"Alanya Kaleiçi’ndeki Tarihsel Dokunun Korunması ve Turizm Amaçlı Kullanımı" Başlıklı Rapor

Yayınlar Rapor

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1984 (1984/5) yılında basıldı ve Alanya Kaleiçi’nde daha önce yapılan araştırma ve etütleri kapsadı. Araştırmayı yürüten grubun sorumlusu (araştırma sorumlusu) Ayşegül Uğuroğlu’dur. Araştırma ekibinde arkeolog, sanat tarihçi ve mimar araştırmacılar yer aldı. Eski dokunun yoğunlaştığı ‘Kaleiçi’ çalışma alanı olarak belirlendi; yersel etüt, surların kuzey batısındaki Ehmedek denilen bölüm ile içkale arasında uzanan Hisariçi Mahallesi ve yarımadanın kuzeydoğusundaki limana hakim dik bir yamaca kurulan Tophane Mahallesi’nde gerçekleştirildi. Alanda 1976 yılında Alanya İmar Planı bütünü içinde Ortadoğu Teknik Üniversitesi tarafından Alanya Kaleiçi Koruma Planı hazırlandı; üç mescit ile 33 evin rölöveleri alındı.

Raporda, araştırmanın amacı-çalışma alanı, turizm olgusu içinde Alanya’nın yeri, Alanya-Kaleiçi, sosyo-ekonomik yapı, proje çerçevesinde yapılan eğilim araştırmasının değerlendirilmesi, değerlendirmeler ve öneriler, sanat terimleri sözlüğü ve fotoğraflar ana başlıkları yer aldı. Yürütülen araştırmanın ana amacı, Kaleiçi’ndeki tarihsel dokunun korunması düşüncesiyle, evlerin işlevsel düzenleri, konumları, manzara olanakları dikkate alınarak incelenmesi bu evlerin turizm kazandırılması olarak belirlendi. Araştırma amacı ekseninde, Tophane ve Hisariçi mahallelerinde yaşayan şehir sakinlerine anket uygulanarak toplam 43 kişiye ulaşıldı.

Ankette yer alan başlıca sorular; evlerin mülkiyet durumu, evlerin işlevsel düzeni (oda sayısı, banyo, tuvalet, mutfak, su, elektrik), evlerden memnun olma durumu, evlerden memnun olmama nedenleri, son birkaç yıl içinde evlerde onarım-eklenti yapılıp yapılmadığı, evlerde yapılan eklenti-onarım durumu, onarım-eklenti isteme durumu, Kültür ve Turizm Bakanlığınca onarım yardımı isteme durumu, kale için gelen turistlere ilgi durumu, ilginin kapsamı (yardım, ikram-sohbet, evlerini gezdirme-fotoğraf çektirme, el sanatları gösterme-satma), yerli ve yabancı turistlerin Kaleiçi’nde konaklamalarını isteme eğilimi, Turizm Bankası kredi verdiği takdirde pansiyonculuk yapma istemi, pansiyonculuğa isteksizlik nedenleri, yöresel el sanatları çeşitleri, yöresel el sanatlarının turistlere tanıtılıp pazarlanmasını isteme eğilimi, aile bireylerinin eğitim durumu, aile reislerinin yıllık gelir durumu, aile reislerinin meslek ve iş durumu şeklinde belirlendi.

Genel olarak araştırma sonuçları incelendiğinde, ankete katılanların çoğunun kendi evinde yaşadığı (yüzde 83,7), ev sahiplerinin genel olarak oturdukları evlerden memnun oldukları (yüzde 88,4), son birkaç yılda evinde onarım veya eklenti yapanların yüzde 51,2 olduğu raporlandı. Ayrıca, ankete katılanların büyük bir kesiminin (yüzde 74,4) turistlerin Kaleiçi’nde konaklamalarını isteme eğiliminde olduğu; Turizm Bankası kredi verdiği takdirde evlerini pansiyon olarak kullanıma açmak isteyenlerin ise yarıdan az olduğu (yüzde 46,5) tespit edildi. Araştırma bulgularından hareketle alan için ifade edilen başlıca öneriler; tarihi dokusu olan evlerin değerlendirilmesinde tatil köyü projesi oluşturulabilir, sunulan krediden (Turizm Bankası ve 2634 sayılı Turizm Teşvik Yasası kapsamında) yararlanılıp yapılar restore ettirilebilir, kamu eliyle onarım-restorasyon yapılıp yine kamu eliyle işletilebilir, belirli bölgedeki evler pansiyon grubu olabilir, yöresel özellik taşıyan belirli evler müzeye dönüştürülebilir şeklinde özetlendi. Raporda, araştırmaya yönelik öneriler devam etmekle birlikte temel önerilere bu şekilde yer verildi.

Referanslar

Kültür ve Turizm Bakanlığı (1984). Alanya Kaleiçi’ndeki Tarihsel Dokunun Korunması ve Turizm Amaçlı Kullanımı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Yayın no: 1984/5.