Ekorekreasyonist

Kavram Rekreasyon

Rekreasyonistlerin doğayla bütünleşmek veya doğa içinde mutluluğu aramak ya da doğada gerçekleştirdiği etkinlikler ile belirli bir bilinç durumunda olmaları gözlenir. Ekorekreasyonist kavramının bütün rekreasyonel faaliyetler için çevre duyarlılık çağrışımı yapması beklenir. Ancak bu kavramın daha çok ve yaygın olarak doğa temelli aktivitelere katılan kişiler için kullanılması söz konusudur. Rekreasyonel kaynaklara ekolojik ilkeler açısından yaklaşılması doğal kaynakların korunması ve rekreasyonel kaynakların ekolojik politikalara uygun kullanılması veya yapılandırılması hem bugün hem de gelecek açısından büyük önem taşır. Bu sorumluluk bir taraftan doğal ortamları kullanarak boş zamanlarını değerlendirmek isteyen ekorekreasyonistlerde iken, diğer taraftan rekreasyonel hizmetleri sunan çeşitli kurum ve kuruluşlardadır.

Ekorekreasyonistlerin ve büyük bir kısmı ile ekoturistlerde olduğu gibi diğer boş zaman tüketicilerine göre daha çevreci'dirler. İnsan sevdiği şeyleri korur yaklaşımına uygun olarak, bu iki grup katılımcılarının da çok temel ortak noktaları doğayla bütünleşmek, doğal yaşamı keşfetmek ve doğayla mutlu olmak anlayışlarıdır. Bu durumda doğayı severek, doğa kaynaklı aktiviteler içinde olmak isteyen bu tür katılımcılar aynı zamanda doğayı korumayı, ona karşı sorumlu ve farkındalıklı davranmayı daima ön planda tutarlar. Doğal kaynakların rekreasyonel veya turizm amaçlı kullanımlarında çevresel olumsuzlukların ortaya çıkmasındaki esas sorunun kaynağını bazı organizatörler, tur operatörleri, rekreasyon liderleri, yerel halk gibi unsurlar oluşturmaktadır. Yani sorun, ağırlıklı olarak boş zaman hizmet ve organizasyon arzı yapan bu unsurların ekonomik kaygılarla çevre duyarlılığını göz ardı etmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu kesimin, çevre değerlerini, çoğu zaman ekonomik kaygılarla istismar etme niyetlerine, zaman zaman ekoturizmde olduğu gibi ekoloji, çevre ve ekosistem gibi kavramları paravan yaparak kullanma yollarına gitmekte oldukları ve tabi doğal yaşamın da canına okudukları(!) söylenebilir.

Ekorekreasyonistlerde olması gereken bazı özellik ve davranışlar ile bazı temel ilkeler şu şekilde sıralanabilir: Ekorekreasyonist çevre dostudur, doğa merkezci (ekosentrik) bir çevre yaklaşımını benimser. Ekorekreasyonist, doğal alanlar ve yaban hayatının asıl sahiplerinin, o bölgenin flora ve faunası olduğunun bilincindedir. Ekorekreasyonist, kullandığı doğal alanlarda geçici ve misafir olduğunun farkındadır ve ona göre davranması gerektiğini bilir. Ekorekreasyonist, atıklarını doğada bırakmaz. Tüketimi sınırlıdır. Doğal ürünlerin tüketimine dikkat eder. Ekotüketici veya yeşil tüketicidir. Ekorekreasyonist doğayı tüketmeden kullanır. Doğal alanlara müdahale etmeyi düşünmez. Varsa patika yolları kullanır. Gereksiz ise, bir taşı bile yerinden oynatmaz, yerini değiştirmez. Motorlu araç ve teknoloji kullanımı sınırlıdır. Ekorekreasyonist ekosistemler ve işleyişleri ile ilgili detaylı bilgi sahibidir. Bildiklerini ve deneyimlerini çevresiyle paylaşır. Çevreyle ilgili kuruluşlara ilgi gösterir. Bu kuruluşlar veya topluluklar içinde aktif görev üstlenmekten kaçınmazlar. Ekorekreasyonist, rekreasyonel aktivitelerinde, doğanın bozulmadan, değiştirilmeden, sorumluluk taşıyarak ve yüksek bir farkındalıkla yapılmasını temel ve öncelikli bir politika olarak benimser.

Ekorekreasyonistin doğadaki ekolojik ayak izi olabildiğince küçüktür. Ekorekreasyonist, hizmet aldığı işletme veya kişilerin doğayla olan ilişkisine dikkat eder. Gerekirse olumlu uyarılarda bulunurlar. Ekorekreasyonist çevreyle ilgili tutum ve davranışlarını tüm yaşamına aktaracak kadar içselleştirebilirler. Ekorekreasyonistler, çevreyle ilgili kabul edilmiş ve kendilerine özgü olan etik değerlere sahiptirler. Son olarak ekorekreasyonistler, ekorekreasyon liderleri, uzmanları ve bu tür programların organizatörlerinden; faaliyetlerini bir taraftan ekorekreasyonel politikalar çerçevesinde gerçekleştirmeleri beklenirken, diğer yandan temiz hava, su ve toprağı korumak, aşırı nüfus artışı, plansız sanayileşme, düzensiz kentleşmenin ortaya çıkardığı yerel, bölgesel, ulusal veya küresel çevre sorunlarına karşı duyarlı ve bilinçli davranmak, vahşi yaşam alanlarını ve yaban hayatını korumak ve geliştirmek, hayvan türlerini insan kıyımına karşı savunmak gibi sorumluluklar alması beklenir.

Referanslar

Karaküçük, S. ve Akgül, B. M. (2016). Ekorekreasyon: Rekreasyon ve Çevre. Ankara: Gazi Kitabevi.