Menü; Latincede “küçük, ufak” anlamına gelen “minutus” kelimesinden gelir. Bu sözcük Fransızlar tarafından uzun bir süre bu anlamında kullanılır. Menü kelimesi daha sonraları Fransa’da geleneksel mutfağın değer kazanmasıyla birlikte bir öğünde sunulan yemeklerin detaylı bir listesi veya bir restoranda sunulan yemekler anlamında ifade edilir. Dilimizde “mönü” veya “menü” olarak telaffuz edilmiş olmakla birlikte Türk Dil Kurumu tarafından menü; yemek listesi ve sofraya çıkarılacak yemeklerin tamamı olarak tanımlanır. Ayrıca yiyecek-içeceklerin fiyat tarifesi anlamında kullanıldığına da görülür. Menü, önceden tespit edilmiş yiyecekler olarak da belirtilir. Geniş olarak “yiyecek içecek işletmelerinde günlük besin öğesi gereksinimine göre seçilmiş, satışa hazır yiyecek ve içeceklerin belli bir sıraya göre birbirleriyle uyumlu olarak değişik öğünlerde müşteriye gösterildiği listelerdir” ve kısa olarak “servis edilen tüm yiyecek ve içeceklerin yer aldığı listelerdir” şeklinde tanımlanır.

Milattan önce 3000 yıllarında ilk örnekleri görülen menüler, genellikle konukların isteklerini dikkate almayan, törenlerde veya ziyafetlerde ikram edilecek yiyeceklerin sunulduğu bir liste durumundadır. Bugünkü manadaki menünün ise 1541 yılında yaşanan bir olayla ortaya çıktığı kabul edilir. Brunswick Dükü Henry ziyafette uzun bir kâğıt parçasına bakar ve bu kâğıt parçasının yemeklerin bir listesi olduğunu ve ondan yardım alarak seçim yaptığını söyler ve bugünkü menü kartlarının gelişimine zemin hazırlanır.

Bugün ise işletmelerde kullanılan menü kartının geçmişi çok eskiye dayanır. Restoran işletmelerinin yaygınlaşması ile menü kartı da gelişir. Önceleri restoran işletmeleri hazırlanan yemekler ile ilgili olarak müşterileri bilgilendirmek için çeşitli yollar arar ve bu durum için ilk olarak garsonların sözlü olarak yemekleri saymaları yoluna gidilir. Aynı zamanda bazı işletmeler de işletme dışına koydukları kara tahtalara o gün mevcut yemekleri yazarak müşterileri bilgilendirirler. XIX. yüzyılın başlarında Paris’te tek parça büyük bir kart şeklinde menüler ortaya çıkar. Daha sonra yüzyılın sonlarına doğru menünün fiziksel yapısı değişmeye başlar, ortası kordonlu deri kaplı bir kitapçık haline gelir. Menü kelimesi için Fransızca “carte” kelimesi kullanılmakta olup harita anlamındadır. Yani menü kartının müşterilerin yemek seçmelerine yardımcı olmak amacıyla düzenlenmiş bir harita görevi gördüğü düşünülebilir.

Menü Kartı, restoranlarda, yiyecek-içecek çeşitlerinin yanı sıra fiyatlarının da bulunduğu ve sipariş alma esnasında konukların seçimlerini yapmak için kullandıkları listelerdir. Menü kartlarında, servis edilen yiyecekler klasik menüdeki sıraya göre düzenli bir şekilde yazılır.

Table d’hote menülerde yemeklerin önceden belirlenmesi nedeniyle sadece o öğün için belirmenmiş yemeklerin ve fiyatlarının kâğıda veya tahtaya yazılması yeterlidir. Ancak listedeki yiyecek ve içecekler misafirin tercihlerine göre sıralanılacaksa ala carte menü kartları kullanılır. İdeal bir menü kartı, konuğa satışa sunulan yiyecek ve içecek hakkında öğrenmek istedikleri her konuya cevap verir nitelikte olmalıdır.

Menü kartının amacı, müşterilere sipariş edecekleri yemekler konusunda kısa ve anlaşılır bilgi vermektir. Menülerin ilk örnekleri MÖ 300 yıllarında görülmektedir. Ancak bu menüler genellikle müşterilerin isteklerini dikkate almayan, törenlerde veya ziyafetlerde ikram edilecek yiyeceklerin sunulduğu bir liste durumundadır. Endüstrileşme ile birlikte yaygınlaşan restoran işletmelerinin ilk dönemlerinde sunulacak menülerle ilgili olarak müşteriler sözlü olarak bilgilendirilirdi. Bazı işletmeler girişlerine koydukları kara tahtalara mevcut yemekleri yazardılar. XIX. yüzyılın başlarında Paris’te tek parça büyük bir kart şeklinde menülerin olduğu bilinmektedir. Menü kelimesi için Fransızca carte kelimesi kullanılmakta olup harita anlamına gelmektedir. Bu bakımdan menünün müşterilerin yemek seçimine rehberlik eden bir harita olduğu düşünülebilir. Bu nedenle de bir menü kartından müşterinin isteğine göre sipariş alarak hizmet sunan restoranlar alakart (a la carte) restoran olarak adlandırılmaktadır.

Menü kartı, işletmenin kimliğini yansıtan önemli bir unsurdur. Menü işletmenin nasıl organize edileceği, yönetileceği, hedeflerine nasıl ulaşacağı hatta binanın içinin nasıl tasarlanacağını belirlemektedir. Menü kartı iyi bir şekilde hazırlanırsa bir reklam aracıdır ve satışları arttırıcı bir rol üstlenmektedir. Müşteriler menülerini inceleyerek işletmeyi tercih edip etmeyeceklerine, menü kartlarına bakarak siparişlerine karar verirler. Bu nedenle, yiyecek-içecek işletmesi yöneticilerinin menü kartı ile vermek istediği mesajı doğru vermeleri önem taşımaktadır.

İşletmenin kartviziti olarak da tanımlanan menü kartı doğru bir şekilde hazırlanırsa yiyecek işletmelerinin pazarlanmasına ve rekabetçi bir avantaj sağlamasına yardımcı olmaktadır. Ortalama bir menü kartını okuma süresi 109 saniyedir. Bu nedenle, işletmeler müşterilerini en karlı menü kalemlerine çekebilmek için menülerini doğru tasarlamalıdır. Menünün düzenlenmesinde, menü kartının kapağı, boyutu, şekli, kullanılan kâğıdın kalitesi, rengi, sayfa düzeni, yemekleri gruplandırılması ve sıralanması oldukça önemlidir. Menüde tüketicilere yeterli bilgi verilmelidir. Örneğin menüde; ürünün fiyat bilgisinin ve ürüne ilişkin garnitür bilgisinin olması, ürünün pişirme tekniğinin belirtilmesi, menüdeki ürünün servis süresinin belirtilmesi, ürünün porsiyon bilgisinin olması önem taşımaktadır. Bunlara ek olarak, menüde ürünün tarihçesine yönelik bilginin verilmesi, ürünün içerisindeki temel malzemelerin üretildiği yerle ilgili bilgilerin belirtilmesi de işletmeyi farklı kılacak unsurlardır.

Menü kartı tasarımında görsellik de önem taşıyan bir unsurdur. Tüketiciler artık sıradan olmayan, yaratıcı, özgün ve görsel olarak estetik uyumun olduğu menüleri tercih etmektedirler. Bu bağlamda menünün estetik ve renk uyumunun olması, içerisinde gerçekçi resimler kullanılması, sayfa düzeninde gözü yoracak kalabalıktan kaçınılması, kolay okunabilir olması ve işletmenin iç ve dış dekorasyonuna uygun menü materyallerinin kullanılması işletmeye değer katmaktadır. Bu nedenle, işletme sahipleri ve yöneticilerinin menülerini hazırlarken tasarım konusunda uzman kişilerden yardım almaları gerekmektedir.

Müşterilerin bilinçlenmesiyle müşterilerin beklentileri de değişmektedir. Artık müşteriler menü kartlarında sağlığa yönelik bilgileri de aramaktadır. Bir menü kartında kalori bilgisinin, alerjen bilgisinin ve ısıl işlem görmüş yiyecek ve içecek bilgisinin olması önemlidir. Çünkü müşteriler özel durumlarıyla ilgili sorunlar yaşadığı zaman yiyecek-içecek işletmelerinin imajı bu durumdan olumsuz olarak etkilenmektedir. Menü kartları işletmede servis edilecek yiyecek-içecekleri sunmanın ötesinde işletmenin imajını da ortaya koyamaktadır.

Günümüzde sürdürülebilirlik açısından menülerin geri dönüştürülebilir ve tekrar kullanabilir olması gerekmektedir. İşletmede farklı ürünler için farklı menü olması, menüde yabancı dil seçeneğinin, engellilere yönelik okuma olanaklarının olması, çocuklar için özel menülerin olması işletmenin niteliğini arttıran etkenlerdir. Ayrıca teknolojinin gelişmesiyle birlikte son yıllarda elektronik menü kartlarının da kullanıldığı görülmektedir.