Çankırı Kalesi ve Emir Karatekin Bey Türbesi
Doğal ve Kültürel Miras Türbe
-
2019
Çankırı, İç Anadolu’nun kuzeyinde Ankara, Kırıkkale, Çorum, Kastamonu, Karabük, Bolu ile çevrelenen ilin aynı adı taşıyan merkezidir. Adını bugün ovaya yayılan şehrin sırtını yasladığı Karatekin Tepesi’ndeki Antik Çağ’da yapıldığı bilinen Gangra Kalesi’nin isminden alan Çankırı, Arap kaynaklarında Hancere diye anılırken Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Kengırı, Kangırı olarak isimlendirilmiştir, halk arasında Çangırı veya Çengiri şeklinde seslenilmiştir. Çankırı Kalesi, şehrin kuzeyinde küçük bir tepe üzerindedir. Surları moloz taş ve tuğla karışımı ile inşa edilmiştir. Geçmişte yerleşim yeri olarak da kullanılan Çankırı Kalesi’nden günümüze birkaç sur kalıntısı ulaşmıştır. Geçmiş yıllarda çevre düzenlemesi yapılarak ağaçlandırılan kale, halkın rağbet ettiği bir mesire yeri ve aynı zamanda ziyaretgâhtır.
Çankırı’nın tamamına hakim bir tepe üzerinde yer alan Çankırı Kalesi’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da katkılarıyla Çankırı Belediyesi’nce çevre düzenlemesi yapılarak ziyaretçilerin sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak alanlar oluşturulmuştur. Araç ile çıkılabilen Kale’de oturma yerleri, perguleler (ahşap oturma birimi), elektrik, su, mescit, otopark umumi tuvalet mevcuttur.
Çankırı’nın yanı sıra Kastamonu ve Sinop’un da fatihi olan Selçuklu Komutanı Karatekin Bey’e ait türbenin Çankırı Kalesi’nde bulunması, Kale’nin önemini bir kat daha artırmaktadır.
Yalın bir yapı olan ve Danişmetliler dönemine ait olduğu düşünülen türbede Karatekin Bey ile birlikte eşi Meryem Hatun ve iki çocuğu yatmaktadır. Yapının üzeri kiremit kaplı kırma ahşap çatı ile örtülü binanın sıvalı ve petrol yeşiline boyalı duvar yüzeyleri, çok yakın zamanın izlerini taşımaktadır. Etrafı beton bir kaldırımla çevrelenen türbenin duvarları, zeminden yaklaşık 1,50 metre yüksekliğinde, taş gibi derzlenmiş beton bir kılıf içindedir. Çankırı ve Sinop fatihi Emir Karatekin’in haçlı seferleri sırasındaki ölümü, onun, fethettiği Çankırı Kalesi’ne gömülmesi, türbesinin inşası, geçen zamanla destanlaşan adı ve Anadolu’yu fetheden ruhun Emir Karatekin Türbesi’ni adeta dini bir ziyaretgaha dönüştürmüştür.
Referanslar
Çakmakoğlu Kuru, A. (2007). Çankırı Fatih’in Emir Karatekin’in Türbesi, Bilig, 43: 63-84; http://www.cankiri.gov.tr/cankiri-kalesi-ve-emir-karatekin-bey-turbesi, (Erişim tarihi: 22.10.2019); Tuna, F. (2010). Çankırı’nın Coğrafi Özelliklerinin Şehirsel Gelişim Potansiyeli Yönünden Değerlendirilmesi, Marmara Coğrafya Dergisi, 21: 219-239; Yiğit, İ. (2019). Çankırı Şehrinin Mekânsal Gelişimi, lnternational Journal of Geography and Geography Education, 39: 203-220.