İstanbul Tarihi Yarımada Yayalaştırma Projesi'nin hava kalitesine etkilerini değerlendiren bu çalışma, yayalaştırma sürecinin öncesi ve sonrasındaki değişimleri inceleyerek, fosil yakıt kullanan motorlu araçların çevre ve halk sağlığı üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir. Bu proje, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından 2005 yılında başlatılmış olup, turistik ve ticari aktiviteler üzerindeki olumsuz etkileri azaltmayı ve bölgedeki yaşam kalitesini arttırmayı amaçlamaktadır. 2010 yılında, Danimarkalı GEHL Architects ve EMBARQ Türkiye işbirliğiyle, bölgenin yayalaştırılması sürecindeki problemleri tespit ederek yaşanabilirliği artırmak için öneriler geliştirilmiştir.

Projenin amacı, Tarihi Yarımada'da yayalaştırma öncesi ve sonrası hava kalitesi değişimlerini incelemek ve yayalaştırmanın çevresel ve halk sağlığı üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Yayalaştırma sonrası bölgede hava kalitesinde anlamlı iyileşmeler gözlenmiştir. Özellikle NO2 ve SO2 seviyelerinde ciddi düşüşler kaydedilmiştir. Bununla birlikte, bazı noktalarda hala yüksek seviyelerde NO2 ölçülmüştür.

Yayalaştırma çalışmaları, 2010 yılından itibaren Eminönü, Tahtakale, Beyazıt, Laleli, Gedikpaşa ve Hocapaşa gibi bölgelerde 295 sokak/caddenin yayalaştırılması ile gerçekleşmiştir. İBB, yayalaştırılan bölgelerde kaldırım düzenlemesi, sinyalizasyon ve atık sisteminin yeniden düzenlenmesi gibi destekleyici altyapı çalışmaları yapmıştır.

Yayalaştırma projesinin destekleyicileri arasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Danimarkalı mimarlık ve planlama şirketi GEHL Architects bulunmaktadır. Projenin uygulanmasında EMBARQ Türkiye önemli bir rol oynamış ve yayalaştırma sürecinin öncesi ve sonrası dönemlerini karşılaştırabilmek için Fatih Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü ile işbirliği yapmıştır. Bu işbirliği, sürdürülebilir kent içi ulaşım ve yeşil hareketlilik konusunda farkındalık sağlamıştır.

Yayalaştırma projesi, sürdürülebilir kentleşme ve turizm sektörünün desteklenmesine yönelik önemli adımlar içermektedir. Sürdürülebilir ulaşım çözümleri ve yeşil hareketlilik stratejileri, yayalaştırma sonrası hava kalitesinin iyileştirilmesine katkı sağlamıştır. Örneğin, NO2 seviyesi yayalaştırma öncesine göre yüzde 42 oranında azalmıştır. Ayrıca, SO2 seviyeleri de AB hava kalitesi limitlerinin oldukça altında kalmıştır.

Öneriler arasında, yayalaştırılmış sokakların yaya trafiğine özel olması, tur otobüslerinin güzergahlarının planlanması ve hız kesici metotların kullanılması gibi çeşitli trafik düzenleme önlemleri bulunmaktadır. Ayrıca, toplu taşıma ve motorsuz ulaşım türlerine geçiş yapılması, bisiklet yollarının güçlendirilmesi ve düşük emisyonlu "temiz bölge" oluşturulması gibi öneriler de yer almaktadır.

Sonuç olarak, İstanbul Tarihi Yarımada Yayalaştırma Projesi, bölgenin hava kalitesinin iyileştirilmesi ve sürdürülebilir kentleşme hedeflerine ulaşılmasında önemli bir rol oynamıştır. Yayalaştırma sonrası hava kalitesinde gözlenen iyileşmeler, projenin çevresel ve halk sağlığı açısından olumlu etkilerini göstermektedir. Bu tür projeler, sürdürülebilir turizm ve kentleşme stratejilerinin desteklenmesine katkıda bulunmaktadır.