Lisinia Doğa Okulu
Yerleşim Merkezi / Destinasyon Kırsal Destinasyon
Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
-
2021
MÖ 300’lü yıllarda Psidya olarak bilinen bölge sınırları içerisindeki Lisinia Doğa, 2005 yılında doğa aşığı ve gönüllüsü olan Veteriner Hekim Öztürk Sarıca’nın kendi imkânlarıyla kurmuş olduğu bir merkezdir. Veteriner Hekim olan Öztürk Sarıca'nın bu merkezi kurma amacı yaban hayatı ve doğayı koruma bilincidir. Merkeze Psidya’nın şehirlerinden biri olan Lisinia ismi verilmiştir. Lisinia, Psid dilinde güneşin ve ayın sudaki pırıltısı anlamındaydı.
Pırıltı anlamına gelen Lisinia, yaban hayatı ve doğayı korumak amacıyla pek çok projeyi hayata geçirdi. Kurulduğu günden beri bu merkezde gerçekleştirilen projeler içinde, yaban hayvanların rehabilitasyonu için proje, insanlara doğa bilincini aşılamak için doğa okulu projesi, kansersiz gelecek nesiller için proje, ekolojik üretimlerin gerçekleştirilebilmesi için doğa dostu tarım projeleri, Türkiye’ye ait bitki ve hayvan gen muhafazası projesi, doğayı korumak amacıyla doğa koruyucusu projesi ve kendisinin doğup büyüdüğü Akçaköy’de ise “Lavanta Deresi” isimli proje yer almaktadır.
Merkez, yaban hayatı koruma ve rehabilitasyon merkezi olarak kurulmuş olmasına karşın gerçekleştirdiği pek çok proje ile yerel halkı bilinçlendirmiş ve yerel halk için sürdürülebilir yeni iş modelleri oluşturmuştur. Merkeze gelen ziyaretçi ve gönüllülere, yürüttüğü projeler vasıtasıyla doğa bilinci aşılanmakta ve çok sayıdaki yaralı yaban hayvanlarını gözlemleme ve tanıma imkanı sunmaktadır. Diğer bir proje olan doğa okulu projesi ile özellikle genç nesillere çevre bilincinin önemi hatırlatılmaktadır. Ayrıca bu proje ile merkeze gelen gönüllü ve ziyaretçilere farklı bir doğa eğitimi deneyimleri yaşatmaktadır. Kansere karşı ekolojik tarım ve üretimle doğal ürün bilincini arttırıcı nitelikte çıktılar sağlamaktadır. Aynı zamanda su kıtlığı ve su kirliliğine vurgu yapılarak yerel halka susuz tarım ürünlerinin (lavanta, kekik, adaçayı, nane, gül, melisa, şakayık gibi aromatik bitkiler) yetiştiriciliğinde öncülük yapmaktadır.
Lisinia Doğa’nın yapımında kullanılan malzemeler doğa ile uyumlu ve geri dönüşümden elde edilmektedir. Örneğin bu merkezde kurulan yapılar için ağaç kesilmedi. Eski köy evlerinden elde edilen keresteler, kalaslar ve doğadaki taşlardan faydalanıldı. Merkezde, çeşitli nedenler ile yaralanmış yaban hayvanlarının bakımı ve iyileştirilmeleri yapılmaktadır. İyileşen yaban hayvanları tekrar doğaya bırakılmaktadır. Ayrıca bu merkezde mevsimine göre organik tarım yapılmaktadır. Organik tarım sonucunda elde edilen ürünlerin satışı da gerçekleştirilmektedir. Geleneksel yöntemlerle elde edilen lavanta yağı, kekik yağı, adaçayı yağı, nane yağı, ardıç yağı ve gül yağı gibi ürünler büyük ilgi görmektedir. Kozmetik, ilaç ve gıda sektörleri için ürettiği yenilebilir doğal ürünlerinde, Lisinia markasını kullanan merkez yurtiçi ve yurtdışı tanınırlığını arttırmıştır.
Burdur’un Karakent Köyü’ne yaklaşık üç kilometre uzaklıkta bulunan Lisinia Doğa, ilin önemli kırsal turizm çekim merkezlerindendir. Lisinia Doğa’nın Burdur Gölü’nün dibindeki konumu, çevresindeki doğal güzellikler, özgün kırsal mimarisi, yakın çevresindeki kültür ve göl turizmi olanakları ile alternatif tatil meraklıları için Akdeniz Bölgesi’nin önemli bir kırsal turizm çekim merkezidir. Merkez yılın 12 ayı faaliyet göstermekte, yıl boyunca gönüllü ve ziyaretçi kabul etmektedir. Antalya ve Denizli illerini birbirine bağlayan yol güzergâhı üzerinde bulunan Lisinia Doğa, ayrıca Isparta Süleyman Demirel Havalimanı’na da yakın bir konumdadır. Yakın çevresinde Sagalossos antik kenti, İnsuyu Mağarası, Burdur Müzesi, Salda Gölü, Salda Kayak Merkezi, İncirhan ve Susuz Kervansarayları ve ayrıca pek çok tarihi ve kültürel değerlere sahip örenyerleri vardır. Bunlara ek olarak bölgede kuş gözlemciliği için uygun göl ve göletler mevcuttur.
Sosyal girişimcilik anlayışıyla oluşan merkeze gönüllüler ve ziyaretçiler büyük ilgi göstermektedirler. Son yıllarda yaklaşık 500 bin kişinin ziyaret ettiği bir çekim merkezi haline gelen Lisinia Doğa, minyatür bir köy modeli ile örnek teşkil ederek, gelecek nesillerin doğaya saygılı birer birey olarak yetiştirilmesi hedefiyle kurulmuş bir merkezdir.
Yararlanılan Kaynaklar
Erbaş, E. (2019). Social Business Model and Sharing Economy For Community Based Tourism Development: A Case Study of Lisinia Doğa, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4): 2399-2417; Erbaş, E. ve Ongun, U. (2021). Managerial Capabilities of a Cbt in Transforming Communities into Cbits: A Case Practice. İçinde; S. K. Walia (Editör), The Routledge Handbook of Community Based Tourism Management: Concepts, Issues & Implications, (ss: 273-284). New York: Taylor & Francis Groups by Routledge; https://www.lisinia.com/tr/, (Erişim tarihi: 07.04.2021); Ongun, U. Kösekahyaoğlu, L. ve Gövdere, B. (2017). Kırsal Kalkınma İçin Kırsal Turizm: Burdur/Akçaköy Lavanta Deresi Projesi. İçinde; 18. Ulusal Turizm Kongresi “Kültür Turizmi”, Mardin Artuklu Üniversitesi (ss: 861-869). Ankara: Detay Yayıncılık; Ongun, U. Kösekahyaoğlu, L. ve Gövdere, B. (2018). Perspective of Local People on Rural Tourism: The Case of Lavender Stream in Burdur / Akçaköy,Turizm Akademik Dergisi, 5(1): 50-62; Ongun, U. Sop, A. S. Yeşiltaş, M. ve Akıncı Ekiztepe, B. (2017). Alternatif Bir Ekoturizm Merkezinin İncelenmesi: Lisinia Doğa Örneği, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 9(16): 49-60.
-
2021
2011 yılında Burdur ili sınırları içerisinde başlatılan ve gönüllü katılıma dayalı olarak yürütülen bir eğitim projesi olarak Veteriner Hekim Öztürk Sarıca tarafından hayata geçirildi. Lisinia Doğa Okulu, çocuklara, gençlere ve yetişkin bireylere verilecek doğa eğitimini toplumsal gelişim ve sürdürülebilirlik kalkınmanın temeli olarak görmekte ve bu temele dayalı olarak, Lisinia Doğa Okulu’nda farklı eğitim düzeyi ve yaş gruplarına hitap edecek eğitim çalışmaları yapılmakta ve verilen bu eğitimlerin tümü uygulamalı olarak sürdürülmektedir. Bu eğitimler, alanında uzman kişiler tarafından eğitim programları hazırlanarak ve gönüllü olarak projeye katılan her yaştan kişilerin katılımıyla gerçekleştirilmektedir. Lisinia Doğa Okulu, Burdur Milli Eğitim Müdürlüğü’nden almış olduğu resmi izin doğrultusunda Burdur ilinde, ilçelerinde ve köylerinde öğrenim görmekte olan tüm ilköğretim ve lise öğrencilerini eğitim programlarına dahil etmekte ve bu öğrenciler, uzmanlar tarafından hazırlanan eğitim programları kapsamında Lisinia Doğa Okulu’na katılmakta, burada uygulamalı olarak doğa eğitimi almakta ve eğitim sonunda buradan birer “Doğa Gönüllüsü” olarak ayrılmaktadırlar. Lisinia Doğa Okulunda uygulanan eğitim programları; “Suyun önemi ve su kaynaklarının tasarruflu kullanılması”, “Küresel ısınma, iklim değişikliği ve alınabilecek önlemler,” “Yaban hayatı ve önemi”, “Biyolojik çeşitlilik”, “Organik tarım teknikleri ve başarı hikayeleri” ve “Zararlı kimyasallar ve kansere etkileri” konuları ile bu konuların alt başlıklarında yer alan çok çeşitli konuları kapsamaktadır. Uygulanan bu eğitim programı, tüm okulların kendi bünyelerinde ve Lisinia Doğa Okulu merkezinde yapılan uygulamalı eğitimleri içermektedir. Dünyanın çeşitli ülkelerinden ve Türkiye’nin pek çok farklı bölgesinden Merkeze destek vermek amacıyla gelen çok sayıda gönüllü bulunmaktadır. Bu gönüllüler, Merkeze geldiklerinde ilk önce bir iç eğitime tabi tutulmakta, daha sonra devam eden eğitim çalışmalarına destek vermektedirler. Lisinia Doğa Okulu’nun gerçekleştirdiği eğitim programları yalnızca Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarla sınırlı kalmamakta, yetişkinler de bu programlara dahil edilmektedir. Bu bağlamda, Lisinia Doğa Okulu, Burdur Valiliğinden aldığı resmi izin ile eğitim programlarını Burdur’un köylerine de taşıdı ve köy kahvehanelerinde de eğitim vermeye başladı. Ayrıca, davet edildiği üniversitelerde (Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi vb.) seminer dahilinde bu proje üniversite öğrencilerine de ulaştırılmaya çalışılmaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar
Lisinia Doğa (2021). Lisinia Doğa Okulu, https://www.lisinia.com/tr/projeler/75-lisinia-doga-okulu.html, (Erişim tarihi: 06.04.2021).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Lisinia Doğa (2021). Lisinia Doğa Okulu, https://www.lisinia.com/tr/projeler/75-lisinia-doga-okulu.html, (Erişim tarihi: 06.04.2021).