Altıntaş Çakırsaz Hanı
Kervansaray ve Han Han Doğal ve Kültürel Miras Kervansaray Han
-
2020
Kütahya’nın Altıntaş ilçesinin 15 kilometre uzağındaki Çakırsaz Köyü'nde bulunan Selçuklu dönemi yapısının, Germiyan Beyliği ve Osmanlı döneminde kullanıldığı bilinmektedir. Han doğu-batı doğrultusunda uzanan dikdörtgen alan üzerine taştan inşa edilmiştir. Doğudaki portal kütlesi dışında cepheler oldukça sade ve masif görünüşe sahiptir. Hana giriş, doğu cephenin ortasında yer alan portaldaki basık kemerli kapıdan sağlanmaktadır. Kapının alınlığında, altıgen taşların arasında üçgen tuğla parçalarının oluşturduğu petek bezeme vardır. Hanın girişi karşılıklı üçer ayağa oturtulmuş sivri kemerli iki destek sırası ile ortadaki sivri, yanlardaki ise basık tonozlu üç sahandan meydana gelmektedir. Orta sahın, geleneğe uygun olarak yan sahınlardan daha geniş ve yüksektir. Dikdörtgen planlı ayaklar, tonozlara dik olarak takviye kemerleri ile birbirlerine ve yan duvarlara bağlanmaktadır. Yan sahınların ilk bölümlerinde, kuzey ve güney duvarlarda birer niş yer almaktadır. Duvarlarda pencere olmadığı için hanı aydınlatmada tonozdaki tepe pencerelerin kullanıldığı düşünülmektedir.
Han duvarlarının yapımında sıralı moloz taş kullanılmıştır. Duvar örgüsünde kullanılan ahşap hatılların geçtiği bölümler, hanın yıkık olan yerlerinde görülmektedir. Portal kemerinin üzengi seviyesine kadar olan bölümleri kesme taş ile örülüdür. Üstteki kısmı ise tuğla ve kesme taştan oluşan almaşık düzende ortaya konulmuştur. Kemer karnı tuğladan yapılmıştır. Girişin kuzeydeki sövesinde yekpare taş kullanılırken güneyinde iki parçalı blok taş kullanılmış. İç mekânda kemerler tuğla; tonozlar ise tuğla hatıllı moloz taş örgülüdür. Ayaklar devşirme taşlar ile inşa edilmiştir. İşçilik, portalde ve kemerlerde özenli bir şekilde, diğer kısımlarda kabaca yapılmıştır. Dam üzeri toprak örtülüdür. Süsleme sadece portalde görülmektedir. Portal kemer gözü, beyaz renkli altıgenler etrafında sıralanan siyah renkli üçgenler ile oluşturulan altı köşeli yıldız kompozisyonu şeklindedir. Hanın yukarıda bahsedilen mimari ve inşai özelliklerinden dolayı XIV. yüzyılın ortalarından XV. yüzyılın ortalarına kadar olan bir zaman içerisinde inşa edildiği söylenmektedir. Tarihi han, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından, 2008 yılında aslı korunacak şekilde onarılmış olup hala ayaktadır.
Referanslar
Baş, A. (1989). Beylikler Dönemi Hanları (Basılmamış doktora tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; http://kutahyacreativecity.com/wp-content/uploads/Kutahya_City_Guide.pdf, (Erişim tarihi: 20.05.2020).; Kanca. (2005). Germiyanoğulları beyliğinin sosyo-kültürel ve ekonomik yapısı (Basılmamış yüksek lisans tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü; Uysal. (2006). Germiyanoğulları Beyliğinin Mimari Eserleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.