Gastronomi Eğitimi ve Öğretimi
Gastronomi Eğitim-Öğretim Gastronomi ve Mutfak Sanatları
-
2019
Eğitimli personele gereksinim duyulmasından dolayı gerekli bilgi ve beceriye sahip işgücünün yetiştirilmesi gastronomi eğitimi ile mümkündür. Çıraklık eğitimi, gastronomi eğitiminin temellerini oluşturmaktadır. Dünyada aşçılık ile ilgili eğitimler 1784 yılında İngiltere’de başladı. Daha sonra 1820 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde, 1882 yılında Londra’da açılan National Institute of Cookery, 1883 yılında Paris’te L’Ècole Professionnelle de Cuisine et des Sciences Alimentaires, 1891 yılında Fransa’da, 1895 yılında Paris’te Le Cordon Bleu, 1922 yılında Cornell Üniversitesinde ve 1946 yılında Amerika’da Connecticut Restoran Enstitüsü ile gastronomi eğitiminin temelleri oluşturulmaya devam edildi. Türkiye’de mutfak eğitiminin temeli usta-çırak ilişkisi ile başlamış, 1960’lı yıllara değin devam etti.
Daha sonra 1961 yılında aşçılık eğitimi, Ankara Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi’nde verildi. 1967 yılında Turizm Eğitim Merkezleri (TUREM) kursları açıldı. Turizm Eğitim Merkezleri kurslarında; önbüro, servis, kat hizmetleri ve yiyecek üretimi ile ilgili eğitimler verildi. 1985 yılında Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak Mengen Aşçılık Meslek Lisesi açıldı. 2017 yılında Milli Eğitim Bakanlığı, meslek liselerini (Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi vb.), Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi çatısı altında birleştirdi. Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri ile Çok Programlı Anadolu liseleri bünyesinde verilen gastronomi eğitimi, yiyecek içecek hizmetleri alanı altında verilmekte, kendi içerisinde mutfak, pastacılık, servis, gıda işleme, host ve hosteslik, bar gibi farklı alanlara ayrılmaktadır.
1997 yılında Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde önlisans düzeyinde aşçılık programı açıldı. 2001 yılında Afyon Kocatepe Üniversitesi, 2002 yılında Anadolu Üniversitesi ve 2003 yılında Gaziantep Üniversitesi Aşçılık programlarını açtı. 2006 yılında Vakıf üniversitesi olarak ilk kez Kapadokya Meslek Yüksekokulu Aşçılık Programı açtı. 2015 yılında ise ilk kez Akdeniz Üniversitesi’nde sadece gastronomi eğitiminin verildiği mutfak sanatları meslek yüksekokulu açıldı. İlk gastronomi programı 2003 yılında Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde açıldı. 2008 yılında İzmir Ekonomi Üniversitesi ve 2009 yılında Okan Üniversitesi’nde gastronomi programları açıldı. Gastronomi programı lisans düzeyinde 2010 yılında ilk olarak devlet üniversitelerinde Nevşehir Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi’nde açıldı.
Gastronomi programları turizm, sanat-tasarım, güzel sanatlar fakülteleri ve yüksekokulların bünyesinde açılmaya devam etmektedir. Önemli eksiklikler (atölye, donanım, malzeme ve öğretim elemanı) bulunmasına rağmen gastronomi programları açılmakta, kontenjan sayıları ve talep artmaktadır. Artan bu taleple birlikte özel mutfak okulları ve kurslarının sayıları giderek artmaktadır. Uygulama ağırlıklı olan gastronomi eğitiminde, teknoloji ve ekipmanlarla uyumlu atölyelerde, alanında uzman, tecrübeli, mesleki bilgi ve sektör deneyimi olan öğretim elemanlarıyla eğitim verilmesi, öğrencilerin mesleki yeterliliği özellikle nitelikli gastronomi eğitimi için oldukça önemlidir.