Türkiye’nin en büyük höyüklerinden olan Arslantepe ismini, Geç Hitit dönemi eserlerinin izlerini taşıyan taştan yapılan iki aslan heykelinden aldığı varsayılmaktadır.

Arslantepe, MÖ 5000’li yıllardan MS XI. yüzyıla kadar birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Arslantepe yerleşkesi bulunduğu coğrafi konum ve sahip olduğu verimli topraklardan dolayı MS 100 yıllarına kadar uygarlıkların ana yerleşkesi olarak varlığını sürdürmüştür. Tarihteki kayıtlara göre Arslantepe, MS V. ve VI. yüzyıllarda Anadolu’da uzun süre hüküm süren Roma döneminde köy olarak kullanılmiş ve en son Bizans dönemine ev sahipliği yaparak nekropol (mezarlık) olarak yerleşimini tamamlamıştır.

Arslantepe’ye yapılan kazılarda altı yerleşme ve kültür tabakasına rastlanılmıştır. Bu kültür tabakaları sırasıyla İslami döneme ait kalıntılar, Roma-Bizans dönemi, Demir Çağı’nın ikinci yarısı, Geç Hitit dönemi, Hitit İmparatorluğu dönemi, Tunç Çağı ve son tabakada ise Geç Kalkolitik dönemine ait buluntulardan oluşmaktadır. Ayrıca kazılarda Geç Uruk döneminde Büyük Mezopotamya’nın tüm bölgelerini birbirine bağlayan bölgelerarası ilişkilerin Arslantepe örenyeri bölgesinde gerçekleştiği belirlenmiştir.

1930 yılında Fransızlar tarafından yapılan kazılarda taş üzerine yapılan kabartmalar, giriş kapısı yanında iki arslan heykeli, dekore edilen avlu, saray kalıntıları ve kral heykeli eserleri bulunmuştur. Bu önemli yapıtlar 1930 yılında Malatya’da müze olmadığı için Ankara’da bulunan Anadolu Medeniyetler Müzesi’ne götürülmüştür. Yapılan kazılar sonucunda en önemli eserler MÖ 3000- 3300 yıllarına ait kerpiç bir saray, MÖ 3500-3600’lere ait tapınak ve 2000’den fazla mühür ve metal eserlerdir. Bu önemli eserler Arslantepe’nin ariktokrasinin doğduğu resmi, kültürel ve dini bir merkez olduğunu ve ilk devlet sisteminin ortaya çıktığı bir alan olduğunu göstermektedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2014 yılında Arslantepe’yi UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne aday olarak göstermiştir. Günümüzde Arslantepe kazıları İtalyan Kazı Heyeti tarafından sürdürülmektedir. Kazılarda ortaya çıkan eserler Malatya Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.