Mardin, birçok eski medeniyete ev sahipliği yapmış ve Mezopotamya’nın en eski şehirlerinden biridir. Adeta bir açık hava müzesi durumunda olan Mardin; tarihi, mimari, turistik ve görsel değerleriyle ön plana çıkan sayılı sit kentlerinden biridir. Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi Dilek Sabancı Sanat Galerisi, Mardin’in asırlardır süre gelen tarihi kültürünü tanıtıp gelecek nesillere aktarması bakımından önemli bir kurumdur.

Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi Dilek Sabancı Sanat Galerisi, Mardin’de Savurkapı Mahallesi’nde bulunan Cumhuriyet Meydanı’nda yer almaktadır. Bina üzerinde günümüze ulaşan kitabesi bulunmadığı için tam olarak ne zaman inşa edildiği bilinmemektedir. Ancak XIX. yüzyılın sonlarında Sultan II. Abdülhamit döneminde Hamidiye Alayları Süvari Kışlası olarak kullanılan yapı, Cumhuriyetin ilk zamanlarından 2003 yılına kadar resmi işlerin yürütüldüğü Vergi Dairesi olarak işlev gördüğü bilinmektedir. Yapı doğu-batı ekseninde enlemesine dikdörtgen planlı ve iki katlıdır.

Günümüze kadar sağlam bir şekilde gelebilen yapı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredildikten sonra 2007 yılında Sabancı Vakfı tarafından restore edilerek ve 2009 yılından beri müze ve sanat galerisi olarak hizmet vermektedir. Mardin’in kent kimliğini yansıtan, kültür ve sanatını tanıtmaya ve yaşatmaya çalışan Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi Dilek Sabancı Sanat Galerisi, aynı zamanda kültür turizmi açısından da bölgede ziyaretçi alan yerlerin başında gelmektedir.

Binanın alt katı, Dilek Sabancı Sanat Galerisi olarak hizmet vermektedir. Bu katta özellikle geçici sergilerin de yapıldığı, resim, fotoğraf, ebru ve güncel sanat eserlerinde içinde bulunduğu sergiler yer almaktadır. Binanın ikinci katı, Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi olarak hizmet vermektedir. Bu katta Mardin’in kent kimliğini oluşturan sosyal yaşam, zanaatlar, yaşam alanları ve kent tarihini içinde barındıran çeşitli eşyalar sergilenmektedir. Kentte yaşamış medeniyetlere ait kültürü, dinleri ve gündelik yaşamlarını yansıtan objeler, çeşitli fotoğraf ve bilgilendirici panolara taşınarak ziyaretçilere sunulmaktadır. Müzede Mardin’de yaşamış farklı inançları benimseyen insanlara ait mezar taşları, şehre özgü el sanatları, dokumacılık, kuyumculuk, bakırcılık, taş oymacılığı, sabunculuk ve yöreye özgü yerel giysiler, çağdaş müze anlayışına uygun olarak ikinci katta teşhir edilmektedir. Özellikle müzede zanaat ürünleri ve Mardin’in kimliğini yansıtan görsel ve işitsel materyaller ile sergi bölümleri zenginleştirilmiştir. Ayrıca müzede, Mardin kenti ile ilgili bugüne kadar yazılmış çok sayıda kitapların örneklerini de bulmak mümkündür.

Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi Dilek Sabancı Sanat Galerisi, Sabancı Vakfı’na bağlı özel müze statüsündedir. Müze gerek koleksiyonu gerekse seminer ve eğitim programları ile Mardin’in kentsel kimliğini ve yaşam kültürünü sergilemeyi ve tanıtmayı; Dilek Sabancı Sanat Galerisi ise geçici sergilerle birlikte modern bir sanat platformu oluşturmayı hedeflemektedir.