Hacı Bektaş Veli Müzesi, Nevşehir’in Hacıbektaş ilçesinde yer alan, hem tarihi hem de kültürel açıdan Türkiye’nin önemli yapılarından biridir. 1208-1337 yılları arasında yaşadığı bilinen büyük Türk düşünürü Hacı Bektaş Veli, Horasan’da Ahmet Yesevi Hoca’nın ocağında yetiştikten sonra Anadolu’ya göç etmiştir. Burada eski adı Sulucakarahöyük olan bugünkü ismiyle Hacıbektaş’a gelmiştir. Buraya geldiğinde Hacı Bektaş Veli kendisi için Kızılca Halvet’te (Çilehane) dergahını kurmuştur. Kızılca Halvet başta Hacı Bektaş Veli’nin hoşgörü, eşitlik ile insancıl düşüncelerini temsil ederek Anadolu’da kabul görmüş ve Bektaşiliğin merkezi haline gelmiştir. 1925 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 677 sayılı kanunuyla çıkan tüm tekke ve zaviyelerin kapatılması kararıyla kapatılmıştır. Kapalı olduğu sürede Milli Eğitim Bakanlığı’nın görevlendirdiği bir heyet tarafından dergâhtaki eserler incelenerek Ankara Etnografya Müzesi’ne sevk edilmiş ve burada sergilenmeye başlanmıştır. Dergah, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 1957-1964 tarihleri arasında aslına uygun şekilde restore edilmiştir. Restorasyon işlemlerinin ardından Dergah, 1964 yılında Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı bir müze olarak ziyaretçilerine açılmış ve dergaha ait eserleri iade alarak sergilemeye başlamıştır. 

Müze, geleneksel Anadolu tekke ve dergahların mimari yapısını yansıtan üç ana bölümden (avludan) oluşmaktadır. Güney yönündeki Nadar avlusuna, çatal kapıdan giriş yapılmaktadır. Bu kısımda Ziyaretçilerin ve yolcuların ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla kurulan Üçler Çeşmesi, At Evi, Mihman Evi gibi alanlar yer alır. İkinci kısımda yer alan dergah avlusu, meydan avlusu olarak da düşünülür. Bu avluda Aslanlı Çeşme, Ekmek Evi, Aş Evi, Tekke Cami, Kiler Evi, Meydan Evi, Mihman Evi, Dedebaba Köşkü ve büyük bir havuz bulunur. Bu alandaki Aslanlı Çeşme müzenin en dikkat çekici kısımlarından biridir. Çeşme, Bektaşilerin zemzemi olarak anılır. Son kısımda ise, Altılar Kapısı’ndan geçilerek ulaşılan Dergah Avlusu’dur. Bu alanda Balım Sultan Türbesi, Pir Evi ve buraya bağlı olarak Hacı Bektaş Veli Türbesi, Kırklar Meydanı ve Kızılca Halvet, diğer dede ve babalara ait mezarlar bulunmaktadır. 

Hacı Bektaş Veli Müzesi, günümüzde Türkiye'de inanç ve kültür turizmi kapsamında en çok ziyaret edilen müzelerden biridir. Müzede yapılan dijitalleşme çalışmaları, interaktif panolar, çok dilli bilgi sistemleri ve rehberlik hizmetleri ile Bektaşilik geleneğini müze deneyimi yaşatılmaya çalışılmaktadır.