Çanakkale Mutfağı, tarih boyunca birçok uygarlığın etkisi altında şekillenmiş olup, Troya’dan Osmanlı İmparatorluğu’na ve günümüze kadar süregelen mutfak geleneklerini içinde barındırmaktadır. Bölgenin konumu, göç yolları üzerindeki stratejik noktası ve tarımsal çeşitliliği, yemek kültürünün zenginleşmesine katkı sağlamıştır.

Bölgenin mutfağında zeytin ve zeytinyağı, temel bileşenler olarak öne çıkmaktadır. Özellikle zeytinyağlı sebze yemekleri, Çanakkale'nin mutfak kimliğinde önemli bir yer tutmaktadır. Kabak çiçeği dolması, börülce salatası ve zeytinyağlı enginar, bölgenin özgün lezzetleri arasında sayılabilir. Ayrıca, Ezine Peyniri, kendine has aroması ve dokusuyla Çanakkale’nin coğrafi işaretli ürünleri arasına girmiştir.

Deniz ürünleri, bölgenin gastronomik mirasında belirleyici bir rol oynamaktadır. Çanakkale Boğazı ve çevresindeki sularda avlanan sardalya, lüfer ve palamut gibi balık türleri, yöresel mutfakta sıkça yer bulur. Özellikle Sardalya Buğulama ve Sardalya Dolması, bölgeye özgü balık yemekleri arasında öne çıkmaktadır. Gelibolu’da balık ekmek geleneği ise hem yerel halkın hem de turistlerin ilgi gösterdiği sokak lezzetlerinden biridir.

Çanakkale Mutfağı, et yemekleri açısından da zengin bir repertuara sahiptir. Örneğin Tumbi, kıyma ve pirinçle hazırlanan iç harcın sebzelerle birleşmesiyle oluşan geleneksel bir et yemeği iken; Oğlak Tandır, özellikle kırsal kesimlerde ve özel günlerde yapılan bir diğer önemli lezzettir. Osmanlı mutfağından günümüze taşınan Peynir Helvası ise, bölgeye ait, düğün, bayram ve özel kutlamalarda sunulan geleneksel bir tatlıdır.

Bölgedeki mutfak kültürü, yalnızca yerel unsurlarla sınırlı kalmamış, tarih boyunca farklı kültürel etkileşimler sonucu zenginleşmiştir. Özellikle Girit ve Balkan göçmenlerinin getirdiği yemek kültürü, Çanakkale mutfağında kendini göstermektedir. Bu etkileşimler, tarhana çorbası, keşkek ve bulgur bazlı yemeklerde belirginleşmektedir. Ayrıca, Troya kültüründen miras kalan mutfak gelenekleri, akademik çalışmalarla gün yüzüne çıkarılmaktadır.

Sonuç olarak, Çanakkale mutfağı, tarihî geçmişi, coğrafi avantajları ve kültürel çeşitliliğiyle Anadolu’nun en önemli gastronomi merkezlerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Bölgeye özgü malzemelerle hazırlanan yemekler, yalnızca yerel halk değil, aynı zamanda gastronomi turizmi açısından da ilgi görmekte ve önem taşımaktadır. Bu bakımdan Çanakkale mutfağı, geçmişin izlerini taşıyan otantik lezzetleriyle sürdürülebilir bir mutfak mirasına sahip olarak değerlendirilebilir.