Amasra
Yerleşim Merkezi / Destinasyon Doğal ve Kültürel Miras Deniz Destinasyonu
-
2019
Bartın iline bağlı ve 2018 yılına göre nüfusu 14.776’dır. 120 kilometrekare alana yayılan Amasra’da Karadeniz iklimi hâkimdir. Orman örtüsü ile kaplı olan Amasra, körfez ve adalardan oluşmaktadır. Tarihte ilk olarak Sesamos şehri olarak anılan Amasra, kuruluş olarak MÖ VII. yüzyıla ulaşan bir geçmişe sahiptir.
Amazonlar, Gasgaslar ve Hitit uygarlıklarının ardından Amasra, Fenikeliler döneminde deniz ticaretinde önemli bir merkez oldu. Çeşitli milletlerin saldırılarına uğrayan şehir, denizciler tarafından ele geçirilince kısa zaman içerisinde bölgesinin ticaret merkezinde lider duruma geldi. Özellikle Amasra da yetişen kestane ve meşe palamudu başta olmak üzere orman ürünleri, Amasra’nın ticaret merkezi olmasında önemli rol oynadı. Daha sonra sırasıyla Lidya ve Pers uygarlıklarının hakimiyetinde kalan Amasra, Pers’li bir prenses olan Amastris tarafından ele geçirildi. Amasra’nın ismini de buradan alındığı ileri sürülmektedir. Amastris döneminde şehrin en güçlü olduğu ve ticari açıdan da önemli bir merkez olduğu kabul edilmektedir. Amasra’nın Osmanlılar tarafında fethedilmeden önce Pontus Krallığı, Roma İmparatorluğu ve Cenevizlilerin hâkimiyeti altında kaldığı anlaşılmaktadır. Doğal güzelliği ve çekicilikleriyle Osmanlı Sultanı 2. Mehmet’in iltifatlarına nail olan Amasra, batılı tüccar, gezgin ve bürokratlar tarafından övülerek taşıdığı değerlere atıfta bulunulmuştur.
Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren Amasra, ön plana çıksa da 1940 yılında başlayan turizm faaliyetleri neticesinde Türkiye’nin ilk turizm kasabası olma unvanına hak kazandı. Stresten uzaklaşmak isteyen ve büyük şehirlerde yaşayan insanların sakin ve doğal yapısını koruyan Amasra gibi destinasyonları tercih ettiği görülmektedir.
Tarihte Amasra hakkında söylenen sözlere bakıldığında; Plinius’un Zarif ve Güzel; Niketas Dünyanın Gözü; Cenovalılar Çiçekli Kale; Diojen Gölge Etme, Başka İhsan istemem diyen Bir Denge”ye, Türk Sanat Müziği sanatçısı Zeki Müren Küçük Kapri'ye benzeterek insan gözünde ve duygusunda oluşturduğu olumlu izlenimler ortaya çıkmaktadır.
Amasra da kültürel karakteristiğini yansıtan geleneksel Galla Pazarı düzenlenmektedir. Tel kırma işlemeciliği ve çekicilik gibi el sanatları korunmaktadır. Amasra, Roma, Bizans, Ceneviz ve Osmanlı dönemlerinden kale, kilise, Kuş Kayası Yol Anıtı, Bedesten, Kemerdere Köprüsü, Aya Yorgi Tepesi’ndeki oyma mağaralar, dalga kıranlar ve Amasra Müzesi, Cenova Armaları, Fatih Camii, Küçük Kilise, Kyros Kilisesi, Osmanlı Hamamı gibi kültürel miraslara sahiptir. Yeraltı galerileri ile Antik Tiyatro, Forum, Şeref Yolu, Hisarpeçe Su Galerisi, Direkli Kaya, İnziva Mağarası, Amastris Amforaları, Akropol, Nekropol ve Gürcüoluk Mağarası gibi arkeolojik ve kültürel varlıkların zengin olduğu tarihi ve turistik bir destinasyondur. Amasra ilçesinde 12 adet dereceleri farklı olmak üzere sit alanı ve 13 adet tescilli ahşap ve taş yapı bina bulunmaktadır.
Referanslar
Amasra Belediyesi. Aktaş, İ. Amasra Tarihi, http://www.amasra.bel.tr/amasra.html, (Erişim tarihi: 02.06.2019); Bartın Valiliği, (2015). UNESCO Dünya Miras Yolunda Amasra Stratejik Eylem Planı. Ankara: Bartın Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü; Kültür, B. İ., & Müdürlüğü, T. (2011). Bartın Kültür Varlıkları Envanteri. Ankara: Bartın Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü; Sakaoğlu, N. (1987). Amasra’nın Üç Bin Yılı (No. 2). Zonguldak: Zonguldak Valiliği.