Meydan Medresesi

Doğal ve Kültürel Miras Medrese

Hakkâri’nin Biçer Mahallesi’nde bulunan ve 1984 yılında onarımı tamamlanan dikdörtgen planlı Meydan Medresesi, avlulu ve iki katlı medreseler arasında yer almaktadır. Hakkâri, 1535 yılında Osmanlı yönetimine geçerek yerel Hakkâri Beyleri’nce yönetilmiştir. Meydan Medresesi’nin 1472 tarihli Akkoyunlu eseri olduğuna yönelik görüşler bulunmaktadır. Ayrıca medresenin giriş kapısı üzerinde yer alan ve Kuran-ı Kerim’den ayetlerin olduğu iki satır ve dört bölümlü kitabede İbrahim ismi geçmektedir. Söz konusu yıllarda Osmanlı Devleti’ne bağlı olan Hakkâri bölge yöneticisi İzzeddin oğlu İbrahim Bey tarafından Hakkârili birçok âlim ve edip yetiştirilmek üzere 1700-1701 yıllarında yaptırıldığı kabul edilmektedir. Birçok âlim ve ediplerin yetiştirilmesinde emeği geçen ve medresede ders veren Mola Hüseyin Bateyi ile birlikte son müderris Molla Yasin Efendi’nin 1914’lü yıllara kadar medresede ilmi tedrisata devam ettiği ve medresenin Cumhuriyet dönemine geçildikten sonra bir süre cezaevi olarak kullanıldığı belirtilmektedir.

Yapı tarzı olarak Meydan Medresesi, Anadolu Selçuklu dönemi ile başlayıp Beylikler ve Osmanlı dönemlerinde XVII. yüzyılın başlarında gelişen avlulu medrese yapı tarzının bir örneği olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapıya medresenin güney cephesinden girilmesinin yanı sıra medrese avlusunun dört tarafı iki kat halinde revaklı avlusu, düzgün planı, düzgün kesme taş işçiliğini yansıtan anıtsal yapısı, odaları ve mescit ile kapısındaki süslemeler ve içindeki sütun başlıkları Meydan Medresesi’nin dikkat çeken özellikleri arasında yer almaktadır. Bölümleri tonoz örtülü ve revak gözleri sivri kemerli olan, alt kattaki revaklar farklı başlık ve şekildeki sütunlara, ikinci kattaki revaklar ise payelere oturtulan Meydan Medresesi, günümüze kadar sağlam bir şekilde ve de büyük ölçüde orijinal yapısı muhafaza edilen Hakkâri’nin tek anıt yapısıdır.

1984 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore edilen ve kentin en önemli kültürel mirasları arasında yer alan medresenin turizme kazandırılması için Hakkâri Üniversitesi 2015 yılında Hakkâri’nin Turizm Merkezi Meydan Medresesi Projesi'ni hazırlamıştır. Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı’nın (DAKA) desteklediği proje çerçevesinde medresenin yakınındaki bazı ev ve eski yapılar kaldırılarak arazi 4.300 metrekareye çıkarılıp medresenin bahçesinde kentin kültürel özelliklerini yansıtan ve içinde kafeterya ile sergi salonu olan Kültür Evi inşa edilmiştir. Böylelikle Meydan Medresesi, Hakkâri Kent Arşiv Etnografya Müzesi’ne dönüştürülerek 2019 yılının Ağustos ayında kent sakinleri ile şehir dışından medreseyi görmek için gelecek ziyaretçilere kültür turizmi açısından önemli bir durak haline gelmiştir.

Referanslar

Habertürk. (2018). Meydan Medresesi Restore Ediliyor, https://www.haberturk.com/hakkari-haberleri/62642935-meydan-medresesi-restore-ediliyor, (Erişim tarihi: 28.11.2019); Hakkâri İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2019). Hakkâri Turizmi, Hakkâri’de Kültür Turizmi, Saray ve Medreseler, https://hakkari.ktb.gov.tr/TR-55577/medreseler.html, (Erişim tarihi: 28.11.2019); Harmancı, S. (2019). Üç Asırlık Medrese Yeni Yüzüyle Ziyaretçilerini Ağırlıyor. Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/uc-asirlik-medrese-yeni-yuzuyle-ziyaretcilerini-agirliyor/1550618, (Erişim tarihi: 28.11.2019); Öztürk, Ş. ve Top, M. (2005). Hakkâri Meydan Medresesi. Vakıflar Dergisi, XXIX: 373-396; Türkiye Kültür Portalı. (2019). Türkiye, Hakkâri, Gezilecek Yerler, Meydan Medresesi, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/hakkari/gezilecekyer/meydan-medresesi, (Erişim tarihi: 28.11.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Öztürk, Ş. ve Top, M. (2005). Hakkâri Meydan Medresesi. Vakıflar Dergisi, XXIX: 373-396.