Erzurum’da kültür turizmi kapsamında değerlendirilen önemli yapılardan biri de hamamlardır. Bu hamamlardan Erzurum’un plan yönünden el ilginç hamamı Çifte Göbek Hamamı’dır. Çok restore edilmiş olmasına rağmen ilk inşaatın aslî unsurları seçilebilmektedir.  

Yapı, Yeğenağa Mahallesi'nde, Köse Ömer Ağa Camii'nin güneyinde bulunmaktadır. Üzerinde kitabe bulunmayan hamamı, İ. Hakkı Konyalı hiçbir kaynak göstermeden bir kısmının Bakırcı Camiinin vakfı olarak hayırsever Bakırcı Hacı Mustafa, bir kısmının da Derviş Ağa tarafından yaptırıldığını belirtir. R. Hüseyin Ünal ise hamamı XVIII. yüzyılın ilk yarısına tarihlendirmiştir.

Erzurum’da XVI- XVIII. yüzyıllarda inşa edilmiş on kadar hamam mevcuttur. Bunlardan biri olan Çifte Göbek Hamamı’nın Osmanlı Dönemi'nde yapıldığını ifade edebiliriz. Erzurum’daki kültür yapılarının daha çok Selçuklu devrinde yapılmış olanları ile ilgili derinlemesine çalışmaların mevcut olduğunu, ancak Osmanlı dönemindeki kültür yapıları üzerine yapılan çalışmaların daha çok sanat tarihi açısından değil tarihî açıdan ele alındığını söyleyebiliriz.   

İstilalar, karmaşıklıklar, çekilmeler, göç ve boşaltılmalar yüzünden Erzurum, nüfusunu kaybederek bütün yapıları gibi hamamları da boş ve bakımsız kalmıştır. Isınmak için odun kullanan halk için hamamı ısıtmak bir o kadar da zor olacaktır. Erzurum, Osmanlı sınırları içine alındığı zaman hemen bütün hamamları harap ve bitap görünmektedir. Yavuz Sultan Selim döneminde ve Üçüncü Murat adına yapılan Erzurum tahrirlerinde vakıf bütün hamamların harap olduğunu belirtmiştir. Erzurum, Osmanlılara geçtiği zaman harap olmayan tek bir vakıf hamamı yoktur. Yüzyıllar boyu Erzurum hamamları şehre ve yerleşmelere taş ocaklığı yapmıştır. Bugün ayakta kalan hamamların yalnız birkaçının mimari kıymeti vardır.  

Çifte Göbek Hamamı’nın öne çıkan mimarî özelliğinden biri hamam planları arasında farklı bir uygulamaya sahip olmasıyla dikkati çektiğidir. Çifte Göbek Hamamı, iki büyük kubbeli sıcaklık bölümünün olması ve her iki kubbeli kısımda da birer göbektaşı bulunmaktadır. İçerideki iki kubbenin altında birer göbek taşı bulunduğu için hamam “Çifte Göbek Hamamı” adını almıştır. Bu yönü ile Erzurum hamamları içinde farklı bir plan düzenlemesine sahiptir. Hamam, soyunmalık, ılıklık, sıcaklık ve külhan bölümlerinden oluşan tek fonksiyonlu bir plana sahiptir.

Türk milletinin gelenek ve görenekleri temizliği emrettiği için hamam, ihtiyaçların en başında gelir. Çifte Göbek Hamamı, tamamen ihtiyaca yönelik yapılmış ve herhangi bir yerinde süsleme bulunmamaktadır. Yapı içerisinde yapılan onarımlarla mermer kaplama yoğundur. Bu da yapıya aydınlık bir hava vermiştir. Genel olarak yapının planı ve mimari özellikleri ile ilgili şunlar söylenebilir: 

Yapının girişi ile ilgili şu bilgiler verilmiştir: Giriş, 2007 yılına kadar doğu duvarına sonradan açılmış bir kapı ile sağlanmıştır. Restorasyon aşamasından sonra kapatılmış olan orijinal giriş yeniden açılarak kullanılmaya başlanmıştır. Tromplar üzerine oturan bir kubbe ile örtülü olan soyunmalık kısmının batı kısmı farklı bir uygulama ile genişletilmiştir. Soyunmalık kısmının batı duvarı genişliğinde olan bu ek, iki silindirik sütun üzerine oturan üç kemerle soyunma kısmına bağlanmakta olduğu ifade edilmiştir. İki sütun arasında kalan kısmın doğu bölümünün kubbe ile batı bölümünün de tonozla örtülü olduğu dile getirilmiştir. Sütunlarla duvarlar arasında kalan kısımların birer yarım manastır tonozla örtülü olduğu belirtilmiştir. Zemini taş döşeli olan soyunmalık kısmının ortasında bir havuza yer verilmiştir.

Hamamın soyunmalık kısmının güneyinde bulunan bir kapı ile ılıklığa geçilmektedir. En çok onarım görmüş olan ılıklığın üzeri günümüzde iki küçük kubbe ile örtülü olduğu bilinmektedir. Batıda yer alan tek kubbeli kısım ve doğuda yer alan iki kubbeli kısmın sonraki dönemlerde ılıklık mekânından ayrılmış olduğu ve sıcaklık kısmına dâhil edilmiş olduğu dile getirilmiştir. Günümüzde sivri kemer tonozlu dar uzun koridorub tuvalet olarak kullanıldığı belirtilmiştir. Dikdörtgen plana sahip sıcaklık kısmı kare profilli iki adet sütun üzerine oturtulan kemerlerle birbirinden ayrılan ve tromplar üzerine oturan eşit iki büyük kubbe ile örtülüdür. Ilıklık bölümünden eklenen yalnız başına yıkanmaya mahsus sıcak bölmelerinin yanı sıra sonradan sıcaklığın güneydoğu köşesine bir sıcak bölme daha ilave edilmiştir. Hamama ismini veren çifte göbekler iki büyük kubbenin altında sekizgen yapılmıştır. Sekizgen kasnak üzerine oturan soyunmalık ve sıcaklık kubbeleri dışa yansıtıldığı belirtilmiştir. Kubbelerin üç köşesinde ışıklandırma deliklerinin açıldığı söylenmiştir. Sıcaklığın güney kesiminde külhan ve su deposuna yer verilmiştir. Hamamda malzeme olarak beden duvarlarında moloz taş ve kesme taş, örtü sisteminde tuğla kullanılmıştır.

Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 13. 11. 1976 tarihinde korunması gereken kültür varlığı olarak kayıt altına alındığı belirtilmiştir. Yapı, 2007 yılında Erzurum Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün mülkiyetinde ve denetiminde olan hamam günümüzde kullanılmaktadır. Ilıklık, hamamın en fazla restore edilmiş kısmıdır. İlk yapıda beş kubbe ile örtülü olduğu tahmin edilen yapıda, günümüzde bu kubbelerden sadece ikisi ılıklığa dâhildir. En batıdaki kubbeli hacim diğerlerinden bir duvarla ayrılmış ve bir kapı ile sıcaklığa ilave edilmiştir. Doğudaki iki kubbe de aynı işlemle sıcaklığa dâhil edilmişken sonradan aradaki kapı, hamamın sıcaklığını azalttığı düşünüldüğünden kapatılmıştır. Kapatılan bu hacimle soğukluk duvarı arasında, bugün tuvalet olarak kullanılan sivri kemer tonozlu dar ve uzun bir hacim eklenmiştir.