent olan Bilecik’in tarihi arka planı oldukça zengindir. Yerleşme tarihi İlk Tunç Çağı’na kadar inen şehrin asıl önemi Osmanlı Devleti’nin kurulduğu topraklar olmasından ileri gelmektedir. Bu yüzden Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemine ait önemli eserler bulunur. Bu eserlerden biri de, Şeyh Edebali Türbesi’dir. Şeyh Edebali Türbesi, Orhan Gazi Camii’nin hemen yakınında ondan biraz daha yüksekte bulunan bir tepenin üzerinde yer almaktadır. Türbenin Orhan Gazi döneminde yapıldığı düşünülmektedir. Türbede kadın kabri olmayıp Şeyh Edebali neslinden yedi yetişkin ve dört çocuk sandukası vardır. Şeyh Edebali’ye ait olan kabir en başta ve pencereye yakın olandır. Türbe, II. Abdülhamit döneminde tadilattan geçirildi. Şeyh Edebali Türbesi’nin yanı başında Osman Gazi’nin hanımı Bala Hatun ile annesine ait olduğu düşünülen kabirler bulunmaktadır. 2013 yılında her iki yapı da restore edilmiştir.
1206 yılında Merv şehrinde doğan Şeyh Edebali, ünlü mutasavvıflar Mevlana Celaleddini Rumi ve Şeyh Sadrettin Konevi ile aynı dönemde yaşamıştır. İlk öğrenimini Karaman’da tamamladıktan sonra dini ilimler tahsil etmek amacıyla Şam’a gitmiştir. Şam’dan döndükten sonra tasavvufa yönelerek önce Eskişehir’in İtburnu Köyü’nde, daha sonra Bilecik’te bir zaviye kurmuştur. Osmanlı Devleti’nin ilk kadısı ve müftüsü sayılan Şeyh Edebali, çok sayıda öğrenci de yetiştirmiştir. Öğrencisi ve damadı olan Dursun Fakih, Şeyh Edebali’nin ölümünden sonra onun görevlerini devralmıştır. Kızı Malhun Hatun’u (Rabia Bala Hatun) Osman Gazi ile evlendiren Şeyh Edebali aynı zamanda Ahi teşkilatının da başıdır. Türbe, kültür turizmi bakımından ilgi çekicidir. Son yıllarda televizyonlarda yayınlanan tarihi diziler sayesinde kültür turlarının uğrak yerlerinden biri haline gelmiştir.
Referanslar
Ayverdi, E. H. (1966). İstanbul Mimari Çağının Menşei, Osmanlı Mimarsinin İlk Devri (1230-1403). İstanbul: Bilecik İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İnanç Turizmi, https://bilecik.ktb.gov.tr/TR-69129/inanc-turizmi.html (Erişim tarihi: 11.08.2020); Demiryürek, H. (2015). Ertuğrul Sancağı (1900-1918). İstanbul: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Yayınları. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/edebali.