Bartın iline bağlı ve 2018 yılına göre nüfusu 14.776’dır. 120 kilometrekare alana yayılan Amasra’da Karadeniz iklimi hâkimdir. Orman örtüsü ile kaplı olan Amasra, körfez ve adalardan oluşmaktadır. Tarihte ilk olarak Sesamos şehri olarak anılan Amasra, kuruluş olarak MÖ VII. yüzyıla ulaşan bir geçmişe sahiptir.

Amazonlar, Gasgaslar ve Hitit uygarlıklarının ardından Amasra, Fenikeliler döneminde deniz ticaretinde önemli bir merkez oldu. Çeşitli milletlerin saldırılarına uğrayan şehir, denizciler tarafından ele geçirilince kısa zaman içerisinde bölgesinin ticaret merkezinde lider duruma geldi. Özellikle Amasra da yetişen kestane ve meşe palamudu başta olmak üzere orman ürünleri, Amasra’nın ticaret merkezi olmasında önemli rol oynadı. Daha sonra sırasıyla Lidya ve Pers uygarlıklarının hakimiyetinde kalan Amasra, Pers’li bir prenses olan Amastris tarafından ele geçirildi. Amasra’nın ismini de buradan alındığı ileri sürülmektedir. Amastris döneminde şehrin en güçlü olduğu ve ticari açıdan da önemli bir merkez olduğu kabul edilmektedir. Amasra’nın Osmanlılar tarafında fethedilmeden önce Pontus Krallığı, Roma İmparatorluğu ve Cenevizlilerin hâkimiyeti altında kaldığı anlaşılmaktadır. Doğal güzelliği ve çekicilikleriyle Osmanlı Sultanı 2. Mehmet’in iltifatlarına nail olan Amasra, batılı tüccar, gezgin ve bürokratlar tarafından övülerek taşıdığı değerlere atıfta bulunulmuştur.

Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren Amasra, ön plana çıksa da 1940 yılında başlayan turizm faaliyetleri neticesinde Türkiye’nin ilk turizm kasabası olma unvanına hak kazandı. Stresten uzaklaşmak isteyen ve büyük şehirlerde yaşayan insanların sakin ve doğal yapısını koruyan Amasra gibi destinasyonları tercih ettiği görülmektedir.

Tarihte Amasra hakkında söylenen sözlere bakıldığında; Plinius’un Zarif ve Güzel; Niketas Dünyanın Gözü; Cenovalılar Çiçekli Kale; Diojen Gölge Etme, Başka İhsan istemem diyen Bir Denge”ye, Türk Sanat Müziği sanatçısı Zeki Müren Küçük Kapri'ye benzeterek insan gözünde ve duygusunda oluşturduğu olumlu izlenimler ortaya çıkmaktadır.

Amasra da kültürel karakteristiğini yansıtan geleneksel Galla Pazarı düzenlenmektedir. Tel kırma işlemeciliği ve çekicilik gibi el sanatları korunmaktadır. Amasra, Roma, Bizans, Ceneviz ve Osmanlı dönemlerinden kale, kilise, Kuş Kayası Yol Anıtı, Bedesten, Kemerdere Köprüsü, Aya Yorgi Tepesi’ndeki oyma mağaralar, dalga kıranlar ve Amasra Müzesi, Cenova Armaları, Fatih Camii, Küçük Kilise, Kyros Kilisesi, Osmanlı Hamamı gibi kültürel miraslara sahiptir. Yeraltı galerileri ile Antik Tiyatro, Forum, Şeref Yolu, Hisarpeçe Su Galerisi, Direkli Kaya, İnziva Mağarası, Amastris Amforaları, Akropol, Nekropol ve Gürcüoluk Mağarası gibi arkeolojik ve kültürel varlıkların zengin olduğu tarihi ve turistik bir destinasyondur. Amasra ilçesinde 12 adet dereceleri farklı olmak üzere sit alanı ve 13 adet tescilli ahşap ve taş yapı bina bulunmaktadır.

“Çeşm-i Cihan Amasra” adını, MÖ III. Yüzyılda Amasra’yı yöneten Kraliçe Amastris’den almıştır. Zengin bir tarih sürecinden geçtikten sonra 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilerek Osmanlı İmparatorluğu'na dâhil edilmiştir. Fetihten önce Ceneviz yönetiminde kalan şehirden günümüze canlı bir ticari hayatı yansıtan pek çok sanat eseri ulaşmıştır. 1940’lı yıllardan beri ev pansiyonculuğu ve çadır kampçılığının öncü kenti ve ülkemizde turizmin başladığı nadir yerlerden biri olarak bilinen Amasra’da, bugün de kültür ve deniz turizmi faaliyetleri sürdürülmektedir. MÖ XII. yüzyılda Karyalıların kurduğu Amasra, tarih içinde İyonlar, Romalılar, Venedikler, Cenevizliler gibi birçok medeniyete yurt olmuştur. Amasra ya da tarihte bilinen ilk adıyla Sesamos, Amastris’ ten sonra M.Ö 70’de Romalıların hâkimiyetine girmiş ve Paflagonya eyaletinin merkezi olmuştur. 1940’lardan itibaren Amasra’da yeni bir canlılık meydana gelmiştir. Amasra’da Karadeniz kıyılarına özgü her mevsim yağışlı orta kuşak iklimi görülür. Yıllık sıcaklık farkları azdır. Yazları serin, kışları ılık geçer. Deniz suyu sıcaklığı yaz aylarında ortalama 20 derecedir. Yaz aylarında İstanbul ve Ankara’dan gelen ziyaretçilerin oluşturduğu ilk yerli turist kafileleri bu canlılığın temel nedenidir. 1950’li yıllarda Amasra artık adından söz ettiren bir sayfiye yeridir. 1987’de ilçe olmuş ve 1991 tarihinde ise Bartın’a bağlanmıştır. Son yıllarda otelciliğin yanında ev pansiyonculuğunda da artış görülmektedir. Amasra, Bartın ilinin en fazla turistik tesis ve yatak sayısına sahip ilçesi olup Bartın ilinde turizm işletme belgeli altı tesisten üçü (dört yıldızlı Northdoor, üç yıldızlı Diamond, iki yıldızlı Kirazlar Otel) Amasra’da bulunmaktadır. Ayrıca yaklaşık olarak da 300’e yakın pansiyon/ev pansiyonu özellikle yaz aylarında faaliyete geçmektedir.

Amasra’nın çoğunluğu tarihi ve doğal sit alanıdır. Gelenek ve görenekler bozulmadan devam etmektedir. Temmuz ayı boyunca kültür ve sanat günleri ve etkinlikleri düzenlenmektedir. Amasra’da turizm hareketlerini tüm yıla yaymak için doğa yürüyüşleri (dağ yürüyüşü) ve milli park turizmi ön plana çıkarılmaktadır. Kültür turizminde üç bin yıllık tarihi mirasın ön plana çıkarılması için kazı çalışmalarına ağırlık verilmektedir. Bunların yanında Amasra’nın kongre turizmine açılması da gündemdedir. 1990 ve 2000’li yıllardan itibaren Amasra’ya hafta sonları kültür turları ve okul turları sıklıkla gelmektedir. Ev pansiyonculuğu yatak kapasitesini artırmış, hizmet kalitesi iyileştirilmiştir. Geleneksel el sanatlarının sergilenip satıldığı “Çekiciler Çarşısı” ile ticari bir hayat oluşmuştur. Özellikle bayram ve hafta sonu tatillerinde ilçenin nüfusu üç-dört kat fazlalaşmaktadır. Amasra’nın doğal ve kültürel yapısının yanı sıra “Gönderilmemiş Mektuplar” adlı sinema filmi ile “Gülbeyaz, Hayat Bilgisi, Fikrimin İnce Gülü” gibi dizi filmlerin bu kentte çekilmesi ile Akademi Türkiye Şarkı Yarışmasında birinci olan Barış Akarsu’nun da Amasralı olması ilçenin tanıtımına önemli katkı sağlamıştır. Bölgeye gelen ziyaretçileri Amasra'ya çeken en önemli özellik, deniz ve doğal güzelliklerdir. Amasra, deniz-kum-güneş dışında eko turizm olanaklarına da sahiptir. Bartın ilinin en önemli turistik merkezi olan Amasra, kruvaziyer turizmi açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Amasra Limanı'na kruvaziyer gemilerinin demirlemesi, turistlerin kısa süreli bir ziyaret yapmalarına imkân sağlamaktadır. 2022 yılından itibaren Amasra Limanına kruvaziyer gemileri gelmeye başlamıştır. Bu gelişme ilçenin uluslararası turizmini canlandırmış ve uluslararası alanda bilinirliliğini arttırarak Bartın ili ve Amasra ilçesinin turizminin gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. Karadeniz’in güzelliklerini deneyimlemek isteyen turistler için ise farklı bir turizm aktivite seçeneği sunar hale gelmiştir. İlçeye 2022 yılında yaklaşık 3000, 2023 yılında 16.000, 2024 yılında ise 69.000 Rus turist gelmiştir.

Tarihi ve Turistik Yerler 

Günübirlik ve konaklamalı birçok geziye ev sahipliği yapan Amasra'da Bizans dönemine ait Kemere Köprü ve Amasra Kalesi, Amasra Plajı, Amasra Müzesi, Gürcüoluk Mağarası, dünyada tek olan Roma dönemine ait Kuş Kayası Yol Anıtı, Ağlayan Ağaç, Direkli Kaya, Kilise (Fatih Camii), Amasra Feneri ve Çekiciler Çarşısı en çok ziyaret alan yerlerdir. Amasra Bedesteni, Antik Tiyatro, Akropol, Necropol, Yeraltı Çarşısı, Rıhtımlar ve Dalgakıranlar, Cenova Armaları, Bizans dönemine ait Yıkık Kilise, Amasra’da Osmanlı hamamı kalıntıları, Amasra’da, Yeraltı Galerileri, Amasra Büyüktepe (İnziva) Mağarası, Chapel (Kültür Evi), Oyma Mağaralar ve Bedesten, 5000 kişilik Tiyatro, Akropol ve Nekropol antik kentin diğer görülecek yerleridir. Mimari mirasıyla Amasra, Norwich merkezli Avrupa Tarihi Kentler ve Bölgeler Birliği üyesidir.

Amasra'ya D010 karayolu ağı üzerinden Bartın-Amasra Tüneli ile ulaşım sağlanmaktadır. Aynı zamanda ilçe Bartın ile Samsun arası sahil karayolunun otoyolun başlangıcında bulunur. Özellikle yaz aylarında en fazla turistin geldiği Ankara'ya yaklaşık 290–300 kilometre uzaklıktadır. 

Amasra da, kokusunu hissettiğiniz her balık lokantasında, adetten ya da damak tadından olsa gerek o meşhur Amasra Salatası olmadan yemeğe başlanmaz. Amasra’da balık salata ve üzerine de ballı yoğurt yemeden dönülmez.