Samsun’da, Samsun Büyükşehir Belediyesi, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı ve Samsun Turizmciler Derneği tarafından ortaklaşa düzenlenen gastronomi festivalidir. İçinde Yaşadığın Güzelliklerin Farkına Var temalı Festival, 2015 yılından bu yana, her yıl nisan, mayıs veya haziran aylarından birinde yapılmaktadır. Etkinlik merkezi, son iki yıldır Samsun Büyükşehir Belediyesi Atakum Sanat Merkezi bahçesi, üçüncü şenliğe kadar İlkadım ilçesi Sevgi Gölü’dür. Beşincisi 2019 yılında düzenlenen festival, 2020 yılında Pandemi önlemleri kapsamında düzenlenemedi.

Dünyada yenilebilen otların yüzde 30’u Türkiye’de, ülke varlığının yüzde 80’i (1.878 çeşit) ise, Karadeniz Bölgesi’nde yetişmektedir. Festivalin amacı; İlin yöresel yenilebilir otları ve bu otlarla pişirilen yemekleri tanıtmak, hatırlatmak ve gelecek kuşaklara aktararak yaşatmaktır. Yöresel otlardan ve yemeklerinden ev kadınlarının gelir elde etmesi de öngörülmektedir. Yerel otları tanıyıp bilenlerle, tanımak isteyenlerin buluştuğu festivale ve yarışmalarına, halkın ve yerli ve yabancı turistlerin yoğun katılımı olmaktadır. 2019 yılında festival ot toplama yarışması kısmına İranlı turistlerde katıldılar.

İçeriği sürekli geliştirildiğinden programı, süresi ve lokasyonu değişebilmektedir. İlk düzenlendiğinde ot toplama dâhil üç gün olan etkinlik, son olarak beş gün düzenlendi. Festivalde; En Çok Çeşit Yenilebilir Ot Toplama Yarışması ve Yöresel Ot Yemekleri Yarışması yapılmaktadır. Festivalden bir gün önce, Bafra ilçesine bağlı Sürmeli Köyü veya bu köyle birlikte, Salıpazarı, Ondokuzmayıs Yörükler-Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti ve Alaçam-Gökçeboğaz köy veya mevkilerinden birinde Ot Toplama Yarışması yapılmaktadır. Yarışmacılar, verilen sürede otlar toplanmakta ve en fazla çeşidi toplayan yarışmacı ödülü kazanmaktadır. 2019 yılında Salıpazarı’ndan 88 adet, Sürmeli Köyü’nden ise, 96 adet yenilebilir ot toplanmıştır. Yarışmanın yapıldığı yerde doğa fotoğraf ve resim etkinlikleri, sergiler ve gösteriler yapılmaktadır.

Festivalin ilk günü, festival alanında Yöresel Ot Yemekleri Yarışması yapılmaktadır. Kadınlar, yöresel otlardan hazırladıkları ot yemekleriyle yarışmaya katılmakta, yemekler stantlarda satışa sunulmaktadır. Her iki yarışmada da dereceye girenlere festival sırasında ödülleri verilmektedir. İlk gün yapılan Bereket tenceresi etkinliğinde ise, 55 çeşit ot kavrulmakta ve müşterilere ikram edilmektedir. Festival boyunca anne-çocuk mutfak etkinliği, festival kampı ve ateşi gibi aktiviteler yanı sıra, ünlü şef ve gurmelerle özellikle sağlıklı ve doğal beslenme ile ilgili söyleşiler ve canlı mutfak etkinlikleri yapılmaktadır. Canlı mutfak etkinliğinde; şefler, hazırladıkları yemekleri katılımcılarla pişirmektedir. Gastronomi ve turizmle ilgili yazar ve yapımcılar da festivale katkı sağlamaktadır. Festivalde ev yapımı ürünlerin desteklenmesi amacıyla ücretsiz stantlar açılmaktadır. Standartlarda; bahçede veya doğada yetişen otlar, ot yemekleri yanı sıra, evde ve elde yapılabilen tasarımlar ve ürünler yer almaktadır. 2019 yılında Milli Mücadele’nin 100. Yılı nedeniyle özel tasarım ürünler sergilendi. Festivalin son gününde; bisiklet turları, Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, Terme Miliç Tabiat Parkı, Vezirköprü Şahinkaya Kanyonu ve Ayvacık Baraj Gölü’ne gezi düzenlenebilmektedir. Festivalde yarışmaya katılan bazı yemek tarifleri, Samsun’da Yetişen Yenebilir Yabani Ot ve Meyveler Rehberi isimli bir kitapta toplandı. İnternetten erişilebilir olan bu rehberde; sadece örnek niteliğinde 13 aileye (familya) ait 21 yenebilir yabani ve yararlı ot ile üç aileye (familya) ait 12 yenilebilir yabani ve yararlı çalının reçel, marmelat, çay ve içecek olarak kullanılan tariflerine yer verildi.

Alaçatı Ot Festivali’ne rakip olarak anılan festival, Samsun kenti ve yörenin tanıtımı, marka ve imajına katkı, turizm potansiyelinin arttırılması ve kalkınmanın sağlanması açısından önemli bir turistik etkinliktir. Özellikle Sürmeli Köyü, turizm yoluyla kırsal kalkınma adına önemli örneklerden biri haline geldi.