Kadirli Turpu

Coğrafi İşaretli Ürün TARIMSAL ÜRÜNLER

Coğrafi işaretle tescillenmiş olan Kadirli Turpu, Osmaniye’nin Kadirli ilçesinde yetişen, parlak kırmızı kabuğu, beyaz iç rengi ve ortalama 150–200 gramlık yumru ağırlığı ile öne çıkan yerel bir tarım ürünüdür (OTSO 2025). Bu özellikleriyle hem görsel hem de yapısal olarak pazarlarda dikkat çeken bu turp türü, Türkiye genelinde tanınmış ve ticari değeri yüksek ürünler arasında yer almaktadır. Kadirli Ovası’nın verimli alüvyonlu toprak yapısı ve uygun iklim koşulları sayesinde, Türkiye’de kırmızı turp üretiminin yaklaşık yüzde 70–80’i bu bölgede gerçekleştirilmektedir (OTOM 2020; Kocaoğlu ve Çağlıyan 2024). Yetiştirme süreci boyunca doğal çevre koşulları ile çiftçi tecrübesinin birleşimi, ürün kalitesine doğrudan yansımaktadır.

Kadirli’de turp üretimi, özellikle sonbahar ve kış aylarında yoğunlaşmaktadır. Ağustos ve eylül aylarında tohumları toprağa bırakılan turplar, Kasım'dan itibaren hasat edilmeye başlanır. Turplar, hasat sonrası Savrun Çayı çevresinde geleneksel yöntemlerle yıkanmakta, ardından modern tesislerde hijyenik koşullarda ayıklanmakta, sınıflandırılmakta ve ambalajlanmaktadır (Kadirli Ticaret Borsası 2021). Bu süreç hem ürün kalitesini artırmakta hem de raf ömrünü uzatarak pazarlama ağını genişletmektedir. Ürünlerin önemli bir bölümü Türkiye’nin büyükşehir hallerine gönderilmekte, bir kısmı da yurt dışına ihracat edilmektedir.

Kadirli Turpu sadece taze sebze olarak değil; aynı zamanda turşu, salata, şalgam ve geleneksel kür tariflerinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Yüksek lif ve C vitamini içeriği nedeniyle bağışıklık sistemini desteklediğine, sindirimi kolaylaştırdığına ve böbrek sağlığına olumlu katkı sağladığına inanılmaktadır. Ürünün halk sağlığı açısından bu olumlu imajı tüketici nezdinde tercih edilebilirliğini artırmaktadır. Özellikle son yıllarda sağlıklı beslenme eğilimleriyle birlikte yerel, doğal ve katkısız ürünlere olan talebin artması, Kadirli Turpunun pazar değerini yükseltmiştir.

Ekonomik açıdan değerlendirildiğinde, Kadirli Turpu bölgedeki binlerce çiftçi ailesi için temel geçim kaynağıdır. Turp üretimi; ekim, bakım, hasat, işleme ve pazarlama aşamalarıyla çok sayıda kişiye doğrudan ya da dolaylı olarak istihdam sağlamaktadır. Bu yönüyle ürün, yalnızca tarımsal bir faaliyet değil, aynı zamanda yerel kalkınmanın önemli bir parçasıdır. Coğrafi işaret almış olması ise ürünün korunması, standartlarının güvence altına alınması ve markalaştırılması açısından önemli bir adımdır. Son olarak Kadirli Turpu, yalnızca görsel ve duyusal özellikleriyle değil, üretim bilgeliği, ekonomik değeri ve kültürel yeri ile Osmaniye’nin tarımsal kimliğinin güçlü bir temsilcisidir. Yerel tarım geleneğinin yaşatılması ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi açısından bu ürün Türkiye’nin değerli coğrafi işaretli tarım ürünlerinden biri olma özelliğini sürdürmektedir.

Referanslar

Kadirli Ticaret Borsası. (2021). Kadirli Turpu Ürün Bilgilendirme Raporu; Kocaoğlu, E. ve Çağlıyan, A. (2024). Kadirli İlçesinde Turp Üretiminin Sosyoekonomik Önemi, Van YYÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 64: 185–203; OTOM – Osmaniye Tarım ve Orman Müdürlüğü. (2020). Osmaniye İlinde Tarımsal Üretim Raporu; OTSO – Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası. (2025). Kadirli Turpu Ürün Tanıtım Dosyası.

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: