Şanlıurfa Kent Müzesi

Müze Kent Müzesi

(Şanlıurfa, 2014 - )

Halk arasında Mahmudoğlu Kulesi olarak bilinmektedir. Kule, Şanlıurfa şehir surlarının Beykapısı mevkiinde yer almaktadır. Akçakale Yolu’na bağlantısının sağlandığı noktada olmasından dolayı odak niteliğindedir. Kule, Beykapısı mevki ile Harran Kapı’dan tarihi kent merkezine geçiş aksı yaya yolu ve “Tarihi Doku Koridoru” olarak düzenlendi.

Kule, Haçlı Kontluğu döneminde inşa edilmiştir. Kulenin doğu yöne bakan yüzünde üst bölümünde yan yana üç adet taşa yazılmış ve beş satırdan oluşan Ermenice bir inşa kitâbesi bulunmaktadır. Kullanılan tarih Ermeni takviminin 571. yılına denk gelmektedir. Bu tarih milâdi olarak 19. 02. 1122 - 18. 02. 1123 tarihleridir.

Şanlıurfa, 1144’de Musul hükümdarı tarafından ele geçirildi. Osmanlı döneminde çevredeki kent kapılarından olan Bey Kapısı’nın Kapı Ağalığı Mahmudoğlu Ailesi'ne verildiğinden kule bu isimle anılmaktadır. Şanlıurfa, 24 Mart 1919’da İngilizler tarafından işgal edildi. İşgal komutanı kuleyi kiralamak isterdi. İsteği kabul edilmediğinden kuleyi satın alamadılar. Kule 2008’de belediye tarafından satın alındı. Aslına uygun kent müzesine dönüştürülmek üzere restore edildi. 2011’de kule ve doğu surları ile ilgili proje hazırlandı. 2014’de restorasyonu tamamlanarak Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Kent Müzesi olarak kapılarını ziyaretçilere açtı. Kulede ve çevresinde Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi KUDEM tarafından 2016-2017’de çevre düzenlemesi kapsamında dokuya uygun olacak şekilde tenteler yapıldı.

Müzede Şanlıurfa’nın fauna, flora ve zenginliği, coğrafi yapısı, 12 bin yıllık tarihinde geçirdiği tüm evreler, Urfa’da yaşamış peygamberler ile ilgili bilgiler, demografik yapısı, spor tarihi, tarım tarihi, eğitim tarihi, sağlık tarihi, at yetiştiriciliği, kuşçuluk, tarihi süreç içerisinde heykel, taş kabartma, mozaik taş süsleme gibi plastik sanatlar ve Şanlıurfa’nın Türk sinema tarihindeki yeri, mutfak kültürü, geleneksel el sanatları, Şanlıurfa evinde giyim kuşam, günlük yaşam, müzik ve evlenme gibi folklor ile değerleri ile birçok konuda bilgi, belge, fotoğraf, manken ve görsel objeler ile bilgiler sunulmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Aydoğdu, H. (2019). Şanlıurfa Tarihi Kent Merkezinde Koruma-Geliştirme Stratejileri Üzerine Bir Araştırma (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Güler, S.E. (2013). Tarihi Gelişimi İçerisinde Mahmudoğlu Kulesi, Şurkav Şanlıurfa Kültür Sanat Tarih ve Turizm Dergisi, 6 (16): 45-47; Yıldız, S., Rızvanoğlu, M.S. ve Cenak, D. (2017). Şanlıurfa Kültür ve Turizm Rehberi. Şanlıurfa: Altan Özyurt Matbaacılık.