Turizm İklim İndeksi

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama Coğrafya

Turizm, küresel ekonominin en hızlı büyüyen ve en önemli sektörlerinden biridir. Turizmin sektörel olarak gelişebilmesi, ekonomik gelir elde edilebilmesi ve turistik alanların birbiriyle rekabet edebilmesi için başta iklim olmak üzere doğal koşullar, ulaşım ve sosyo-kültürel yapının turizmi desteklemesi oldukça önemlidir (Emekli 2006). Turizm ve iklim arasında güçlü bir ilişki vardır. Turizm iklime duyarlılığı çok yüksek olan bir sektördür. Destinasyonların turistik aktivitelere uygunluğu, turizm sezonu ve faaliyetleri gibi pek çok unsurun belirlenmesinde iklim koşulları önemli rol oynamaktadır. İklim, turizm bölgelerine göre turizm tipinin seçiminde kritik öneme sahiptir. Turistlerin destinasyon seçimlerini, seyahat zamanlamalarını ve turizm faaliyetlerini doğrudan etkilemektedir. Turizm planlaması ve yönetimi açısından da iklim şartları oldukça önem taşımaktadır (Matzarakis 2007). Küresel iklim değişimiyle beraber destinasyon bölgelerinde hava koşulları değişmektedir. Bu yerlerin hava koşullarının turizme uygun olup olmadığına karar vermek için turizm iklim indeksleri kullanılmaktadır. Mevsimlerin iklim konforunu ölçmek için belirli iklim indeksleri bulunmaktadır. İnsan yaşamını etkileyen en önemli faktörlerden biri olarak düşünülen biyoklimatik konfor bazı eşik değerlerin ve indislerin belirlenmesi yoluyla hesaplanmaktadır (Toy vd. 2007). 

Turizm iklim indeksleri, belirli bir destinasyonun turizm potansiyelini iklimsel açıdan değerlendirmek için kullanılan en önemli araçlardır. Bir destinasyonun turizm sezonlarını belirlemek, pazarlama stratejilerini oluşturmak ve turistlere en uygun ziyaret zamanlarını önermek içinde iklim indeksleri kullanılmaktadır. Turizm iklim indeksleri, çeşitli meteorolojik parametreleri birleştirerek, bir destinasyonun turistik çekiciliğini sayısal olarak ifade etmeyi amaçlamaktadır. Turizm iklim indeksleri, belirli bir destinasyonun iklim koşullarının turizm faaliyetleri için uygun olup olmadığını değerlendirmek amacıyla geliştirilmiştir. Bu indeksler, destinasyon yöneticilerine ve turistlere rehberlik eder. Aynı zamanda iklim değişikliğinin uzun vadeli etkileri de bu indeksler yardımı ile belirlenebilir. Bu indeksler, sıcaklık, nem, rüzgâr hızı, güneşlenme süresi ve yağış miktarı gibi faktörleri dikkate alarak, turistlerin konfor düzeyini ve aktivite potansiyelini belirlemeye yardımcı olmaktadır (Emekli 2006). Turizm iklim indekslerine ilk sistematik yaklaşım, Mieczkowski (1985) tarafından geliştirilen Turizm İklim İndeksi (TCI) ile başlamıştır. TCI, termal konfor, yağış, güneşlenme ve rüzgâr gibi faktörleri birleştirerek, bir destinasyonun iklimsel çekiciliğini 0 ile 100 arasında bir ölçekte değerlendirmiştir. TCI, en yaygın olarak kullanılan turizm iklim indekslerinden biridir. Klima-Turizm İndeksi (CTIS) ise, turistlerin iklim koşullarına yönelik algılarını ve tercihlerini daha ayrıntılı bir şekilde analiz eden diğer bir indekstir. TCI'nın geliştirilmesinden sonra, araştırmacılar daha spesifik turizm aktivitelerine ve farklı iklim bölgelerine uyarlanmış yeni indeksler oluşturmaya başlamışlardır. Bu indeksler, farklı iklim parametrelerini ve turist konforunu değerlendirme yöntemlerini içermektedir. En yaygın kullanılan ve en önemli turizm iklim indeksleri şunlardır:

  • Turizm İklim İndeksi (Tourism Climate Index - TCI)
  • Fizyolojik Eşdeğer Sıcaklık (Physiologically Equivalent Temperature - PET)
  • Turizm için Modifiye İklim İndeksi (Modified Climate Index for Tourism - MCIT) 
  • Sıcaklık-Nem İndeksi (Temperature Humidity Index - THI)
  • Tatil İklim İndeksi (Holiday Climate Index - HCI)
  • Turizm için İklim İndeksi (Climate Index for Tourism - CIT)
  • Yeni Yaz İndeksi (Summer Simmer Index - SSI)
  • Plaj İklim İndeksi (Beach Climate Index - BCI)
  • Kayak İklim İndeksi (Ski Climate Index - SCI)
  • Evrensel Termal İklim İndeksi (Universal Thermal Climate Index - UTCI)
  • Kıyı Turizmi İklim İndeksi (Coastal Tourism Climate Index - CTCI)

Akademik çalışmalarda seçilen indeksler, çalışmanın amacına, mevcut veri setlerine ve incelenen destinasyonun özelliklerine bağlı olarak değişmektedir. Araştırmacılar ve turizm planlamacıları, genellikle birden fazla indeksi birlikte kullanarak daha kapsamlı bir değerlendirme yapmayı tercih etmektedirler. Politika ve yönetim açısından, iklimin turizm üzerindeki etkilerini göz önünde bulundurarak, sürdürülebilir turizm stratejileri adına turizm iklim indeksleri kullanılmalıdır. Son yıllarda, iklim değişikliğinin turizm üzerindeki etkilerinin artmasıyla birlikte, turizm iklim indekslerine olan ilgi de artmıştır. Araştırmacılar, gelecekteki iklim senaryolarını bu indekslere entegre ederek, destinasyonların uzun vadeli turizm potansiyelini tahmin etmeye çalışmaktadırlar.

Yararlanılan Kaynaklar

Emekli, G. (2006). Coğrafya, kültür ve turizm: Kültürel turizm, Ege Coğrafya Dergisi, 15: 51-59; Gao C, Liu J, Zhang S. Diğerleri (2022) The Coastal Tourism Climate Index (CTCI): Development, Validation, and Application for Chinese Coastal Cities, Sustainability, 14: 1425; Matzarakis, A. (2007). Climate and bioclimate information for tourism – The example of Evros prefecture. İçinde; A. Matzarakis, C. R. de Freitas, D. Scott (Editörler), Developments in Tourism Climatology, (ss. 12-17). Commission on Climate, Tourism and Recreation, International Society of Biometeorology; Mieczkowski, Z. (1985). The tourism climatic index: A method of evaluating world climates for tourism, Canadian Geographer/Le Géographe canadien, 29: 220-233; Toy, S., Yılmaz, S. ve Yılmaz, H. (2007). Determination of bioclimatic comfort in three different land uses in the city of Erzurum, Turkey. Building and Environment, 42: 1315-1318.