Olympos Antik Kenti, güneyde Sepet ve Musa Dağı, kuzeyde ise Omurga Dağı ile çevrili derin bir vadide, Olympos Çayı'nın Akdeniz'e döküldüğü noktada kurulmuştur ve Lykia Bölgesi’nin doğu kentlerinden biridir. Coğrafi konumu, kentin hem karakteristik yapısını hem de tarihsel kaderini belirlemiştir. Korunaklı yapısı ve doğal limanı, Olympos’un özgün kimliğinde belirleyici olmuştur. Her ne kadar Yunanca adından ötürü Dor kolonisi olabileceği öne sürülse de, kente dair en erken arkeolojik veriler MÖ 188 yılında kurulan Lykia Birliği’ne ait sikkelerdir. Olympos, Birlik içinde üç oy hakkına sahip altı kentten biri olarak öne çıkar. Ancak Hellenistik döneme ait buluntular sınırlıdır. Kentin merkezinde polygonal ve rektogonal duvar örgüsü tekniğiyle inşa edilmiş erken dönem surları gözlemlenebilir. Ayrıca Musa Dağı’ndaki kalıntılar da bu döneme işaret etmektedir. MÖ I. yüzyılda korsan Zeniketes’in bölgeye egemen olması, Olympos’un tarihindeki en çarpıcı dönüm noktalarından biridir. Öyle ki Zeniketes egemenliği ile birlikte Olympos, Lykia Birliği’nden ayrılmıştır. Zeniketes, Doğu Lykia ve Batı Pamphylia'yı kontrol altına alarak Olympos’u başkent yapmış, Dodona’daki kutsal alana “kral” unvanıyla adanmış bir strigilis sunmuştur. Roma’nın bölgeye müdahalesi sonucunda Olympos kuşatılmış, Zeniketes ise teslim olmaktansa kendini yakarak yaşamına son vermiştir. Bu olayın ardından kent, Roma tarafından lanetlenmiş ve toprakları “ager publicus” ilan edilerek bir süre tarihten silinmiştir. MS I. yüzyılda affedilen Olympos’ta tekrardan imar faaliyetleri başlar; böylece kent yeniden canlanmaya başlamıştır. Kentin güney yakasında yer alan Vespasianus Hamamı ve Tiyatro gibi yapılar bu süreci belgelemektedir. Roma İmparatorluk Dönemi kent imarında önem arz eden bir diğer veri ise hem güney yakada hem de kuzey yakada karşılaşılan nekropol alanlarıdır. İmparator Hadrianus’un kenti ziyaretiyle birlikte Olympos, Lykia Birliği’ne tekrar dahil olmuş ve siyasi-ticari açıdan yeniden önem kazanmıştır. MS II. ve III. yüzyıllara tarihlenen Marcus Aurelius Arkhepolis’in mezar yazıtı, Olympos’un yeniden Lykia Birliği içinde etkin rol üstlendiğini ve birlik başkanlığı görevine ev sahipliği yaptığını kanıtlamaktadır. Ticari anlamda ise Karadeniz ile bağlantılı liman kenti kimliği, Kaptan Eudemos figürü üzerinden izlenebilmektedir. Bizans Dönemi’nde ise Olympos, Lykia Bölgesi’nin en önemli liman kentlerinden biri haline gelir. Lykia Bölgesi’nin ilk piskoposu olan Methodios’un Olymposlu olması, Erken Hıristiyanlık döneminin kentte MS III. yüzyıl itibariyle etkili olmaya başladığını ve kentin bu yeni din için önemli bir rol üstlendiğini göstermektedir. MS VII. yüzyıl itibariyle ise Olympos terk edilmiştir. 

Antik dönemlerdeki metinler haricinde kente dair ilk gözlemler, XIX. - XX. yüzyıllarda gerçekleştirilen seyyahların ziyaretlerinde yazdıkları eserlerdeki bölümlerdir. Birçok seyyah Olympos ile alakalı kısıtlı bilgi verse de özellikle F. Beaufort, Olympos’un hinterlandı içinde bulunan Yanartaş da dahil olmak üzere bölge hakkındaki ilk kapsamlı incelemeleri yapmıştır. F. Beaufort’tan sonra kenti ziyaret eden çoğu seyyah da Olympos’taki antik kalıntıların harap halinden bahsetmiş ve detaylı bilgi aktarmamıştır. XX. yüzyılında başında E. Kalinka’nın Olympos’taki yazıtlar üzerinde yapmış olduğu çalışmalar ise, ilerleyen yıllarda başlayacak yüzey araştırmaları ve kazı çalışmalarına önemli bir destek sağlamıştır.

Kentteki sistematik çalışmaların öncesinde kent ile alakalı genel ya da kentteki bazı yapılar ile ilgili münferit araştırmaların yapıldığı bilinmektedir. C. Bayburtluoğlu’nun Olympos ile alakalı yaptığı bazı tanımlama çalışmaları; A. Diler’in hem Musa Dağı’ndaki kalıntılar  hem de Yanartaş’taki Hephaistos Kültü’yle alakalı yapıtğı çalışmalar  ve H. Y. Özbek’in Olympos tiyatrosuyla alakalı hazırladığı rapor  bu çalışmalara örnek olarak gösterilebilir.

1991 yılında başlatılan ve Antalya Arkeoloji Müzesi’nce yürütülen kurtarma kazıları, kentte gerçekleştirilen ilk bilimsel kazı çalışmalarıdır. Genel olarak kentin kuzeyinde yer alan nekropol alanıyla alakalı çalışmalar sürdürülmüş olup, kentin en önemli lahit mezarlarından olan Olymposlu Marcus Aurelius Arkhepolis’in lahiti Antalya Arkeoloji Müzesi’ne taşınmıştır. Bu çalışmaların ardından, özellikle kentteki Bizans döneminin kapsamlı bir araştırmasının yapılması amacıyla 1999 yılında Prof. Dr. Ebru Parman başkanlığında başlatılan yüzey araştırmaları 2002 yılında Anadolu Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yelda Olcay Uçkan’ın başkanlığına devredilmiştir. Yüzey araştırmalarının ardından, 2006 yılında yine Prof. Dr. Yelda Olcay Uçkan’ın başkanlığına kentte kazı çalışmalarına başlanmıştır. Olympos Antik Kenti Kazı Başkanlığı 2022 yılı itibariyle Pamukkale Üniversitesi öğretim üyesi Doç Dr. Gökçen Kurtuluş Öztaşkın’a devredilmiştir. Kentteki kazı ve onarım çalışmaları T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Pamukkale Üniversitesi, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Türk Tarih Kurumu’nun destekleriyle sürdürülmektedir.