Kayseri şehir merkezinde Sahabiye Mahallesi’ndedir. Tek katlı yapı grubu içerisinde yer alan medrese, tamamen kesme taştan yapılmış, kuzey-güney yönünde dikdörtgen bir alan üzerinde açık avlulu ve dört eyvanlıdır. Taçkapısının üzerindeki yazıttan Hüseyin oğlu Sahip Ata Fahrettin Ali tarafından III. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında 1267’de yaptırıldığı anlaşılmaktadır. İç kale surları dışında yer alan medresenin karşısında var olduğu düşünülen mescit geçmişte yıkılmış, 1299 yılına tarihlenen çeşme ise meydan ve yol yapımı nedeniyle yerinden kaldırılarak giriş cephesinin doğu kısmına yerleştirilmiştir.

Anadolu Selçuklu mimari yapısını yansıtan medrese, tümüyle kesme taştan yapılmıştır. Dışarıya taşan taçkapı, geometrik biçimli işçiliği ve kenarlarındaki zikzaklı süslemelerle ön plana çıkmaktadır. Dıştan içe doğru bordürlerle süslenmiş olan taçkapının ortasındaki basık kemerli kapı açıklığını yüksek ve sivri bir kemer kuşatmaktadır. Kapı, bu kemerin kuşattığı mukarnas kavsaralı niş içinde yer almaktadır ve kemerin üst kısmında nesihle kabartma olarak yazılmış kitabeler dikkat çekmektedir. Bu kitabede şu cümle yer almaktadır: Bu mübarek medrese yapımını Kılıçaslan oğlu yüce sultanlar sultanı din ve dünya koruyucusu fetihler sahibi Keyhüsrev zamanında Allah mülkünü daim kıla 666 (1267) yılının aylarında Allah Teala’nın rahmeti uman kul Hüseyin oğlu Sahip Ali emretti. Ayrıca taçkapının yan yüzeylerinde yer alan mihrabiyelerin kemer ucu altında ve dış yüzeyin sarmaşık örgülü bordürde stilize kuş figürlerine yer verildiği gözlenmektedir.

Taçkapıdan, doğu ve batı duvarlarında kaş kemerli genişçe birer niş yer alan, sivri beşik tonozla örtülü giriş eyvanına girilmektedir. Giriş eyvanı dışında bir de hemen karşısında ana eyvan yer almaktadır. Giriş eyvanı yüksektir ve koğuş düzenlemesine yer verilmiştir. Günümüze gelen izlerden revakın üç yanı çevirdiği tahmin edilmektedir. Giriş eyvanından sonra dikdörtgen planlı avluya ulaşılmaktadır. Avlu, güney, doğu ve batı kanatları üzerinde kare planlı ayaklar üzerinde duran sivri kemer gözleri şeklinde açılan revaklarla çevrelenmiştir. Avlunun orta kısmında dikdörtgen planlı bir havuz yer almaktadır. Avluyu U şeklinde çevreleyen revakların arka kısmında sivri beşik tonozlarla kaplı değişik boyutlarda odalar sıralanmaktadır. Medrese ve çevresindeki yapı grubu 1960’lı yıllarda büyük ölçüde elden geçirilerek yıkılmış durumdaki beden duvarları, revak kemerleri ve taçkapı onarılmıştır. Aynı dönemde girişin karşısında yer alan ana eyvanın bitişiğindeki odanın da çöken kubbesi betonla yenilenmiştir. Yapı günümüzde Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün denetiminde Kitapçılar Çarşısı olarak hizmet vermektedir.

Sahabiye Medresesini yaptıran Sahip Ata, Anadolu Selçuklu Devleti’nin çeşitli kademelerinde görev yapmış ve en son baş vezirliğe kadar yükselmiştir. 1286 yılında devlet işlerinden ayrılarak Akşehir’in bir köyüne yerleşmiş ve burada vefat etmiştir. Sahip Ata, burada kendisi tarafından yaptırılmış olan türbede gömülüdür. Sahip Ata, Kayseri’de yaptırdığı Sahabiye Medresesi’nin yanı sıra Konya’da kendi adına Sahip Ata Medresesi’ni ve Sivas’taki Gök Medrese’yi de yaptırmıştır.