Mutfak Organizasyonu

Kavram Yönetim ve Organizasyon

Mutfak, çeşitli yiyeceklerin hazırlandığı ve pişirildiği bazen de işletmenin türüne göre tüketildiği yerlerdir. Yiyecek ve içecek hizmetlerinin yürütüldüğü işletmelerin mutfaklarında yapılacak işlemlerin belirlenmesi, bunların benzer olanlarının bölümler (sıcak, soğuk, pastane, kasaphane vb.) ve gruplar halinde toplanması, çalışanların görev, yetki ve sorumluluk sınırlarının saptanması, iş akışının sağlanması için yürütülen çalışmaların bütünü mutfak organizasyonu olarak tanımlanmaktadır.

Bir mutfağın organizasyonunda; hazırlanacak yemek servisinin şekli, yemek yiyecek grubun sayısı ve nitelikleri, mutfak çalışanlarının sayısı, servis zamanları ve öğün sayıları, uygulanacak menü şekli, yiyecek hazırlanmasında, pişirilmesinde, servisinde uygulanacak işler ve kullanılacak ekipmanlar ve bütçenin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bir mutfaktaki iş akışının en üst düzeyde doğru, sağlık ve verimli olabilmesi için organizasyonunun tam olarak belirlenmiş ve tanımlanmış olması gerekmektedir. Yetki ve görevlerin tam ve net olarak belirlenmiş olması çakışmaları önleyecektir. Hangi işin kimler tarafından yapılacağı, görev, yetki ve sorumluluklarının neler olacağı ve kime karşı sorumlu olunacağının tespit edilmesi önemlidir.

Mutfak organizasyon yapıları; küçük mutfak organizasyonu, orta büyüklükte mutfak organizasyonu, geniş mutfak organizasyonu olarak sınıflandırılabilmektedir.

Küçük mutfak organizasyonu yapılarında daha az sayıda iş gören operasyonlarda bulunmaktadır. Aşçıbaşı, mutfağın yönetimi ve işleyişinden sorumludur ve kendisine bağlı az sayıda yardımcı aşçı ile çalışmalarını yürütmektedir. Bu nedenle, aşçıbaşının bilgi, beceri ve tecrübesi, profesyonel yönetim ve yöneticilik anlayışı, etkili ve başarılı iletişim becerisi çok önemlidir. Bir aşçı soğuk yemeklerin ve sosların hazırlanması ve hatta kesim işlerinden sorumlu olabilir. Aşçıbaşı, operasyonlarda bizzat kendisi de birebir çalışmaktadır. Menünün belirlenmesi bu tip küçük mutfak organizasyonlarında önemlidir. Menü belirlenirken çalışanların bilgi, beceri ve zaman gibi unsurlara dikkat edilmelidir. Personel sayısı az olan bu yapılarda operasyonların başarısız olması muhtemeldir. Şöyle ki, ala carte servis söz konusu ise, yapımı zor ve zaman gerektiren yemeklerin menüde bulunmaması gerekmektedir. Yine menüde fazla yiyecek çeşidinin bulunması hem maliyeti hem de mutfağın iş yükünü arttırmaktadır.

Orta büyüklükte mutfak organizasyonunda, küçük organizasyonlara göre fazla sayıda mutfak bölümü ve uzmanlaşması bulunmaktadır. Kısım sorumluları bulunmaktadır. Ancak yardımcının sayısı azdır. Bu mutfak organizasyon tiplerinde işletmenin türüne, hizmet şekline ve ihtiyaca göre görev ve yetki tanımları değişebilmektedir. Buna göre de personel sayısı artabilmekte veya azalabilmektedir. İş tanımlarına uygun organizasyonun yapısı ve hiyerarşisi düzenlenir. Bu doğrultuda ihtiyaca ve niteliklerine uygun görevlendirmeler yapılmaktadır.

Büyük mutfak organizasyonu türünde ise, mutfak kadrosundaki personel sayısı diğer iki türe göre daha fazladır. Kısım ve yardımcı sayısında artış olmaktadır. Organizasyon yapısı çeşitlenip genişlediği için aşçıbaşının ve işgörenlerin niteliklerinde ve sorumluluklarında artış olmaktadır. Çünkü bu organizasyonlarda bilgi, beceri, tecrübe, eğitim, iletişim, yönetim, hijyen vb. konularda beklenti en üst düzeydedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Gökdemir, A. (2008). Mutfak Hizmetleri Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık; Kültür ve Turizm Bakanlığı (2012). Yiyecek Üretimi. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Aktaş, A. ve Özdemir, B. (2012). Otel İşletmelerinde Mutfak Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.