Kesikköprü Cacabey Kervansarayı

Kervansaray ve Han Kervansaray Han Konaklama Tesisi Doğal ve Kültürel Miras Kervansaray Han Kervansaray Han

Kırşehir-Aksaray'ın güzergâhı üzerindeki Kesikköprü Kervansarayı, 1268 tarihlidir. Anadolu Selçuklu hükümdarı III. Giyaseddin Keyhüsrev döneminin önemli veziri Bahaeddin Cacabey oğlu Nureddin Cebrail Bey tarafından inşa ettirildmiştir. Bir köprü ile birlikte veya yolun akarsuyu bir köprü ile geçtiği noktaya yakın olarak inşa edilen hanlara güzel bir örnektir. Yapı, Cacabey Hanı olarak da bilinmektedir. Anadolu Selçuklu kervansaray yapılarında görülen karma plan tipine sahip eser, avlu ve kapalı alandan oluşmak suretiyle iki bölümlüdür. Dikdörtgen bir alanı kaplayan yapı, doğu–batı doğrultusunda konumlandırılmıştır.

Avluya giriş, mukarnas kavsaralı ve iki yanında sade birer mihrabiye nişi bulunan basık kemerli taç kapıdan sağlanmaktadır. İki yanında beşik tonozla örtülü birer dikdörtgen oda bulunan giriş eyvanından avluya ulaşılmaktadır. Giriş eyvanının batısında yer alan oda, mescit olarak düzenlenmiştir. Mescidin avluya bakan yönünde 17 basamaklı bir merdiven ile hanın kapalı bölümünün çatısına ulaşılmaktadır. Hanın yazlık olarak da adlandırılan açık avlulu bölümünde doğu ve kuzey yönlerinde sivri kemerlerle birbirine bağlanan payelerden oluşmuş revak sıraları, avluya açık mekânlar şeklinde sıralanmaktadır.

Avlunun batı kesiminde, hanın kışlık olarak da adlandırılan kapalı bölümü yer almaktadır. Tıpkı avlunun taç kapısı gibi, barınak bölümüne girişteki taç kapı da yapı kütlesinden dışa taşkın haldedir. Ana mekân, her sırada beşer adet olmak üzere iki sıra dizilmiş 10 adet serbest payeyle üç nefe ayrılmaktadır. Dikdörtgen bir alanı kaplayan kapalı kısım, beşik tonozlarla örtülüdür. Işıklandırma ve aydınlatma için kuzey ve güney duvarlarına açılmış ikişer pencere, Anadolu Selçuklu kervansarayları için karakteristik olan mazgal pencere tipindedir.

Ana inşa malzemesi, düzgün kesme taştır. Yapı genelinde gözlenen yer yer geometrik süslemelere karşın, -günümüzde büyük oranda tahrip durumda olsa da- giriş kemerinin üzengi taşlarına işlenmiş birer arslan kabartması dikkate değer figüratif bezemelerdir. Günümüzde restorasyon çalışmaları tamamlanmış olan kervansaray, bölgenin tarihi ve kültürel bir değeri olarak ziyarete açık durumdadır.

Referanslar

Erdmann, K. (1961). Das Anatolische Karavansaray des 13. Jahrhundert. Berlin-76, I-III; Özgüç T. ve Akok, M.(1958). Üç Selçuklu Abidesi Dolay Han, Kesik Köprü Kervansarayı ve Han Camî, Belleten: 22(86): 251-259; Ülgen, A. Saim. (1942). Kırşehir’de Türk Eserleri, Vakıflar Dergisi, 2: 253-261; Yavuz, A. T. (1994). Anadolu Kervansarayları ve Vakıflar, Vakıf Haftası Dergisi, 11: 39-46.