Hemşin, Rize ilinin (merkez hariç) 11 ilçesinden biri olup, bölgenin en eski yerleşim birimlerindendir. 176 kilometrekarelik yüzölçümüyle Ceğalver Tepesi’nin eteğine kurulmuştur. Doğusunda Çamlıhemşin, kuzeyinde Pazar, batısında Çayeli, güneyinde ise Kito Yaylası ve Kaçkar Dağları ile çevrilidir.

Günümüzde Hemşin ilçesi; Bahar, Mutlu, Ortaköy (Zuğa) ve Yeniköy olmak üzere dört mahalle ile Akyamaç, Bilen (Tepan), Çamlıtepe, Hilalköy, Kantarlı, Leventköy, Nurluca ve Yaltkaya olmak üzere sekiz köyden oluşmaktadır. 2018 yılı nüfus sayımına göre ilçenin toplam nüfusu 2.817 kişi olup, bu nüfusun 1.261’i köylerde ikamet etmektedir.

Coğrafyanın geçmişi çok eskiye dayanmaktadır. Osmanlı dönemi öncesine ait doğrudan bir belge ve kayıt olmamakla birlikte, bölgenin mitolojik dönemde Dambur adıyla anıldığı ve merkezinin şimdiki Hala Köyü civarı olduğu bilinmektedir. Bu döneme ait bilgiler, seyyah ve papazlardan edinilen kaynaklara dayansa da oldukça çelişkilidir. Bazı kroniklerde, MS 620 yılında Amad-Uni (Hamedan) kavminin Hamam Bey önderliğinde bu bölgeye göç ettiklerine dair bilgiler yer almaktadır.

Bölgeye yerleşen Kıpçak ve Kuman Türkleri, 1400’lü yılların ortalarına kadar güneyde yaşayan Ermenilerle olan sıkı ilişkileri nedeniyle Hiristiyanlığı benimsemiştir. Trabzon Rum İmparatorluğu döneminde, güneydoğusunda  hâkim olan Akkoyunlu Türkmenleri ile ticari ve kültürel ilişkileri sayesinde zamanla Müslümanlaşmaya başlamışlardır.Osmanlıların 1461 yılında Trabzon Rum İmparatorluğu’nu fethetmesiyle birlikte Hemşin’in, Osmanlı’ya yılda 20000 akçe ile 100000 akçe gelir sağlayan topraklara verilen ünvanla  bir zeamet olduğu ve başına bir zaim atandığı bilinmektedir. 1518 yılında ise bölge, yılda 100000 akçeden fazla geliri ile Trabzon sancak beyine "has" statüsünde tahsis edilmiştir. 1550’li yıllarda Batum sancağına, 1600’lü yıllarda ise Gönye Livası’na bağlı olduğu kaydedilmiştir. 1700’lü yıllarda bölgenin idaresi, aileleri yöneten ağalar tarafından sağlanmıştır. 1800’lü yıllarda ise yaklaşık 6.000 kişilik nüfusuyla bir dönem Pazar’a (Atina) bağlı bir nahiye, bir dönem de kaza statüsü kazanmıştır. 1900’lü yıllarda Pazar ilçesine bağlı bir bucak iken, 1990 yılından itibaren ilçe konumundadır.

Hemşin, dağlık ve eğimli coğrafyası ve çay tarımıyla ön plana çıksa da; ilçede mısır, fasulye, karalahana ve patates de yetiştirilmektedir. Bölgede organik çay tarımına geçilmiş olup ‘Hemşin Organik Çayı’ adıyla tüm Türkiye’de tercih edilen bir çaydır. Bölgenin çok dağınık yerleşim yapısı nedeniyle ekonomik ölçekte hayvancılık yapılmasa da, aile işletmeleri düzeyinde büyükbaş hayvancılık faaliyetleri mevcuttur. Zengin florası sayesinde bölgede arıcılık, önemli bir zirai faaliyettir. Bölgede çok sayıda fenni ve kara kovan bulunmakta; Hemşin balları, uluslararası gıda fuarlarında birincilikler kazanmaktadır.

Hemşin, doğal güzelliklerinin yanı sıra sahip olduğu mimari eserleriyle de dikkat çeker. İlçedeki birçok konak, mimari açıdan literatüre girecek kadar özel ve değerlidir. Ayrıca Bilen Köyü camiî, ülkemizdeki nadide ahşap camilerden biridir. Bunun yanında, ilçe merkezinde yer alan hidroelektrik santral göleti ve çevresindeki rekreasyon alanları ile Akyamaç Şelalesi, ilçenin önemli turistik varlıkları arasında yer alır.

Köklü tarihi geçmişiyle Hemşin, folklorik açıdan da zengin bir kültüre sahiptir. 2021 yılında coğrafi işaret belgesi alan "Hemşin Çorabı", yöreye özgü geleneksel kıyafetin bir parçası olup desen zenginliği ile öne çıkmaktadır. Kadınların başlarına bağladığı "Hemşin Puşusu" da bu kıyafetin karakteristik bir unsurudur. Bölgenin kıyıya yakın kesimlerinde, özellikle Lazların yaşadığı ve "Lazlık" olarak adlandırılan bölümler haricinde, "Hemşin Tulumu" ve "Hemşin Horonu" gibi halk oyunları kültürel yaşamın ayrılmaz parçalarıdır. Lazlık bölgelerinde ise az da olsa kemençe kullanımı da görülmektedir.

Hemşin, dağlık ve eğimli coğrafyası ve çay tarımıyla ön plana çıksa da; ilçede mısır, fasulye, karalahana ve patates de yetiştirilmektedir. Bölgenin çok dağınık yerleşim yapısı nedeniyle ekonomik ölçekte hayvancılık yapılmasa da, aile işletmeleri düzeyinde büyükbaş hayvancılık faaliyetleri mevcuttur. Zengin florası sayesinde bölgede arıcılık, önemli bir zirai faaliyettir. Bölgede çok sayıda fenni ve kara kovan bulunmakta; Hemşin balları, uluslararası gıda fuarlarında birincilikler kazanmaktadır.

Hemşin, doğal güzelliklerinin yanı sıra sahip olduğu mimari eserleriyle de dikkat çeker. İlçedeki birçok konak, mimari açıdan literatüre girecek kadar özel ve değerlidir. Ayrıca Bilen Köyü camiî, ülkemizdeki nadide ahşap camilerden biridir. Bunun yanında, ilçe merkezinde yer alan hidroelektrik santral göleti ve çevresindeki rekreasyon alanları ile Akyamaç Şelalesi, ilçenin önemli turistik varlıkları arasında yer alır.

Köklü tarihi geçmişiyle Hemşin, folklorik açıdan da zengin bir kültüre sahiptir. 2021 yılında coğrafi işaret belgesi alan "Hemşin Çorabı", yöreye özgü geleneksel kıyafetin bir parçası olup desen zenginliği ile öne çıkmaktadır. Kadınların başlarına bağladığı "Hemşin Puşusu" da bu kıyafetin karakteristik bir unsurudur. Bölgenin kıyıya yakın kesimlerinde, özellikle Lazların yaşadığı ve "Lazlık" olarak adlandırılan bölümler haricinde, "Hemşin Tulumu" ve "Hemşin Horonu" gibi halk oyunları kültürel yaşamın ayrılmaz parçalarıdır. Lazlık bölgelerinde ise az da olsa kemençe kullanımı da görülmektedir.

İlçe merkezine Pazar ilçesinden Hemşin dere vadisi boyunca devam eden 18 km lik karayolu ile ulaşılmaktadır. İlçenin 2022 yılında açılan Artvin-Rize havalimanına mesafesi 22 km dir. Bu havalimanı, Çayeli’nden Hemşin’e yapılan yeşil yol, devam eden Hemşin-Çamlıhemşin tüneli  ve gerek özel sektör, gerekse devlet eliyle ilçeye yapılan yatırımlar sayesinde bölgenin turistik önemi gittikçe artmıştır. İlçe merkezindeki kentsel dönüşüm çalışmaları ile yepyeni bir görünüm kazanan Hemşin, gelecekte Rize bölgesinin en çok turist ağırlayacak destinasyonu olmaya adaydır.

Ancak ilçede henüz yeterince turistik yatak kapasitesi mevcut değildir. Hemşin vadisi boyunca konumlandırılmış, küçük aile işletmeleri niteliğindeki, bungalovlarda konaklama yapmak mümkündür. İlçe merkezinde yer alan Aksu lokantası, pehtisi ( kelle-paça çorbası), karalahana yemekleri, kavurması, kurufasülye-pilavı, sütlaç ve kadayıfı ile uzun yıllardır hizmet vermektedir. Hemşin yolundaki Taşköprü kafe ile Üskürt yolundaki Şelale kafe kahvaltısı ve mıhlaması ile öne çıkarken, Zuğa’daki Bodollu Ananın yeri bölgede yer alan alabalık çiftliklerinden temin edilen balıkları ile hizmet vermektedir.