Dokuz Eylül Sergi ve Panayırı

Etkinlik Fuar Panayır

(İzmir, 1927 - 1935)

Hem Türkiye’nin iktisadi gelişmesine katkı sağlayan hem de 1936 yılından beri düzenlenen İzmir Enternasyonal Fuarı’nın temelini oluşturan bir etkinliktir. Dokuz Eylül Sergi ve Panayırı, 17. 02. 1923 tarihinde gerçekleşen Birinci İzmir İktisat Kongresi ile birlikte Atatürk’ün direktifi doğrultusunda “Numune Meşheri” ismi ile açıldı. İzmir tüccarlarından Şerif Remzi Reyent’in incir–üzüm işletme yerinde açılan bu sergide, Türkiye’de üretilen ürünler sergilendi. Numune Meşheri isimli bu sergi daha sonra 4-25. 09. 1927 tarihinde Dokuz Eylül Yerli Malları Sergisi olarak Mithat Paşa Sanat Okulu’nda açıldı. Sergiye 338 yerli ve yabancı kuruluş katıldı, 226 resmi ve özel milli kuruluşun yanında, dokuz dost ülkenin 72 kuruluşu mallarını sergiledi. Sergiyi toplam 80.774 kişi gezmiştir. 4-21. 09. 1928 tarihinde ikincisi gerçekleştirilen sergiye 55’i yabancı, 360 yerli olmak üzere toplam 415 kuruluş katıldı, sergi 100 bin’den fazla ziyaretçi tarafından gezildi. Dokuz Eylül Sergisi, 1929 yılında başlayan ekonomik buhran nedeniyle 1932 yılına kadar gerçekleştirilmedi. 1932 yılında Mithat Paşa Sanat Okulu’nda düzenlendi ve 1933 yılında ismi değiştirilerek Dokuz Eylül Panayırı adını aldı. 1933 yılında düzenlenen Dokuz Eylül Panayırı bugünkü Kültürpark’ın yakınına taşındı. Bu gelişme Dokuz Eylül Sergisi ile temelleri atılan İzmir Enternasyonal Fuarı’nın ortaya çıkışı açısından da önem taşımaktadır. Dokuz Eylül Panayırı’na 25 yabancı firma ile 150 yerli kuruluş katıldı. Panayır 21 gün sürmüş ve 350 bin kişi tarafından görüldü. Panayır, Uluslararası Dokuz Eylül Panayırı ismiyle 26. 08.-15. 09. 1934 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Bugünkü Swiss Otel’in (eski Büyük Efes Oteli) bulunduğu 80 bin metrekarelik alanda gerçekleşen bu ilk uluslararası fuara Irak, Sovyet Rusya ve İngiltere olmak üzere üç yabancı ülke katıldı. Uluslararası Dokuz Eylül Panayırı 1935 yılında 135 bin metrekarelik bir alanda 22. 08.-11. 09. 1935 tarihleri arasında gerçekleştirildi ve pek çok yerli kuruluş ve yabancı ülke panayıra katıldı. Bu sergilerin ardından bugünkü yerinde hala varlığını koruyan Kültürpark yapıldı ve 1936 yılında İzmir Enternasyonal Fuarı’nın ilki gerçekleştirildi.

Yararlanılan Kaynaklar

Polat, E. (2008). Uluslararası İzmir Fuarı’nın Kuruluşu ve İlk Sergiler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü; İzmir Ticaret Odası (2012). Fuarların Tarihsel Gelişimi ve İzmir’in Türkiye Fuarcılığındaki Rolü, http://www.izto.org.tr/, (Erişim tarihi: 28.07.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Polat, E. (2008). Uluslararası İzmir Fuarı’nın Kuruluşu ve İlk Sergiler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.